6 - Πρόταση

Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά: Σάνη Καπράγκου

Μία εκπαίδευση πραγματικά διδακτική οφείλει να περιλαμβάνει μία ευρετική προσέγγιση. Ωστόσο, η απλή επικοινωνία με την έρευνα, ακόμη και αν είναι αποτελεσματική, δεν επαρκεί˙ διότι ένας ερευνητής δίχως φιλοσοφικό κεντρικό άξονα που στηρίζει τη δομή, δεν είναι παρά μόνο ένα αμάλγαμα γνώσεων. Επί πλέον, οι γνώσεις αυτές έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό το ότι είναι τοπικές, με άλλα λόγια, είναι συγκεκριμένες και συχνά οι συνδέσεις τους μόνες δεν είναι ικανές, παρά μόνο για δενδρίτες πάρα πολύ εύθραυστους, για να φέρουν μια οποιαδήποτε ιδέα στους κόλπους τους. Η σοβαρότητα μιας τέτοιας κατάστασης προέρχεται από το γεγονός ότι ο άνθρωπος, που δεν διαθέτει μία δομημένη σκέψη, αναζητά να αντιμετωπίσει την έλλειψη αυτή με γλωσσική επιδεξιότητα˙
με αυτόν τον τρόπο, τείνει να προβαίνει σε βελτίωση της ευγλωττίας του, κατακτώντας έτσι ορατά αποτελέσματα, αντί να αφιερώνεται σε μία μεγαλύτερης εμβάθυνσης διαμόρφωση της σκέψης του, πράξη της οποίας οι επιπτώσεις θα ήταν σίγουρα πιο δύσκολο να γίνουν αντιληπτές.

Στο επίπεδο του Λυκείου « σχολή και φιλοσοφία του Αριστοτέλη» μόνο δύο διδασκαλίες είναι εκτιμήσιμες για εκείνον που αναζητά την αλήθεια: τα Μαθηματικά και η Φιλοσοφία, μπορεί κανείς να βασίσει μεγάλες ελπίδες στην Επιστήμη, ωστόσο η παρούσα κατάστασή της είναι πάρα πολύ αποδυναμωμένη από ασθένειες, που καλούνται εμπειρισμός και λογική ασυνέπεια, οι δύο αυτές περιοχές της σκέψης συνιστούν το γόνιμο έδαφος όπου θα αναπτυχθεί το δένδρο της Έρευνας που θα ανυψωθεί ως τη Γνώση. Έτσι στην εκπαίδευση, κάποιες ώρες των δύο αυτών κλάδων θα πρέπει να είναι κοινές, και να ονομάζονται: «Στοιχεία Επιστημολογίας». Το μάθημα θα διδάσκεται από κοινού από τον καθηγητή των Μαθηματικών κι εκείνον της Φιλοσοφίας, θα έχει μια δομή ευέλικτης επιλογής, για να επιτρέπει μία σημαντική παρέμβαση των σπουδαστών. Το πρόγραμμά του θα περιλαμβάνει αποκλειστικά βασικά αποτελέσματα, που αποδεικνύονται με τρόπο στοιχειώδη, όπως ο παραλογισμός της τετραγωνικής ρίζας ή το σύνολο των πρώτων αριθμών είναι πεπερασμένο. Τούτα αφού έχουν αποδειχθεί από τον καθηγητή των Μαθηματικών θα σχολιάζονται από τον καθηγητή της Φιλοσοφίας, ο οποίος θα εξηγεί, μεταξύ άλλων, την ιστορία τους, τις επιπτώσεις τους στο πεδίο της γνώσης και αλλαγές που έχουν προκαλέσει στη νοοτροπία του πολιτισμού μας. Η επιστημολογία είναι αναγκαία για την επιστημονική σκέψη˙ με ευαίσθητη σύσταση, η αφομοίωση των εννοιολογικών αλλαγών των αρχών του αιώνα, μετά την κρίση των θεμελίων στα μαθηματικά και τις θεωρίες της Σχετικότητας και της Κβαντομηχανικής, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί˙ η ίδια της η δομή είναι απαραίτητο να μετατραπεί, προκειμένου η γνώση να γίνει εν τέλει αντιληπτή στην ολότητά της.

Επιστημολογία: Κριτική μελέτη των επιστημών, με κατεύθυνση τον ορισμό της λογικής τους προέλευσης, της αξίας τους και της σκέψη τους.

Αναφορές:
Λυγερός Ν.: Πρόταση, «Άννετον» νο 5, Δεκέμβριος 1989, σελ. 8.
Λυγερός Ν.: Η έννοια της μαύρης τρύπας. Θεσσαλία, 31 Ιουλίου 1988.