3599 - Όρια και σχέσεις

Ν. Λυγερός

Όταν εξετάζουμε τα όρια και τις σχέσεις, έχουμε την εντύπωση ότι είναι αντιφατικές έννοιες. Για να υπάρχουν οι σχέσεις πρέπει να γίνει μια υπέρβαση όσον αφορά στα όρια. Για να υπάρχουν τα όρια πρέπει να γίνουν αποδεκτά από τις σχέσεις. Φαινομενικά δεν υπάρχει ισορροπία. Αυτό βέβαια ισχύει, όταν θεωρούμε ότι βρισκόμαστε στο πλαίσιο παιγνίων μηδενικού αθροίσματος, με άλλα λόγια στη θεωρία Morgenstern και von Neumann. Όμως η πραγματικότητα είναι πολυπλοκότερη. Κατά συνέπεια, υπάρχει και πλαίσιο για την ισορροπία του Nash, δίχως αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να υπάρξουν συμβιβασμοί που ανήκουν στα κοινωνικά δεδομένα. Η ουσία της ισορροπίας του Nash είναι η συμμετρία των στρατηγικών συμπεριφοράς. Και η τροποποίηση επιτρέπει την πρόσβαση στα δομικά στοιχεία της νοόσφαιρας του άλλου. Έτσι, αν πράξουμε μια μεταφορά δομής, είναι δυνατόν να μετατρέψουμε όλον αυτόν τον προβληματισμό σε πλαίσιο της θεωρίας των νοητικών σχημάτων. Το πρόβλημα είναι κατά πόσο τα ανθρώπινα στοιχεία μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτό το νοητικό υπόβαθρο. Δεν πρέπει να παρερμηνεύσουμε αυτό το ερώτημα που δεν είναι ρητορικό. Η δυσκολία δεν προέρχεται από τον ανθρώπινο παράγοντα, ούτε τον μαθηματικό αλλά τον κοινωνικό. Η προέκταση του νοητικού υποβάθρου είναι εφικτή, διότι ο άνθρωπος είναι ένα νοητικό ον. Κατά συνέπεια, ο γνωστικός πυρήνας βρίσκεται στην κοινή τομή. Στρατηγικά, το πρόβλημα επικεντρώνεται στην αποφυγή μέσω ελιγμών και συνδυασμών, της παρέμβασης της κοινωνίας. Έτσι το όλο θέμα είναι πώς να μετατρέψουμε την άμυνα σε αντίσταση. Τα όρια και οι σχέσεις δεν ορίζονται μόνο και μόνο με κοινωνικά προφυλακτικά, διότι η ανθρωπιά δεν είναι αρρώστια. Και τα παιδιά είναι το αποτέλεσμα της προσπέρασης του κοινωνικού εμποδίου από τους ανθρώπους. Στο κάτω-κάτω της γραφής, το πεπερασμένο χρονικό διάστημα της ανθρώπινης ζωής αποτελεί ένα καταλυτικό στοιχείο για την ανάπτυξη των σχέσεων. Το παράδοξο εμφανίζεται ως ένα μέσο επίλυσης του αρχικού προβλήματος και δημιουργεί ένα νέο νοητικό σχήμα: δημιουργούμε μια σχέση, διότι έχουμε όρια. Η σχέση σε αυτό το νέο πεδίο παρουσιάζεται ως μια προέκταση των ορίων. Κατά κάποιο τρόπο, μέσω της συνειδητοποίησης των ορίων και των κοινών σημείων, αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα της σχέσης. Αν δεν υπήρχαν εμπόδια, δεν θα χτίζαμε γέφυρες. Με αυτό το νοητικό σχήμα, αντιλαμβανόμαστε ότι η συνύπαρξη δεν λειτουργεί αντιφατικά αλλά συμπληρωματικά. Η τυχαιότητα του ορίου δημιουργεί την αναγκαιότητα της σχέσης. Είναι η ερώτηση και η απάντηση. Και η σύνδεση είναι η μέθοδος. Προς το παρόν δεν θέσαμε ακόμα τον προβληματισμό της ανάδρασης. Έχουμε ήδη την έννοια του συστήματος αλλά εκείνη της μηχανής είναι πιο ενδιαφέρουσα. Με το νοητικό σχήμα που αναδείξαμε, τα όρια προκαλούν τις σχέσεις και οι σχέσεις αποτελούν μια πρόκληση για τα όρια. Με άλλα λόγια, το σύνολο μπορεί να ερμηνευτεί ως μια μηχανή του Wiener, διότι και οι σχέσεις δημιουργούν νέα όρια, άρα υπάρχει η έννοια της ανάδρασης. Δεν πρόκειται μόνο για μια απλή αντίδραση αλλά για μια πραγματική ανατροφοδότηση. Έτσι αυτή η μηχανή του Wiener έχει μια χρονική εξέλιξη. Δεν υπάρχει πια μόνο η έννοια της νοητικής γέφυρας αλλά η προοπτική και το όραμα ενός νοητικού δικτύου. Και μέσα από την ύπαρξή του γεννιέται η δυνατότητα της συγγραφικής ύπαρξης της ανθρωπότητας. Η γενίκευση αυτής της ιδέας προσφέρει ένα πλαίσιο για την ανάλυση και την ανάδειξη της διαχρονικής ανθρωπότητας. Κατά συνέπεια, τα όρια και οι σχέσεις αποτελούν νοητικά σχήματα της δομής της ανθρωπότητας.