2883 - Η Ευρωπαϊκή Ένωση ως στρατηγικός στόχος

N. Lygeros

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα πολύπλευρο νοητικό σχήμα. Πολλοί θα ήθελαν να παραμείνει ένας οικονομικός χώρος όπως ήταν προηγουμένως η Ε.Ο.Κ. Όμως η πραγματικότητα έχει ήδη ξεπεράσει αυτό το αρχικό στάδιο. Ήδη 13 χώρες ανήκουν στην Ευρωζώνη και θα προστεθεί η Κύπρος το 2008. Η εφαρμογή και η διεύρυνση της Συνθήκης Schengen προσφέρει και αυτή νέες δυνατότητες που δεν αγγίζουν πια μόνο και μόνο τον οικονομικό τομέα. Η έννοια του ευρωστρατού είναι ήδη μία πραγματικότητα στη Γαλλία και στη Γερμανία που μπορεί από τώρα να επηρεάζει ακόμα και τα δεδομένα της Κύπρου. Το σημαντικότερο στοιχείο όμως είναι το πολιτικό πλαίσιο και αυτό συσχετίζεται άμεσα με το Ευρωσύνταγμα που έχουν υπογράψει ήδη 18 χώρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αρχίζει να διατυπώνει τα απαραίτητα στοιχεία για τη δημιουργία του υπόβαθρου μίας μεγάλης στρατηγικής με την έννοια της πολεμολογίας. Οι τοπικές στρατηγικές δεν μπορούν να είναι οι βέλτιστες σε ολικό επίπεδο. Ξεπερνώντας τα εσωτερικά σύνορα και τις τοπικίστικες νοοτροπίες, η ευρωπαϊκή οντότητα αποκτά μία εμβέλεια που της δίνει ένα γεωπολιτικό βάρος. Με άλλα λόγια, η Ευρωπαϊκή Ένωση ως στρατηγικός στόχος έχει νόημα μόνο μέσα σ’ ένα ενιαίο πολιτικό πλαίσιο. Γι’ αυτό το λόγο αντιμετωπίζει τόσες δυσκολίες με τους εξωτερικούς παράγοντες που αντιλαμβάνονται ότι διασχίζει μία σύγχρονη μορφή αναγέννησης. Δεν επαρκεί το θεσμικό όργανο, πρέπει να συνοδεύεται και από το εκτελεστικό. Το μέγεθος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν επιτρέπει πια γραμμικές ισορροπίες ανάλογες με διακρατικές σχέσεις. Η πολυκλαδικότητά της σε συνδυασμό με την πολυπλοκότητα είναι de facto εκθετική. Κατά συνέπεια, η ολική προσέγγιση είναι απαραίτητη. Η σταθερότητα του δυτικού, του βόρειου και του μεσογειακού μετώπου δεν σημαίνει τίποτα όσον αφορά στο ανατολικό που προκάλεσε μια αλλαγή φάσης για τα γεωστρατηγικά δεδομένα της περιοχής. Η ενσωμάτωση αυτών των νέων στοιχείων αποδεικνύει με άμεσο τρόπο την ικανότητα απορρόφησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία αναδιπλώνεται πάνω στο ιστορικό και πολιτιστικό της υπόβαθρο. Οι αυστριακές πρωτοβουλίες στο βαλκανικό χώρο επηρεάζουν δυναμικά και το ρόλο της Ελλάδας. Γενικότερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποκτά ένα παρελθόν που δεν υπήρχε ούτε μέσα στο οικονομικό πλαίσιο ούτε στο θεσμικό. Με την ιστορία της, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί πλέον να δημιουργήσει ένα μέλλον που έχει γερά θεμέλια και που δεν βασίζεται μόνο σε συμβατικές και ιδεολογικές συμμαχίες. Αυτό το στοιχείο, στο οποίο δεν δίνουμε έμφαση για διάφορους ψευδο-διπλωματικούς λόγους, είναι από τα πιο ισχυρά μίας γεωπολιτικής οντότητας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση με την ένωση των ιστοριών και όχι τη διαγραφή τους όπως θα ήθελαν μερικοί, δημιουργεί ένα ισχυρό πεδίο όπου οι προηγούμενες συμβάσεις παρουσιάζονται πλέον όχι μόνο ως τεχνικές αλλά και τεχνητές. Διαμορφώνοντας το πλαίσιό της, η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί με βάση τη στρατηγική των φυσικών συνόρων που είναι τόσο βασική στη γεωστρατηγική και την ενισχύει με την έννοια της φυσικής ιστορίας. Ακολουθεί το σχήμα του κεκτημένου για να θυσιαστώ πρέπει να έχω ένα κοινό στοιχείο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση με την ιστορία της μπορεί να αποκτήσει μία πολιτική.