Για τα Δωδεκάνησα και οι Βασιλικοί και οι Βενιζελικοί έχουν άποψη, ενώ η απελευθέρωσή τους και η ένωσή τους με την Ελλάδα δεν οφείλεται σε κανέναν από τους δυο. Και οι δυο παρατάξεις, για τις οποίες πραγματικά αναρωτιέται κανείς αν έχουν διαβάσει ιστορία, διότι σίγουρα ποτέ δεν την έγραψαν, ξεχνούν με έντεχνο τρόπο τον τεράστιο ρόλο της Ιταλίας και από την καλή και από την κακή πλευρά. Το 1909 που καταργήθηκαν τα προνόμια των Προνομιούχων νησιών του Αρχιπελάγους, ο παράγοντας ήταν αποκλειστικά εξωτερικός και δεν υπήρξε καμιά εσωτερική αντίδραση. Όταν έγινε ο ιταλοτουρκικός μεταξύ του Σεπτεμβρίου 1911 και του Οκτωβρίου 1912, πού ήταν οι ανταγωνιστικές παρατάξεις; Ο πρώτος Βαλκανικός Πόλεμος δεν αφορούσε καθόλου τα Δωδεκάνησα, αλλά ακόμα κι εκεί είχαμε άχρηστες και επικίνδυνες αντιπαραθέσεις. Τελικά για να γίνει κάτι το ουσιαστικό στα Δωδεκάνησα έπρεπε να περιμένουμε τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου για να αποφασιστεί στο Παρίσι, στο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών των τεσσάρων δυνάμεων στις 27 Ιουνίου 1946 για να ενωθούν με την Ελλάδα. Αυτό έγινε, βέβαια, γιατί η φασιστική Ιταλία έχασε τον πόλεμο και η δημοκρατική Ιταλία τα παραχώρησε χωρίς εμπόδια. Η Συνθήκη Παρισίου υπογράφτηκε το 1947. Μάλιστα είναι ο Βρετανός Διοικητής των συμμαχικών Δυνάμεων Κατοχής Δωδεκανήσου που παραδίδει τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει, λοιπόν, καμιά ανάμειξη των Βενιζελικών, ούτε των Βασιλικών. Όλα έγιναν μέσω εξωτερικού παράγοντα λόγω υψηλής στρατηγικής.