31104 - Η απαράδεκτη επιλογή του 1915

Ν. Λυγερός

Όταν παρατηρήσουμε τον χάρτη της Συνθήκης Σεβρών του 1920, βλέπουμε ότι η περιοχή της Κωνσταντινούπολης και της Καλλίπολης είναι αποστρατικοποιημένη και δεν ανήκει στην απελευθερωμένη Θράκη που δόθηκε στην Ελλάδα. Αυτή η κατάσταση σπάνια περιγράφεται και ακόμα σπανιότερα εξηγείται. Είναι σίγουρο ότι η Τουρκία δεν ήθελε μια διαφορετική κατάσταση, η οποία θα ενσωμάτωνε την Κωνσταντινούπολη σε απελευθερωμένη περιοχή, αλλά ποια ήταν η θέση της Ελλάδας και ειδικά της διπλής εξουσίας της εποχής; Στην πραγματικότητα, πρέπει να σκεφτούμε αυτήν την άσκηση έξυπνης ιστορίας μέσω της Καλλίπολης του 1915. Διότι τότε το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Νέα Ζηλανδία και η Αυστραλία, που ήρθαν ν’ απελευθερώσουν την Κωνσταντινούπολη, δεν έλαβαν καμιά βοήθεια από την Ελλάδα, αφού ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος Α΄ δεν ήθελε να συμμετάσχει σ’ αυτόν τον αγώνα, επειδή έλεγε ότι η απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης έπρεπε να γίνει από την Ελλάδα και μόνο, ενώ βέβαια αυτή η δικαιολογία δεν μπορεί να κρύψει την προτίμησή του για την γερμανική πλευρά που υποστήριζε την Τουρκία. Έτσι, οι Σύμμαχοι βρέθηκαν σ’ ένα πεδίο δράσης άγνωστο και πολύ δύσκολο. Το αποτέλεσμα ήταν ένα τεράστιο κόστος σε στρατιώτες, που βρίσκονται τώρα στα τεράστια κοιμητήρια της Καλλίπολης. Έτσι το 1920, οι Σύμμαχοι που δεν είχαν ξεχάσει, βέβαια, την έλλειψη υποστήριξης εκ μέρους της Ελλάδας και την παράλογη θέση του Βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄ δεν θέλησαν να διευκολύνουν την Ελλάδα του και προτίμησαν την αποστρατικοποίηση της περιοχής. Το εθνικό λάθος είχε, λοιπόν, μια άμεση επίπτωση. Και δυστυχώς θα είχε και άλλες, αφού η Ανατολική Θράκη δίχως Κωνσταντινούπολη δεν προστατευόταν. Διότι μια γωνία θέλει και την αιχμή του δόρατος για να είναι ισχυρή, αλλιώς μετατρέπεται σε ευάλωτη περιοχή που τελικά χάνεται με την επόμενη Συνθήκη. Αυτό ήταν το κόστος της επιλογής του 1915.