1371 - Ευρωπαϊκή σκέψη και εγκλήματα τιμής

Ν. Λυγερός

Μέσω του ανατολικού ζητήματος, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακαλύπτει προβλήματα που η καθημερινότητα ήθελε να ξεχάσει. Και ένα από αυτά τα προβλήματα που αντικρούουν την ευρωπαϊκή σκέψη είναι τα εγκλήματα τιμής. Και είναι αδιανόητο να μην ποινικοποιηθούν. Δεν μπορεί πια η Ευρωπαϊκή Ένωση να ανέχεται την ύπαρξή τους ειδικά με το θέμα της υποψηφιότητας της Τουρκίας διότι πλέον θα είναι μια επίσημη αναγνώριση ενός εγκλήματος που θα μετατραπεί de facto σε νόμο. Η Τουρκία όχι μόνο το επιτρέπει άτυπα αλλά και θεσμικά διότι ανήκει στην παράδοσή της. Μπορεί να θέλει να παρουσιάσει στον εξωτερικό κόσμο μια θετική και δημοκρατική εικόνα όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Σε αυτό το βαθύ κράτος οι γυναίκες δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα. Δεν θεωρούνται παραδοσιακά ως ισότιμες με έναν πολίτη. Και αυτό είναι το μεγάλο παράδοξο της Τουρκίας που είναι επίσημα λαϊκή αλλά στην ουσία παραμένει ισλαμική. Άλλωστε ο ίδιος ο πρωθυπουργός ανήκει σ’ ένα ισλαμικό κόμμα. Έτσι μπορεί φαινομενικά και σίγουρα επιφανειακά να υπήρξε μια αλλαγή σε σχέση με την εποχή των Νεοτούρκων με την οθωμανική αυτοκρατορία, όμως στην ουσία η δημοκρατία αλά τούρκα παραμένει σταθερή διαχρονικά. Έχει πάντα την ίδια αντιμετώπιση της έννοιας της γενοκτονίας, υποβαθμίζει συνεχώς το γυναικείο στοιχείο, παραμένει σ’ ένα στρατιωτικό καθεστώς που δεν έχει ανθρώπινες αξίες μα παραδοσιακές αρχές. Και τα εγκλήματα τιμής είναι χαρακτηριστικά της όλης νοοτροπίας που βέβαια δεν έχει καμμιά σχέση με την ευρωπαϊκή σκέψη. Για τις γυναίκες ειδικά αλλά και για τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικά, υπάρχει μια πολιτισμική διαφορά αιώνων. Στην Τουρκία η βία παραμένει de facto νόμος. Οι γυναίκες παντρεύονται ακόμα με τη βία και αναγκάζονται να υπηρετούν τους άντρες τους δίχως να έχουν κανένα δικαίωμα έκφρασης. Επιπλέον εξαρτώνται και από τα αδέρφια τους διότι υπάρχει το θέμα της τιμής, που επιτρέπει την εξόντωσή τους δίχως ποινικές επιπτώσεις. Αυτό το πλαίσιο, όχι μόνο είναι απαγορευτικό για οποιαδήποτε διαπραγμάτευση αλλά πρέπει και να ποινικοποιηθεί. Θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να αλλάξουν οι νοοτροπίες. Ο ίδιος ο βίαιος ισλαμισμός βασίζεται στην ιδέα ότι η γυναίκα δεν έχει καμμιά αξία για τη θρησκεία εφόσον ο πατέρας των απογόνων είναι καθοριστικός. Πρέπει επιπλέον να συνειδητοποιήσουμε ότι τέτοιου τύπου εγκλήματα οδηγούν, εφόσον γενικευτούν, στην έννοια της γενοκτονίας. Αν η ίδια η γενοκτονία δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί από το βαθύ κράτος, αυτό οφείλεται στην ιδέα ότι θεωρείται ότι ήταν μια αναγκαία και φυσιολογική διαδικασία για την επιβίωση της τουρκικότητας. Τα εγκλήματα τιμής δεν είναι απλώς μια μικρή και ασήμαντη παρένθεση μέσα σε όλο αυτό το παράλογο πλαίσιο, είναι απολύτως ενδεικτικά της τουρκικής νοοτροπίας που έρχεται σε αντιπαράθεση με την ευρωπαϊκή σκέψη. Τώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση αποκτά επιτέλους ένα Ευρωσύνταγμα όπου έχουν καταγραφεί τα θεμελιώδη δικαιώματα, δεν μπορούμε να αποδεχτούμε την ύπαρξη αυτών των εγκλημάτων που δεν έχουν καμμιά σχέση με την τιμή.