1452 - Η «φιλοτουρκία» ως πολιτικό κόστος

Ν. Λυγερός

Η γενική αλλαγή φάσης που επικρατεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τροποποιεί τα συμβατικά δεδομένα και αναθεωρεί μερικές αρχές που χρησιμοποιούνται ακόμα και στην Ελλάδα. Με το νέο ευρωπαϊκό βλέμμα η «φιλοτουρκία» εξετάζεται πια ως πολιτικό κόστος. Είναι βέβαια μία λογική αλλαγή που προέρχεται από την υλοποίηση εκθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσο το πρόβλημα της ανατολικής υποψηφιότητας ήταν θεωρητικό, οι ευρωπαϊκοί λαοί ακόμα και αν δεν συμφωνούσαν με αυτήν, ερμήνευαν αυτήν την προσέγγιση ως διπλωματική. Όμως με την ύπαρξη μιας καταληκτικής ημερομηνίας, μερικοί από τους ευρωπαϊκούς λαούς άρχισαν να εκνευρίζονται και μάλιστα να χτυπούν και λάθος στόχο, όπως το απέδειξαν τα δημοψηφίσματα του Ευρωσυντάγματος. Ήταν η πρώτη φορά που υπήρξε ένα πολιτικό κόστος εξαιτίας μιας ελλειπούς πληροφόρησης. Όμως το βαθύτερο νοητικό σχήμα ήταν ήδη ότι η «φιλοτουρκία» είναι πια επικίνδυνη. Η αλλαγή της γαλλικής κυβέρνησης και οι προσπάθειες του Λουξεμβούργου είναι από μόνες τους ενδεικτικές. Το θέμα της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της υπογραφής του πρωτοκόλλου δυσκόλεψε ακόμα περισσότερο τη θέση των φιλότουρκων. Διότι παρ’ όλες τις προσπάθειές τους, τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και οι ίδιοι οι λαοί τους δεν πείσθηκαν ότι η Τουρκία έχει αλλάξει ύφος. Η Τουρκία ακολουθώντας την αδιάλλακτη τακτική της ενόχλησε ακόμα και τους τεχνητούς συμμάχους της. Το θέμα δεν είναι πια μόνο τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά η νομική της στάση που προσπαθεί έμμεσα να επιτεθεί στις ευρωπαϊκές αρχές. Δεν μπορεί η Τουρκία να απαιτήσει από ένα κράτος-μέλος να μην διεκδικεί την οντότητά του. Και το θέμα δεν είναι πια ιστορικής αξίας όπως παλαιότερα, μα πολιτικής αξιοπρέπειας. Το φιλοτουρκικό σύστημα ξεπέρασε τα όρια του, εξευτελίζοντας με αυτόν τον τρόπο την ευρωπαϊκή συνείδηση. Με το πρόσχημα της στρατηγικής της σιωπής μερικοί πολιτικοί προσπαθούν να πείσουν τον λαό τους ότι στην πραγματικότητα έχουν άλλες προθέσεις. Η ημερομηνία όμως ανατρέπει το σύστημα. Τώρα πρέπει να πάρουν αποφάσεις προς όφελος όχι μόνο των Κυπρίων μα όλων των Ευρωπαίων. Και αυτός είναι ο λόγος της μετατροπής της «φιλοτουρκίας» από ριψοκίνδυνο πλαίσιο σε πολιτικό κόστος. Αυτό το φαινόμενο εξηγεί και το πλαίσιο που διεξάγονται οι γερμανικές εκλογές. Η ανατολική υποψηφιότητα δεν προκαλεί μόνο αντιδράσεις. Έχει γίνει ένα σημείο αναφοράς που καθορίζει με την άρνηση του, την οντότητα του παρατηρητή. Με τον ίδιο τρόπο που δείχνουμε μια φυλακή για να μιλήσουμε για την ελευθερία. Το φιλοτουρκικό σύστημα δεν αποτελεί ένα μέσο όπως το αποδεικνύει η ευρωπαϊκή σκέψη μα ένα πολιτικό κόστος και γι’ αυτόν τον λόγο του ταιριάζει πια ο νεολογισμός της «φιλοτουρκίας».