932 - Στρατηγική και Νομολογία

Ν. Λυγερός

Η πρόσφατη διαμαρτυρία του State Department σε σχέση με την παρανομία που αποτελεί η μεταφορά όπλων αμερικανικής προελεύσεως από την Ελλάδα στην Κυπριακή Δημοκρατία, είναι πολύ ενδεικτική για τον τρόπο με τον οποίο εμπλέκονται στοιχεία στρατηγικής και νομολογίας. Η συγκεκριμένη περίπτωση είναι άκρως ενδιαφέρουσα διότι η αμερικανική παρέμβαση είναι πολυμετωπική και αποδεικνύει πώς ο οπλισμός μπορεί να αφοπλίσει τη διπλωματία.

Είναι γνωστό σε όλους ότι όχι μόνο η Ελλάδα και η Τουρκία ανήκουν στην ίδια ομάδα σε σχέση με την αμερικανική νοοτροπία, δηλαδή το ΝΑΤΟ. Αυτό εξηγεί, αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί αυτή η λέξη, ότι οι ΗΠΑ πωλούν όπλα και στην Ελλάδα και στην Τουρκία, ενώ επίσημα κάνουν κάθε προσπάθεια να συμφιλιώσουν αυτές τις χώρες. Για τον ίδιο λόγο, δηλαδή την ουδετερότητά τους, προσέχουν την κατάσταση του οπλισμού στην Κύπρο. Και με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο ισοπεδώνουν το Κυπριακό αλλά θέτουν την ύπαρξη μιας στρατιωτικής αντιστοιχίας σε σχέση με την κατοχή και με τις ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές πλευρές. Με τη χρήση αυτού του δόγματος της ουδετερότητας, οι ΗΠΑ μπορούν να ισχυρίζονται επίσημα ότι ακολουθούν τη διεθνή νομολογία με την ευρύτερή της έννοια. Αυτό όμως το υπόβαθρο παράγει πάμπολλα παράδοξα που μπορεί να αξιοποιηθούν στρατηγικά.

Το αμερικανικό επιχείρημα έχει νομική βάση. Η μεταφορά του αμερικανικού οπλισμού από την Ελλάδα στην Κύπρο θεωρείται παράνομη διότι παραβιάζει και το δόγμα της ουδετερότητας και την τοπική ισορροπία. Αυτό βέβαια είναι το φαινομενολογικό στοιχείο. Διότι το πρόβλημα για τις ΗΠΑ είναι ότι θέλουν δεν θέλουν, το Κυπριακό υπάρχει και το ίδιο ισχύει και για τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Άρα, το ψευδοκράτος και οι θεσμοί του είναι παράνομα. Επιπλέον, με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τουρκία έχει εισβάλει και κατέχει παράνομα ένα τμήμα ενός ανεξάρτητου κράτους που ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια στην οποία η Τουρκία θέλει να ενταχθεί. Ενώ αυτά τα στοιχεία είναι αναμφισβήτητα αρνητικά, δεν αποτελούν από μόνα τους ένα εμπόδιο για την αμερικανική διαμαρτυρία. Αντιθέτως, στην ουσία, βασίζεται με έναν παράδοξο τρόπο σε αυτά τα στοιχεία και σε μια νομικίστικη χρήση τους. Διότι το αμερικανικό επιχείρημα δεν μπορεί να ασκηθεί πάνω στην Τουρκία εφόσον είναι η ίδια που διαχειρίζεται τον αμερικάνικο της οπλισμό δίχως να τον δίνει στους Τουρκοκύπριους, άρα δεν παραβιάζει την ισορροπία των δύο πλευρών. Όπως το ψευδοκράτος δεν έχει νόμιμη υπόσταση, το θέμα αφορά μόνο και μόνο την Τουρκία, όπως το απέδειξαν και οι προσφυγές για μη απόλαυση περιουσίας. Αυτό σημαίνει ότι όλοι παραδέχονται ότι η αιτία της κατοχής είναι η Τουρκία, αλλά αντί να ασκήσουν πιέσεις πάνω της, εκμεταλλεύονται υποκριτικά το θέμα με μια νομικίστικη αντιμετώπιση. Αν λοιπόν παραμείνουμε στο ίδιο πλαίσιο και δεν αλλάξουμε και την τακτική και τη στρατηγική μας, αυτές οι τεχνητές κινήσεις μπορεί στο τέλος να μας βλάψουν και στρατηγικά ειδικά όταν το Κυπριακό, για λόγους έλλειψης συντονισμού, παρουσιάζεται σαν ένας τοπικός παράγοντας μιας περίπλοκης διαπραγμάτευσης που θα καθορίσει το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.