1486 - Η μουσική του Μίκη μας

Ν. Λυγερός

Στην Ελλάδα είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μουσική πιο πολιτική από εκείνη του Μίκη. Κι όμως η μουσική του Μίκη παραμένει ένα κρυφό περιγιάλι. Διότι κάθε πολιτικό της στοιχείο δεν ήταν και δεν είναι παρά μία απόδειξη ότι υπήρξαν και ότι υπάρχουν άνθρωποι. Πολλοί τον πίκραναν και άλλοι τον βασάνισαν όμως ποτέ του δεν έπαψε να αγαπά τον λαό μας. Θέλουμε δεν θέλουμε τα τραγούδια του και η μουσική του δεν ανήκουν πια στο κομματικό πλαίσιο. Όπως έβαψε κάθε μέρα Κυριακή, με το χρώμα της μουσικής του έσβησε τον κομματισμό που σκοτώνει τη χώρα. Μετά από τους αγώνες και τα βάσανα, η ζωή δεν είναι πια ένα όραμα ή ένα όνειρο, μα ένα δώρο. Ένα δώρο που πρέπει να μοιραστούμε με τους συνανθρώπους μας. Ο Μίκης με τη μουσική του μας δείχνει το παρελθόν της πατρίδας μας: την κατοχή, τον εμφύλιο και τη χούντα. Η ελευθερία της τωρινής Ελλάδας προέρχεται από την αντίσταση ανθρώπων που έζησαν σαν τον Μίκη. Και η μουσική του είναι η μνήμη μας. Διότι μέσα της βρίσκουμε στοιχεία της ανθρωπιάς και της ανθρωπότητας. Δίχως να είναι λαϊκιστής παρέμεινε λαϊκός ακόμα και μέσα στον χώρο της κλασικής μουσικής. Βέβαια κατάφερε να ενσωματώσει και εδώ το λαϊκότερο ελληνικό όργανο, το μπουζούκι. Πράγμα το οποίο ενισχύει την ιδέα του ελληνικού μείγματος που προωθεί ακόμα και ως γλώσσα στο λυρικό τραγούδι. Έδωσε στο ελληνικό ύφος μια καινούργια διάσταση. Ακριβώς όπως έγινε και με τον αγώνα της αντίστασης. Ο μικρός τοπικός ανταρτοπόλεμος έγινε ο αγώνας εναντίον του φασισμού, η μάχη του ήλιου εναντίον του σκοταδιού. Όμως ο Μίκης δεν ξέχασε τους μικρούς και ανώνυμους ήρωες. Τα ονόματά τους έγιναν τραγούδια, και τα τραγούδια κομμάτια της ζωής μας. Διότι ο Μίκης γράφει με τα κομμάτια του χρόνου που δεν θέλει να ξεχάσει. Αλλιώς το παρόν δεν θα είχε καμμιά αξία. Όσοι δεν γνωρίζουν το παρελθόν όχι μόνο δεν ξέρουν την αξία της ζωής μα είναι καταδικασμένοι να το ξαναζήσουν. Μέσα στην παντοδύναμη καθημερινότητα πεθαίνουν μες στη λήθη. Η μουσική του Μίκη μας υπενθυμίζει τις αξίες της Ελλάδας: την πατρίδα, τη θυσία και την ελευθερία. Διότι όταν την έγραφε δεν υπήρχε τίποτα άλλο. Η φτώχεια, η πείνα και η ασφάλεια είχαν θερίσει τον πληθυσμό της χώρας. Τώρα που δεν υπάρχουν πια αυτά τα προβλήματα και η καθημερινότητα τα έχει ισοπεδώσει όλα, η μουσική του Μίκη είναι ακόμα πιο αναγκαία για τους ανθρώπους. Για να μην χαθούν μέσα στο ανώνυμο πλήθος της κοινωνίας που σβήνει κάθε παρελθόν για να μην υπάρξει το μέλλον. Κι όταν ανοίγουν και πάλι τα χέρια του Αρχαγγέλου για να διευθύνει ο ίδιος τη μουσική, τότε τα όνειρα παίρνουν την εκδίκησή τους. Τότε ο κόσμος μπορεί να δει και πάλι τη δύναμη του παρελθόντος και πώς δημιουργεί το μέλλον. Τότε το Άξιον εστί θυσιάζεται και πάλι όχι για τις ζωές μας, μα για την αξία μας. Για να μας δείξει το άνοιγμα και τον ορίζοντα του κόσμου και της ανθρωπιάς. Για να μας δείξει ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνο κόμματα που υποδουλώνουν. Η Ελλάδα είναι αυτό το μέρος φτιαγμένο με κομμάτια θάλασσας, ουρανού και ήλιου. Η Ελλάδα είναι η πατρίδα του Αρχαγγέλου που δεν θα ξεχάσει τους ανθρώπους, ακόμα και νεκρός. Διότι η Ελλάδα είναι και η μουσική του Μίκη μας.