4194 - Η συμβολή του Γολοντομόρ στην αντιπαράθεση μεταξύ λενινισμού και σταλινισμού

Ν. Λυγερός

Ένα από τα βασικά επιχειρήματα των οπαδών της μη αναγνώρισης του Γολοντομόρ είναι ο ισχυρισμός ότι η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ουκρανών συνιστά μόνο και μόνο μία συγκαλυμμένη μέθοδο για την προώθηση μιας μορφής αντιδραστικού κομουνισμού. Η δυσκολία της απάντησης σε τέτοιου τύπου κριτική οφείλεται στον ιδεολογικό της χαρακτήρα και στο ό,τι δεν ανήκει πραγματικά στο πλαίσιο των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτή η προσέγγιση δεν είναι μόνο αναποτελεσματική, αλλά και καταφανώς ανεπαρκής. Στην πραγματικότητα, είναι πολύ εύκολο να την αντικρούσουμε χάρις στην ίδια την ιστορία του κομουνισμού στη Ρωσία. Εάν το Γολοντομόρ κατηγορεί ένα καθεστώς, αυτό δεν είναι ούτε το κομουνιστικό καθεστώς, ούτε το σοβιετικό, αλλά βέβαια το σταλινικό καθεστώς. Δεν πρόκειται για κλασικό αντικομουνισμό, διότι η κατηγορία για έγκλημα κατά της ανθρωπότητας είναι απόλυτα ενταγμένη μέσα στο χρόνο και μέσα στο χώρο. Επιπλέον, δεν μπορεί να αποτελεί αμάλγαμα μεταξύ της πολιτικής του Λένιν και αυτής του Στάλιν παρόλο που ο τελευταίος, μετά το θάνατο του πρώτου, έκανε τα πάντα για να συνταυτιστούν με στόχο να ενισχύσει την ίδια του τη θέση στους κόλπους μιας αμφισβητούμενης εξουσίας. Μέσω αυτής της διαδικασίας, καταλήξαμε να ταυτίζουμε το σταλινισμό με το μαρξισμό-λενινισμό, γεγονός που αποτελεί όχι μόνο έναν ιδεολογικό παραλογισμό, αλλά επίσης ένα ιστορικό λάθος. Σε όλες τις περιπτώσεις, τα ιστορικά γεγονότα βρίσκονται εδώ. Βοηθούν στην κατανόηση της ουσιαστικής διαφοράς μεταξύ Λένιν και Στάλιν. Για τους παρτιζάνους του Στάλιν, το Γολοντομόρ θεωρείται ένας απλός λιμός και όχι ένας σκόπιμος συστηματικός αφανισμός. Για να αποδείξουμε τις διαφορές, ας εξετάσουμε μία υποθετική συγκρίσιμη υπόθεση. Το καλοκαίρι του 1921, οι μεγάλες ξηρασίες είχαν ως συνέπεια ένα μεγάλο λιμό. Όμως, το νέο καθεστώς δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει αυτή την καταστροφή. Έτσι στις 2 Αυγούστου 1921, ο Λένιν ζήτησε τη βοήθεια όλων των εργατών των βιομηχανικών χωρών.

Είναι προφανές ότι αυτή η ενέργεια δεν έχει τίποτα συγκρίσιμο με το κλείσιμο των συνόρων που επέβαλε ο Στάλιν. Σε αυτή την περίπτωση του Λένιν, ανταποκρίθηκε η Διεθνής Εργατική Βοήθεια (στα γαλλικά: Secours International des Travailleurs, στα αγγλικά: International Workers Aid, στα γερμανικά: Internationale Arbeiter Hilfe) της οποίας η έδρα ήταν στο Βερολίνο.

Τα ιδρυτικά μέλη αυτού του οργανισμού ήταν οι Henri Barbusse, Albert Einstein, Anatole France, Leonhard Frank, Georges Grosz, Käthe Kollwitz και Clara Zetkine. Είναι σε αυτό εδώ το πλαίσιο που ακολούθησε το σχέδιο Help Russia στο οποίο συμμετείχε η Käthe Kollwitz με καλλιτεχνικό τρόπο με τις γνωστές της αφίσες.

Όσον αφορά στην Clara Zetkine, είχε απευθείας επαφή με το Λένιν, όπως το αποδεικνύει το ακόλουθο απόσπασμα:

Ο Λένιν προς την Clara Zetkine:
«Δεν μπορούμε να ασκήσουμε τη δικτατορία του προλεταριάτου χωρίς να έχουμε με το μέρος μας τα εκατομμύρια γυναικών. Ούτε μπορούμε να επιχειρήσουμε την οικοδόμηση του κομουνισμού χωρίς αυτές. Πρέπει να βρούμε τα μέσα να τις αγγίξουμε… Οι οργανωτικές μας ιδέες ξεπροβάλλουν μέσα από τις ιδεολογικές μας αντιλήψεις. Δεν θέλουμε οργανώσεις διαχωρισμένες από αυτές των γυναικών κομουνιστριών. Μία γυναίκα κομουνίστρια ανήκει στο Κόμμα όπως ακριβώς ένας άνδρας κομουνιστής. Έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις… Όμως πρέπει να δούμε την πραγματικότητα κατά πρόσωπο. Το κόμμα χρειάζεται όργανα που να έχουν ως συγκεκριμένο στόχο να κινητοποιήσουν τις μεγάλες μάζες γυναικών.» T. Cliff, σελ.141.

Άρα, πώς να υπερασπίσουμε τη θέση ενός κλασικού αντικομουνισμού με αυτά τα στοιχεία. Το Γολοντομόρ δεν αντιμετωπίστηκε ως μία περίπτωση λιμού ή, με τρόπο ακόμα πιο γενικό, ως μία φυσική καταστροφή. Η ύπαρξή του αποδεικνύει την ουσιαστική διαφορά μεταξύ λενινισμού και σταλινισμού. Ο Λένιν δεν δίστασε να ζητήσει την παρέμβαση των εργατών από το εξωτερικό σε ένα κομουνιστικό πλαίσιο. Γι’ αυτό, ας σταματήσουμε αυτές τις ύπουλες κριτικές. Όπως και με τη Shoah, η οποία κατηγορεί το ναζισμό και όχι τους Γερμανούς ή τους σοσιαλιστές, το Γολοντομόρ κατηγορεί το σταλινισμό και όχι τους Ρώσους ή τους κομουνιστές.