1713 - Η ανακάλυψη της αλληλογραφίας Carathéodory-Kneser

Ν. Λυγερός

Με την αποστολή μας στο Göttingen μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών Ελλάδας, ανακαλύψαμε ολόκληρη αλληλογραφία μεταξύ Carathéodory και Kneser, η οποία βρίσκεται στο αρχείο Cod. Ms. H. Kneser A12. Πιο συγκεκριμένα, αυτό το αρχείο εμπεριέχει τις εξής επιστολές: Τρία δακτυλογραφημένα αντίγραφα επιστολών του Kneser προς Karathéodory, ενώ οι επιστολές του Carathéodory προς Kneser είναι όλες αυτόγραφες:

München 01/02/1930 München 28/11/1942
Wiscosin 15/12/1936 München 16/11/1949
München 02/05/1937 München 08/12/1949
München 17/09/1942 München 16/12/1949

Οι ημερομηνίες των αντίγραφων του Kneser είναι: 31/01/1930, 07/02/1930, 20/11/1949. Η ύπαρξη αυτής της καινούργιας αλληλογραφίας εξηγείται με τον εξής τρόπο. Η οικογένεια Kneser έχει τρεις διαδοχικούς μαθηματικούς: τον Adolf Kneser (19/03/1862-24/01/1930), τον Hellmuth Kneser (16/04/1898-23/08/1973) και τον Martin Kneser. Ο τελευταίος που είχε κρατήσει όλα τα έγγραφα του πατέρα του και του παππού του, τα δώρισε στη βιβλιοθήκη του Göttingen. Επιπλέον, η πρόσφατη πρόσβαση σε αυτήν την αλληλογραφία είναι ότι ήδη πέρασαν τα αναγκαία 30 χρόνια μετά τον θάνατο του Hellmuth Kneser, ο οποίος είχε μια αλληλογραφία με τον Carathéodory.

Η αξία αυτής της αλληλογραφίας δεν προέρχεται μόνο από το επίπεδο του Carathéodory που είναι αναμφισβήτητο, αλλά και του Kneser. Το πρώτο πλαίσιο υπάρχει και μέσα στο έργο του πατέρα του όπως το διευκρινίζει και το πρώτο γράμμα του Hellmuth Kneser. Η διατριβή του Adolf Kneser αφορούσε τις αλγεβρικές συναρτήσεις και εξισώσεις. Οι κυριότεροι τομείς της μαθηματικής του δραστηριότητας είναι οι γραμμικές διαφορικές εξισώσεις και ο λογισμός μεταβολών. Άλλωστε το πρώτο γράμμα του Hellmuth Kneser αφορά αυτόν τον τελευταίο τομέα όπου ο Carathéodory ήταν ειδήμονας. Ο ίδιος ο Hellmuth Kneser εκπόνησε το 1921 τη διατριβή του με τίτλο Untersuchungen zur Quantentheorie. Ύστερα ταξινόμησε όλες τις κανονικές οικογένειες σε κλειστές επιφάνειες. Ασχολήθηκε εντατικά με διάφορους τομείς των μαθηματικών και αποφάσισε ότι δεν θα εξειδικευτεί. Οι εργασίες του αφορούν την τοπολογία, τη θεωρία των αναλυτικών συναρτήσεων, αθροίσματα τετραγώνων σε σώματα, τη θεωρία ομάδων, τη μη ευκλείδια γεωμετρία, την επαγωγή των αναλυτικών συναρτήσεων, τη διαφορική γεωμετρία των πολλαπλοτήτων. Δεν περιορίστηκε όμως μόνο στα μαθηματικά και στη φυσική. Εξέτασε σε βάθος και τη μαθηματική θεωρία της οικονομίας και της κοινωνιολογίας. Με αυτήν την αφορμή, μελέτησε και τη θεωρία παιγνίων. Είναι ο ίδιος που έλυσε με έναν πανέμορφο τρόπο τη συναρτησιακή εξίσωση f (f(x)) = e^x, το 1950. Επίσης μεταξύ του 1958 και 1964, κατάφερε να κατανοήσει σε βάθος τις περίεργες ιδιότητες των πολλαπλοτήτων δίχως απαριθμήσιμη βάση γειτονικών χώρων.

Συνεπώς αντιλαμβανόμαστε ότι δεν πρόκειται για μια τυπική αλληλογραφία μεταξύ αυτών των σπουδαίων μαθηματικών όπως θα το αποδείξουμε με τις μεταγενέστερες αναλύσεις μας.