1539 - Το κυπριακό αντάρτικο

Ν. Λυγερός

Στην Αστυνομική Ακαδημία της Ελλάδας, στο μάθημα της γεωστρατηγικής δεχτήκαμε από έναν από τους αξιωματικούς την εξής εύστοχη ερώτηση:
Για ποιον λόγο δεν υπάρχει κυπριακό αντάρτικο;
Η απάντηση επεριέχει πολλούς παράγοντες ακόμα και αν είναι λανθασμένη. Διότι το πρόβλημα δεν είναι η απάντηση που είναι απλή μα η ερώτηση. Ακόμα και αν είναι εύστοχη στο επίπεδο της στρατηγικής, η ύπαρξή της αποδεικνύει ότι τα κυπριακά δεδομένα είναι στην ουσία άγνωστα.

Το γενικό πλαίσιο είναι όμως πιο ενδιαφέρον διότι ανήκει στην πολεμολογία. Στην πραγματικότητα η ερώτηση έχει λογικά υπονοούμενα μεταξύ των οποίων και η εξής ερώτηση: σε ποιον πόλεμο θα ανήκε το αντάρτικο; Αν το θέμα μας είναι η κλασική μορφή του πολέμου, τότε η ερώτηση δεν είναι πια απλή διότι η απάντηση είναι απλοϊκή. Το πρόβλημα το πραγματικό είναι αν το κυπριακό βρίσκεται σε μια μορφή πολέμου. Όπως ο πόλεμος έχει χαμαιλεοντικά χαρακτηριστικά, η έννοια της μορφής του είναι σημαντικότατη.

Στην Κύπρο έχουμε ένα κατοχικό καθεστώς που προήλθε από μια βίαιη εισβολή και που επιβάλλει τις παράνομες θέσεις του μέσω της κατοχής στις περιοχές που ονομάζουμε κατεχόμενα. Συνεπώς το κλασικό πλαίσιο του πολέμου υπάρχει όπως το αποδεικνύει και ο εποικισμός, ο οποίος είναι έγκλημα πολέμου. Άρα το πρόβλημα είναι ποια είναι η αντίσταση; Ερώτηση που μας παραπέμπει στην πρώτη. Η κατοχή μπορεί να έχει μια κλασική μορφή, όμως η αντίσταση δεν είναι απαραίτητα κλασική. Τα πολεμολογικά δεδομένα δεν επιτρέπουν μια κλασική μορφή αντεπίθεσης.

Στην Κύπρο, ο πόλεμος έχει μια οικονομική μορφή και όλο το βάρος του προέρχεται από μια ιδιόμορφη εφοδιαστική αλυσίδα. Η μόνη πραγματική αντίσταση σε τοπικό επίπεδο είναι οι προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ενώ στο γενικό επίπεδο το αντιστασιακό θέμα βρίσκεται μέσα στη διπλωματία. Κατά συνέπεια υπάρχει μια αντίσταση σε κρατικό επίπεδο και υπάρχει ένα αντάρτικο μέσω των προσφυγών. Είναι τα μόνα πράγματα που ενοχλούν ουσιαστικά τον εισβολέα.

Κάθε πρόσφυγας που κάνει μια προσφυγή είναι ένας αντάρτης.
Κάθε δημοσιογράφος που καταδικάζει το κατοχικό καθεστώς είναι ένας αντάρτης.
Κάθε Κύπριος που συμμετέχει ενεργά σε αυτές τις διαδικασίες είναι ένας αντιστασιακός.

Ο κυπριακός λαός αντιστέκεται, μόνο που η μορφή της αντίστασής του δεν είναι κατανοητή σε όλους και αυτό δεν ισχύει μόνο για τους Ελλαδίτες αλλά και για τους Κύπριους.

Μπορεί η καθημερινότητα να έχει αφοπλίσει πολλούς από τους δικούς μας. Όμως το αντάρτικο δεν έγινε ποτέ από πολλούς.