285 - Ο στόχος: Μια αντίληψη μετα-στρατηγικής

Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα αγγλικά από την Αθηνά Κεχαγιά

Ένας στόχος είναι ένας σκοπός που καθορίζεται από ένα πρόσωπο, μια επιχείρηση, ή μια οργάνωση, με την ελπίδα να το φτάσει. Αντιπροσωπεύει μια επιλεγμένη κατάσταση για το μέλλον και γίνεται αιτία δράσεως για την οντότητα που αρχικά το έθεσε. Η επιλογή του στόχου αποτελεί ένα βασικό προοίμιο για κάθε στρατηγική απόφαση. Για τον Μ.-Α. Morsain, είναι μια ενθάρρυνση για δράση που θα οδηγήσει στη διασφάλιση του ελέγχου, για να ελέγξει και να προσαρμόσει τη στρατηγική μέσω διορθωτικών ενεργειών.
Ο στόχος είναι η στρατηγική επιλογή ενίσχυσης.
Προηγείται της τελευταίας και δρα επ’ αυτής με ένα καταλυτικό τρόπο ως βασικό αξίωμα.Η οντότητά του ανήκει στη στρατηγική δομή, αλλά όχι η επιλογή του. Με αυτόν τον τρόπο, ο στόχος είναι μια μετα-στρατηγική αντίληψη.
Στην πραγματικότητα, η επιλογή του στόχου είναι το αποτέλεσμα μιας μετα-στρατηγικής θεωρίας, και συμπεριλαμβανομένων στοιχείων που αποκτήθηκαν από ορισμένες μεταευρετικές.
Το νοητικό σχήμα της τελευταίας έχει εξηγηθεί στο άρθρο μας: ένα παράδειγμα δημιουργικής ανάλυσης.
Βασίζεται στα εξής σημεία:

1) Δεξαμενή σκέψης: Η ομάδα είναι πιο ισχυρή από την ενότητα.

2) Ελεύθερη πρωτοβουλία: Η ελεύθερη πρωτοβουλία είναι ικανή να εντοπίσει ακόμη και αυτά που δεν αναζητά.

3) Χρήση του λάθους:το λάθος είναι ο πιο γρήγορος τρόπος για να αλλάξεις γνώμη.

4) Κατιδεασμός: Η θύελλα δείχνει τα δυνατά σημεία του κάθε ενός.

5) Η μη ενιαία συλλογιστική: Η διαφορά κάνει τη διαφορά.

6) Ανάδραση: Η συνείδηση αποτελεί αντανάκλαση στην αντανάκλαση.

7) Σε βάθος έρευνα: Οι θησαυροί είναι ρηχά.

8) Ολιστική συλλογιστική: Το σύνολο βλέπει ό,τι τα μέρη κοιτούν.

9) Η απόφαση: Κάθε πρόβλημα έχει τον γόρδιο δεσμό του

10) Mεταευρετική: Μάθε για να μάθεις και θα βρείς αυτό που ψάχνεις.

