3422 - Πλάγια σκέψη και έμμεση στρατηγική

Ν. Λυγερός

Στα γνωστικά μαθηματικά, η επίλυση ενός προβλήματος είναι σπάνια άμεση και γι’ αυτόν το λόγο είναι απαραίτητη η πλάγια σκέψη. Το ίδιο ισχύει και στη στρατηγική, όπου το καταλυτικό χτύπημα δεν δίνεται την ώρα της μάχης αλλά πριν. Η πλάγια σκέψη και η έμμεση στρατηγική προέρχονται, ως έννοιες, από την αντίληψη της δυσκολίας. Ο πυρήνας του προβλήματος και της μάχης είναι τόσο σκληρός που δεν επιτρέπει συνδυασμούς, παρά μόνο ελιγμούς. Μεθοδολογικά, δεν υπάρχει πρόσβαση στον κύριο στόχο. Κατά συνέπεια, ο πρώτος στόχος είναι η πρόσβαση. Δεν είναι όμως μια απλή μεταφορά δομής, διότι ο στόχος είναι ενδιάμεσος. Και γνωρίζουμε τον τελικό στόχο. Σε αυτή τη φάση, ακόμα και μια τοπική προσέγγιση μπορεί να είναι αποτελεσματική. Επιπλέον, η δράση μπορεί να είναι επιλεκτική για να δημιουργήσει ένα δομικό πρόβλημα, που θα έχει επιπτώσεις στον πυρήνα. Η τοπική παρέμβαση έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει μια ολική αλλαγή, διότι δεν επιτρέπει στη στρατηγική μια γενική και βέλτιστη προσέγγιση και στα μαθηματικά καθορίζει τη δράση. Είναι δυνατόν να παραλληλίσουμε αυτές τις μεθόδους με ένα πρόβλημα του λογισμού μεταβολών, όπου γνωρίζουμε το αρχικό σημείο – τα δεδομένα του προβλήματος, η κατάσταση του πεδίου μάχης και το τελικό σημείο – ο πυρήνας του προβλήματος, η μάχη. Η ελαχιστοποίηση της ενέργειας, για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, είναι και αυτή ένας στόχος, ο οποίος αλλάζει σε σχέση με την επιλογή των παραμέτρων. Η κορυφή ενός βουνού είναι ένας ξεκάθαρος στόχος, όμως τα μονοπάτια είναι πολλά και η επιλογή του ενός, είναι και αυτός ένας στρατηγικός στόχος που θα πρέπει να εφαρμοστεί μέσω της τακτικής. Ένας φυσιολογικός στόχος είναι η εφοδιαστική αλυσίδα, διότι λειτουργεί συχνά πολυμετωπικά, δίχως ενιαίο μέτωπο. Κι έτσι είναι πιο ευάλωτη στις επιθέσεις. Η δυσλειτουργία του εφοδιασμού μπορεί ήδη να προκαλέσει δομικά προβλήματα. Ένα από τα πιο ισχυρά παραδείγματα στο στρατό, βρίσκεται στο μηχανικό, το οποίο λειτουργεί εξ ορισμού πάνω σε μια ασύμμετρη βάση. Ο χωροχρόνος παίζει ένα σημαντικότατο ρόλο, διότι η πλάγια σκέψη και η έμμεση στρατηγική πρέπει να διερευνήσουν τις τοποθεσίες των ιδιομορφιών και να καθορίσουν κατά πόσο είναι κρίσιμα σημεία για την όλη δομή και ειδικά για τον πυρήνα του προβλήματος. Ακόμα και αν δεν βρισκόμαστε στη δυνητική φάση του αποτρεπτικού στοιχείου, ο ψυχολογικός στόχος είναι και αυτός φυσιολογικός για την έμμεση στρατηγική. Στα γνωστικά μαθηματικά, θα βρούμε το ανάλογο στις αντιστοιχίες προβλημάτων που θα βοηθήσουν για να δοθεί το τελικό χτύπημα, όσον αφορά στην απόδειξη του θεωρήματος. Με άλλα λόγια, η πλάγια σκέψη και η έμμεση στρατηγική θα δουλέψουν στη μεταβολή των ισχυρών στοιχείων για να τα μετατρέψουν σε κρίσιμα κι ύστερα σε ευάλωτα. Έτσι, αρκεί σε αυτή τη μεθοδολογία να δημιουργήσει μια έλλειψη ισορροπίας, για να καταρρεύσει ένα ολόκληρο σύστημα, ακόμα και αν είναι σωστά δομημένο. Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα της όλης δομής, όχι μόνο με βάση την άμεση επίθεση αλλά και τις έμμεσες μέσω της πλάγιας σκέψης. Διότι αυτή προσφέρει περισσότερες δυνατότητες και κατά συνέπεια, δημιουργεί πολλά σημεία τριβής.