5 - Η έννοια της μαύρης οπής

Ν. Λυγερός

Πολλοί επιστημολόγοι αρχίζουν την ιστορική τους εισαγωγή παρουσιάζοντας σαν πρώτη σημαντική ιδέα, τη γέννηση αυτής της αφηρημένης σύλληψης, τη μαύρη οπή, (αφηρημένη με την έννοια που δεν έχει ακόμα αποδειχθεί πειραματικά) αυτής του LAPLACE . Βέβαια αυτή η ιδέα, διαφοροποίησε τον σκεπτόμενό της από τη διανοητική του εποχή, όμως δεν πρέπει να ξεχάσουμε τη σχεδόν δικτατορική υπεροχή της κυματικής θεωρίας του φωτός μέσα στην οποία γεννήθηκε. Έτσι, αυτή η επαναστατική σπίθα θα είχε εντελώς καταβροχθιστεί από τη σκοτεινή ύπαρξη αυτής της θεωρίας, άμα κάποια ιδιοφυΐα με τη βοήθεια των πειραμάτων της σκέψης της δεν την είχε αποσύρει από τη λήθη και δεν είχε κατορθώσει να της δώσει τη λάμψη ικανή να ακτινοβολεί τον σκεπτόμενο κόσμο. Η ιδιοφυΐα αυτή λεγόταν: EINSTEIN !

Εν τούτοις, αυτή η έκθεση θα ήταν περιττολογία, αν δεν είχε την θέση της η επιστημονική αυστηρότης και ακρίβεια. Με τον 20 ου αιώνα πολλά και διάφορα προβλήματα άρχισαν να αντιστέκονται στην κλασική μηχανική και έτσι την έβαλαν σε κρισιμότητα. Στη συνέχεια επαληθεύτηκε πως αυτά θα της ήταν θανάσιμα. Στην επιστήμη δε, η καταστροφή είναι μόνο η πρώτη φάση της δημιουργίας και έτσι από τα ερείπια της κλασικής μηχανικής γεννήθηκαν οι δύο μεγαλειώδεις θεωρίες του 20 ου αιώνα: Η θεωρία της σχετικότητας και η κβαντική θεωρία. Και στις δύο η συνεισφορά του EINSTEIN θα είναι σημαντική όχι μόνο στο επιστημονικό επίπεδο, αλλά και στο φιλοσοφικό χωρίς όμως με ομοιώδη τρόπο. Η ανακάλυψη της διπλής άποψης των στοιχείων που αποτελούν την ύλη και το φως, δηλαδή η σύλληψη του κυματοσωματιδίου, οδήγησε στην εφεύρεση πολλών εννοιών στο πεδίο της γνώσης. Αναμέσα σε αυτές η καινούργια προσέγγιση αυτού του μυθώδους κβάντουμ: το φωτόνιο.

Η θεωρία της γενικής σχετικότητας κατεργαζόμενη από τον EINSTEIN μάς προσφέρει μια πιο πλήρη οπτασία του σύμπαντός μας δίνοντάς του τέσσερις διαστάσεις. Έτσι εμφανίστηκε η έννοια του χώρο-χρόνου και μετά μία από τις πιο αξιόλογες ιδιότητές του, η παραμόρφωσή του από την ύπαρξη μάζας του. Αυτή η ιδιότης παραμορφώσεως είναι αρχέγονος, τω όντι, διότι η βαρύτητα δεν εμφανίζεται πια σαν μια δράση σε απόσταση, αλλά σαν μια γεωμετρική ιδιότης. Έτσι γίνεται ευκολότερο να την ερμηνεύσουμε. Οι γεωδαισίες αυτού του χωρο-χρόνου δεν είναι ευθείες, όπως σε ένα ευκλείδιο σύστημα, αλλά καμπύλες. Και το φως ομοίως με την ύλη ακολουθεί αυτές τις καμπύλες. Κατανοούμε τώρα πώς η βαρύτητα μπορεί να δρα στα φωτόνια. Η τοπική κύρτωση είναι σημαντική στην εξέλιξη των σωματιδίων που βρίσκονται στον γειτονικό της χωρο-χρόνο. Η έλξις ενός αστεριού μπορεί τότε να ερμηνευτεί σαν μία κοιλότητα στον χωρο-χρόνο, όθεν αυτή η κοιλότητα θα εξαρτηθεί από δύο παραμέτρους, τη μάζα και την ακτίνα του αστέρος. Με αυτόν τον τρόπο όσο οι παράμετροι θα είναι μεγάλες, τόσο η τοπική κύρτωση θα είναι μεγάλη και τότε τόσο μεγαλύτερη θα είναι η δράση του στον γειτονικό του χωρο-χρόνο. Συνεχίζοντας αυτή τη σκέψη, ας φανταστούμε π.χ. μία κοιλότητα όλο και πιο βαθεία, ώσπου το βάθος της να γίνει άπειρο, θα έχουμε συλλάβει με τη σκέψη την έννοια της μαύρης οπής.