Από αυτό το συνονθύλευμα, μπορούν να διεξαχθούν διάφορες ιδέες σχετικά με τον στόχο. Η επιλογή ενός στόχου είναι το αποτέλεσμα μιας περίπλοκης διαδικασίας.
Αυτό είναι γενικώς, όχι μόνο αόριστο αλλά πολύ απλά αγνοημένο.
Ο στόχος θεωρείται ως ένα πρωταρχικό στοιχείο της στρατηγικής διαδικασίας μιας επιχείρησης, ικανός να εκπληρώσει τους ακόλουθους ρόλους: «οδηγός δράσης που δείχνει στον καθένα την οδό που πρέπει να ακολουθηθεί: ενεργειακός καταλύτης ικανός να ενθαρρύνει την αντίδραση και την καινοτομία:
Μέσο για την εξασφάλιση της συνοχής της στρατηγικής επιλογής και ελέγχου των διαφορών ». Εδώ ας υπενθυμίσουμε την ρήση του Schopenhauer : Μπορούμε να κάνουμε ό, τι θέλουμε, αλλά όχι να θέλουμε αυτό που θέλουμε, για να κατανοήσουμε την απατηλή φύση αυτού του τελολογικού ορισμού του στόχου. Διότι το πραγματικό ερώτημα παραμένει: τι είναι η διαδικασία της αντικειμενικής επιλογής και ποιοι είναι οι πράττοντες;
Μία αφελής απάντηση θα ήταν, ότι οι στόχοι τίθενται από τη γενική διεύθυνση της επιχείρησης, όταν η κατάσταση εξετάζεται και μια ορθολογική απόφαση έχει ληφθεί.
Η πραγματικότητα είναι συχνά διαφορετική.
Πρώτα απ ‘όλα, η θεώρηση του στόχου δεν μπορεί να είναι μόνο ένα εσωτερικό ζήτημα, καθώς το περιβάλλον της εταιρείας πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψην.
Διότι, το περιβάλλον, με την ευρεία έννοια του όρου, μπορεί να οδηγήσει μέχρι και στην αλλαγή του στόχου ώστε να αρμόζει στην πραγματική κατάσταση.
Επιπλέον, ο στόχος μπορεί να αλλάξει μετά από την εκτίμηση των στρατηγικών επιλογών, οδηγώντας σε συγκρούσεις λήψης αποφάσεων.
Συνεπεία όλων αυτών των εξωτερικών πιέσεων, η εταιρεία φαίνεται να υποφέρει περισσότερο, από το να καθορίζει στόχους, κάτι που οδηγεί στην στάση του Mintzberg, του συγγραφέα των μελετών για την ανάπτυξη των στόχων, ο οποίος θεωρεί ότι ο καθορισμός των στόχων είναι περισσότερο αποτέλεσμα ενός παιχνιδιού ισχύος, παρά μια καθαρά ορθολογική διαδικασία που ελέγχεται πλήρως από τη γενική διαχείριση. Η επιλογή στόχου μειώνεται σε ένα παιγνίδι με σκοπό την επιρροή. Αλλά σε αυτό το πλαίσιο, η εταιρεία δεν είναι παρά ο πράττων μιας άγνωστης παραγωγής. Έτσι, εάν θέλει να καινοτομήσει, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε μια άλλη μέθοδο. Διότι, η αδράνεια που συνδέεται με ένα τεράστιο σύστημα μέσω της παγκοσμιοποίησης είναι τεράστια.
Για να γίνει αποδεκτή, η καινοτομία πρέπει να είναι απαιτητή από μια μεγάλη πλειοψηφία, προκειμένου να αντισταθμίσει τη δυναμική του συντηρητισμού.
Σε ένα πιο αλγοριθμικό πλαίσιο, η αποστολή της είναι να τροποποιήσει την καταλληλότητα της λειτουργίας μιας γενετικής διαδικασίας.
Γνωρίζοντας την ύπαρξη των εξωτερικών παραμέτρων, δεν έχει να προβλέψει τις συνέπειές τους, διότι αυτό συχνά είναι αδύνατο, αλλά να περιορίσει επιδράσεις μέσω του ελέγχου των ενεργειών τους εντός της ομάδας σχεδιασμού. Επιβεβαιώνει την ανάγκη της εργασίας, δηλαδή, έξω από την στρατηγική που η επιχείρηση πρόκειται να ακολουθήσει, κατά τη στιγμή της αντιμετώπισης όλων των παραμέτρων. Για αυτό, πρέπει να δημιουργήσει ένα μοντέλο που να προκύπτει από τη γνωστική μεταευρετική, σύμφωνα με το προηγουμένως προτεινόμενο σχήμα. Τότε, αυτό πρέπει να δοκιμαστεί εντός του πλαισίου των γενικευμένων γενετικών αλγορίθμων. Στη συνέχεια, κάτι περίεργο συμβαίνει, δηλαδή, ότι ο αρχικός στόχος δεν πρέπει να είναι αναγκαστικά εφικτός, σε αντίθεση με το τι επισημαίνουν τα αποδεικτικά στοιχεία. Ούτε πρέπει να είναι όσο το δυνατόν καλύτερος. Πρέπει να λάβει υπόψην την μελλοντική του εξέλιξη, κάτω από την πίεση των πράττοντων, με πιθανά αποκλίνοντα συμφέροντα. Όπως και σε κάθε στρατηγικό παίγνιο, η πράξη πρέπει να είναι αποτέλεσμα σκέψης πριν από την πραγματοποίησή της. Έτσι, η γνωστοποίηση του πρώτου στόχου είναι απαραίτητη, συνεπεία στρατηγικής, μεταστρατηγικών συνθηκών.