856 - Εικονικά πλαίσια και αγνοούμενη πραγματικότητα

Ν. Λυγερός

Η σύσταση μιας ολιγομελούς επιτροπής που θα διερευνά τις υποθέσεις αγνοουμένων πολέμου στην Ελλάδα είναι μια ανταπόκριση στην αντικατοχική ενέργεια της Τουρκίας. Είναι βέβαια ευνόητο ότι η δημιουργία της πρώτης ανήκει στα πλαίσια της τροποποίησης της γενικής εικόνας της όσον αφορά στα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων εν όψει της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άρα αυτή η κίνηση δεν αποτελεί από μόνη της μια επαρκή απόδειξη καλής διάθεσης. Προς το παρόν είμαστε σε ένα εικονικό πεδίο που αφορά περισσότερο την καθαυτό στρατηγική παρά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μολονότι η ύπαρξη τέτοιων επιτροπών είναι θετική.

Πρέπει όμως να μην ξεχάσουμε ότι στην Κύπρο υπάρχει εδώ και χρόνια ανάλογη επιτροπή που έχει πράξει ένα σημαντικό έργο για τη διεθνή αναγνώριση του θέματος. Δίχως αυτό να σημαίνει ότι υπήρξαν αποτελέσματα χειροπιαστά. Η αποτελεσματικότητα τέτοιου είδους επιτροπών εξαρτάται σημαντικά από τους στρατηγικούς σκοπούς κάθε κράτους αλλά και βέβαια από την ανταπόκριση και του άλλου που στην περίπτωση της Κύπρου είναι γνωστή.

Το κατοχικό καθεστώς ποτέ δε βοήθησε σημαντικά και ουσιαστικά τις προσπάθειες της επιτροπής. Επιπλέον η δήλωση του παράγοτνα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας σχετικά με την επιτροπή που θα είναι αρμόδια και για τους αγνοουμένους της Κύπρου έχει πολλαπλές έννοιες και ερμηνείες: «Στο θέμα αυτό καθοριστικός θα είναι ο ρόλος και η συνεισφορά της Κύπρου.» Εάν ανταλλάξουμε σωστά τους όρους μπορούμε εύκολα να επινοήσουμε το πλαίσιο της Τουρκίας. Θα μπορεί και πάλι να πει ανοιχτά ότι κάνει ό,τι μπορεί όσον αφορά στο θέμα των αγνοουμένων αλλά το κατοχικό καθεστώς δε συνεισφέρει σε αυτή τη προσπάθεια.

Δεν πρέπει λοιπόν να περιμένουμε τίποτα από αυτές τις νέες συστάσεις από μόνες τους. μπορούμε όμως να εκμεταλλευτούμε την ύπαρξή τους για να ενισχύσουμε τις προσφυγές μας για τις υποθέσεις των αγνοουμένων αναγκάζοντας μέσω του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να υλοποιηθούν αποτελεσματικά τα εικονικά πλαίσια των επιτροπών έτσι ώστε να επανέλθει η αγνοούμενη πραγματικότητα.