2672 - Η πρόβα των ανθρώπων

N. Lygeros

Το θέατρο δεν είναι μόνο τέχνη. Και οι ηθοποιοί δεν έχουν μόνο έναν ρόλο. Συνεπώς, είναι φυσιολογικό το παράλογο του σκηνοθέτη που διαχειρίζεται ανθρώπους για να δημιουργήσουν πρόσωπα. Στην αρχή τίποτα δεν είναι δεδομένο, ούτε και η επιλογή των ρόλων ακόμα και με έναν θίασο. Επομένως, όταν ο σύλλογος είναι ερασιτεχνικός, όλα μπορούν να προκύψουν. Μα σε κάθε περίπτωση, η βάση είναι η εμπιστοσύνη και η έμπνευση. Διότι το θέατρο είναι μια καθαρά ανθρώπινη τέχνη. Ο σκηνοθέτης πρέπει να προσέχει κάθε λεπτομέρεια. Μα γιατί, θα έλεγε ένας θεατής. Διότι όλα είναι σημαντικά για τους ανθρώπους. Το θέατρο είναι μια ευκαιρία να ζήσουμε πολλές ζωές μέσω των ρόλων αλλά και μέσω της πρόβας. 
Η πρόβα είναι ο κρυφός κόσμος των ηθοποιών. Εκεί μαθαίνουν να ζουν τη νέα τους ζωή. Αυτήν που ονομάζουμε, συμβατικά, ρόλος. Πρέπει όμως να κατανοήσουμε τι σημαίνει αυτός ο ρόλος για τον ηθοποιό, ειδικά, όταν αυτός είναι δραματικός. Η σκηνοθεσία των Ξεχασμένων Διαλόγων μας επέτρεψε να μελετήσουμε την έμπνευση των ηθοποιών, όταν πρόκειται να παίξουν το ρόλο των εγκλωβισμένων της Κύπρου. Ενώ στην ουσία τα αγνοούμενα πρόσωπα, αποκτούν με την πάροδο του χρόνου τα στίγματα της κατοχής, σε αντιπαράθεση με τα σύμβολα της αντίστασης και της θυσίας. Όταν οι ηθοποιοί πρέπει να μοιράσουν τη μοναξιά του ρόλου τους, γίνονται πιο ανθρώπινοι. Η ανθρωπιά τους μεταμορφώνεται, για να ενσωματώσει τις πληγές που παραμένουν ανοιχτές του ρόλου τους. Σε αυτή τη φάση, ο σκηνοθέτης ζει με τους ηθοποιούς του τη χαρά αλλά και τον πόνο της εξήγησης. Κάθε λέξη μέσω του σκηνοθέτη γίνεται μια σκέψη που αγγίζει τον ηθοποιό, για ν’ αγγίξει με τη σειρά του το θεατή. 
Οι Ξεχασμένοι Διάλογοι, ειδικά με κύπριους ηθοποιούς, προκαλούν μια πιο έντονη αντίδραση. Κάθε ηθοποιός έχει μέσα του ένα κόσμο ή μάλλον ένα μοντέλο των εγκλωβισμένων και οι Ξεχασμένοι Διάλογοι αντιδρούν με αυτά τα εσωτερικά στοιχεία. Παράλληλα, όμως, επιτρέπουν και μια εμβάθυνση των εννοιών που καθορίζουν τα ανθρώπινα στοιχεία των εγκλωβισμένων που παύουν ουσιαστικά να είναι αγνοούμενοι. Μέσα στο βλέμμα και στα χείλη του ηθοποιού αντικρίζουμε τις προσπάθειες των προσώπων να μην χαθούν μέσα στην καθημερινότητα της λήθης. Οι ηθοποιοί πονούν με την ένταξή τους σε αυτό το δυνητικό κόσμο. Όμως αυτός ο πόνος δεν είναι παρά η επινόηση ενός βαθύτερου πάθους που χαρακτηρίζει την ανθρωπιά των προσώπων. 
Ζήσαμε την σύγκρουση της τρυφερότητας και της αγνότητας των ηθοποιών με τη σκληρότητα της ανθρωπιάς. Όμως αυτή η σύγκρουση είναι μετωπική και νοητική. Με βάση την εμπιστοσύνη, ο ηθοποιός ακολουθεί το άνοιγμα του σκηνοθέτη, για να δώσει ζωή σε αγνοούμενες, μνήμες σε ανθρώπινες στιγμές, που δεν μπορούν να μοιραστούν παρά μόνο με τη θυσία του χρόνου. Η ανθρώπινη αναγέννηση είναι πρώτα από όλα μια ανθρώπινη επανάσταση. Τότε δεν υπάρχει κοινωνία, μόνο ανθρωπιά.