1296 - Το Λουξεμβούργο και το ευρωπαϊκό στίγμα

Ν. Λυγερός

Το Λουξεμβούργο ως μικρό και ευρωπαϊκό κράτος έδωσε το παράδειγμα όσον αφορά στο Ευρωσύνταγμα. Ακολούθησε βέβαια τις πρόσφατες αποφάσεις της Κύπρου και της Μάλτας που έδωσαν το ευρωπαϊκό τους στίγμα σε μια περίοδο κρίσης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και με βρετανική προεδρία. Μόνο που σε αυτές τις προηγούμενες περιπτώσεις όλη η ευθύνη της απόφασης ανήκε στα κοινοβούλια, συνεπώς ακόμα και αν υπήρχε κομματική ομοφωνία, ο λαός θα μπορούσε να το ερμηνεύσει ως μια τεχνοκρατική συνέπεια. Ενώ στην περίπτωση του Λουξεμβούργου, ο ίδιος ο λαός έδωσε και αυτός τη γνώμη του σε αυτό το πολύ σοβαρό ευρωπαϊκό ζήτημα. Συνεπώς δεν υπάρχει περιθώριο για την αναμενόμενη και εύκολη ερμηνεία. Η ευθύνη ανήκει και στον λαό που θέλει όντως το Ευρωσύνταγμα και όχι μόνο. Οι αναλύσεις του δημοψηφίσματος του Λουξεμβούργου αποδεικνύουν ότι μέσα από την ψήφο για το Ευρωσύνταγμα υπάρχει και η ψήφος για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο παραδοσιακός ευρωσκεπτικισμός δεν μπόρεσε να ανατρέψει το ευρωπαϊκό όραμα του Λουξεμβούργου. Διότι όλες οι κριτικές δεν αφορούσαν ούτε το Ευρωσύνταγμα ούτε τη Χάρτα των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Προέρχονταν βασικά από τοπικούς και εθνικούς προβληματισμούς που δεν κατάφεραν να υψωθούν σε έναν γνήσιο ευρωπαϊκό προβληματισμό που θα μπορούσε να μετατραπεί σε κατασκευαστικό πλαίσιο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον ακόμα και η δημαγωγία έχει τα όριά της διότι μπορεί να λειτουργεί μόνο στο πλαίσιο του άυλου. Κάθε υλοποίηση αναγκάζει και παράγει επιπτώσεις. Το ρητορικό σύστημα της δημαγωγίας καταρρέει όταν πρέπει να γίνει το έργο. Το Ευρωσύνταγμα είναι ένα έργο με ευρωπαϊκή και διεθνή εμβέλεια και η ύπαρξή του δεν προέρχεται από μια τεχνητή επιλογή αλλά από μια ανάγκη. Ο λαός του Λουξεμβούργου ως ιστορικός ευρωπαϊκός λαός αποφάσισε να δώσει και το δικό του στίγμα δίχως να ασχοληθεί με οποιοδήποτε αρνητικό πεδίο που δημιουργείται από την τωρινή προεδρία. Ο ίδιος ο Juncker που αντιστάθηκε έντεχνα σε πολλές περιπτώσεις στη διάρκεια της προεδρίας του Λουξεμβούργου τα έπαιξε όλα για όλα εναντίον του τοπικισμού για να αναδείξει το ευρωπαϊκό πνεύμα της χώρας του. Δεν υπήρχε περίπτωση να δεχθεί απλώς την επιρροή των άλλων διότι κανείς δεν μπορούσε να αποφασίσει για την ίδια του τη χώρα. Επιπλέον όπως το αποδεικνύει το ίδιο το κείμενο του Ευρωσυντάγματος δεν υπάρχει πρωτόκολλο που αφορά ειδικά το Λουξεμβούργο. Αυτό σημαίνει ότι το Λουξεμβούργο ως ιστορική χώρα δεν είχε ανάγκη και δεν επιδίωξε εξαιρέσεις, πράγμα το οποίο είναι πολύ σημαντικό εφόσον δείχνει ότι η δομή του είναι ευρωπαϊκή αλλά και η νοοτροπία του είναι ευρωπαϊκή. Δηλαδή δεν προσπαθεί όπως άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δημιουργεί εξαιρέσεις για τοπικούς σκοπούς. Και η απόφασή του αποδεικνύει και πάλι το αξιολογικό του σύστημα όσον αφορά στο ευρωπαϊκό αντικείμενο. Για όλους αυτούς τους λόγους το Λουξεμβούργο αποτελεί ένα αξιόλογο παράδειγμα για όλα τα κράτη μέλη και ειδικά γι’ αυτά που νιώθουν μικρά.