3943 - Στρατηγική Αιγαίου και προβλήματα τακτικής

Ν. Λυγερός

Ένα μεγάλο μέρος της στρατηγικής της Ελλάδας βασίζεται στη στρατηγική του Αιγαίου λόγω της ύπαρξης της Τουρκίας. Ο χώρος του Αιγαίου με τα πολυάριθμα νησιά μας, δημιουργεί ένα γεωστρατηγικό πλαίσιο που ευνοεί την αεροπορία και το ναυτικό σε πρακτικό επίπεδο. Η ουσία, όμως, βρίσκεται αλλού. Τα μέσα είναι γρήγορα λόγω της απουσίας της ξηράς σε μεγάλο βαθμό. Κατά συνέπεια, η ταχύτητα των δράσεων αναγκάζει τα επιτελεία αλλά και το επιχειρησιακό να βασίζονται και στη διαχείριση του αοράτου μέσω του ραντάρ. Χρησιμοποιούμε το ακίνητο για να αντισταθούμε στη μεγάλη κίνηση. Το ραντάρ επιτρέπει την ορατότητα εκεί που είναι ανέφικτη. Έτσι το ραντάρ δημιουργεί ένα νέο ορίζοντα. Από την άλλη πλευρά, η αντιμετώπιση του ραντάρ αναγκάζει τη στρατηγική να δημιουργήσει πέρα από τον ορίζοντα σε κλασικό επίπεδο και κάτω από τον ορίζοντα σε μη συμβατικό πεδίο. Το πρώτο απαιτεί μία σκέψη πριν από κάθε δράση, αλλιώς το ραντάρ θα την εξουδετερώσει. Το δεύτερο απαιτεί αόρατες κινήσεις ακόμα και μη ορατές σκέψεις. Δηλαδή εξαρτάται από το βλέμμα του εχθρού, η οντότητα του ραντάρ. Ως αμυντικό εργαλείο είναι ένα εμπόδιο. Ως επιθετικό εργαλείο είναι όπλο. Μπορεί, όμως, να γίνει και στόχος. Η αφαίρεση του εργαλείου εξουδετερώνει τα όρια και το φαινόμενο του ορίζοντα. Είναι, λοιπόν φυσιολογικό σε πλαίσιο τεχνολογίας να χρησιμοποιηθούν μη επανδρωμένα αεροσκάφη για το σχεδιασμό δράσεων με αποστολή την καταστροφή του ραντάρ μόλις αυτό ενεργοποιηθεί. Τα ΜΕΑ δεν έχουν στόχο εξ αρχής. Λειτουργούν με ένα χωρικό πλαίσιο όπου το πεδίο του χρόνου έχει μετακινηθεί. Η δυσκολία της αποστολής βρίσκεται στο αόρατο της κίνησης. Ενώ η τελική φάση δεν είναι παρά τεχνική. Με άλλα λόγια, τα ΜΕΑ μεταθέτουν τη δράση με την αναμονή μέσω της ετοιμότητας. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι δράσεις οι επιχειρησιακές έχουν ως προαπαιτούμενη την εξουδετέρωση των ΜΕΑ. Διότι τα αεροσκάφη που δεν υποστηρίζονται από ραντάρ δεν έχουν τελεολογία στον πολεμολογικό χώρο. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο για τη στρατηγική της Ελλάδας και ειδικά του Αιγαίου να εξεταστεί πολύ προσεχτικά αυτή η κατάσταση. Αλλιώς, κινδυνεύει να χάσει το νόημά της η γεωστρατηγική μας αντιμετώπιση μίας αντιπαράθεσης. Κατά συνέπεια η περίπτωση των HARPY πρέπει να μελετηθεί με ακρίβεια και σοβαρότητα. Αυτό το σύστημα του Ισραήλ, το οποίο έχει στη διάθεσή της η Τουρκία και μάλιστα με μαζικό τρόπο, παράγεται πλέον και στην Τουρκία. Κανένας σοβαρός αναλυτής της γεωστρατηγικής δεν μπορεί να το θεωρήσει ως μία λεπτομέρεια της τακτικής διότι ο τρόπος με τον οποίο εκτοξεύεται, η ευκολία και η ποικιλία της εκτόξευσης το καθιστά ως ένα καθαρά στρατηγικό όπλο ειδικό για μία περιοχή όπως είναι το Αιγαίο. Η μελέτη των χαρακτηριστικών του και η αποτελεσματικότητά του αποδεικνύουν ότι μπορεί να πλήξει κάθε ραντάρ, που δεν προστατεύεται με ειδικό τρόπο. Το πρόβλημα δεν είναι λοιπόν πόσα ραντάρ έχουμε για να υποστηρίξουμε τα αεροσκάφη μας στο Αιγαίο αλλά πόσα είναι ανθεκτικά σε μια επίθεση που βασίζεται σε αυτό το σύστημα. Το πρόβλημα υπάρχει, η μεθοδολογία επίλυσης υπάρχει, υπάρχει όμως συνείδηση;