14249 - Η καινοτομία του παρελθόντος

Ν. Λυγερός

Μπορεί η έκφραση «Η καινοτομία του παρελθόντος» να φαίνεται παράλογη εκ πρώτης άποψης αλλά αν την συνδυάσουμε με την πτητική μηχανή του Leonardo da Vinci μπορούμε να αντιληφθούμε ότι όχι μόνο έχει νόημα αλλά μάλιστα αναδεικνύει ένα συγκεκριμένο νοητικό σχήμα και αυτό είναι της ξεχασμένης εφεύρεσης. Με άλλα λόγια η καινοτομία μπορεί να υπάρχει αλλά να μην γίνει αντιληπτή από τα άτομα που δεν έχουν τη νοημοσύνη του δημιουργού της. Το πρόβλημα της συγκεκριμένης καινοτομίας είναι ότι βρισκόταν στο επίπεδο του αδιανόητου για την τότε εποχή. Όταν ο εφευρέτης βρίσκεται σε μια υπερβολική ιεραρχία πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να μην γίνει κατανοητή η εφεύρεσή του. Γι’ αυτό το λόγο μάλιστα ο Leonardo da Vinci έγραφε ότι το πιο δύσκολο για μια ιδιοφυΐα δεν είναι να λύσει ένα πρόβλημα, αλλά να πείσει τους άλλους ότι το έχει λύσει. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να συνειδητοποιήσουμε το γεγονός της απαραίτητης πληροφόρησης για να περάσει και να γίνει αποδεκτή μια καινοτομία. Για την πτητική μηχανή ο Leonardo da Vinci είχε σημειώσεις που αποτελούσαν ένα ολόκληρο βιβλίο. Όμως για αιώνες είχε ξεχαστεί αυτή η πολύτιμη ιδέα, γιατί δεν υπήρχε κανένας που να μπορεί να την ακολουθήσει, ακόμα και ο ίδιος του ο μαθητής. Έτσι, εκείνη την εποχή χλεύαζαν το Δάσκαλο της Αναγέννησης γιατί η κοινωνία ήξερε ελάχιστα για το ριζοσπαστικό εύρος του έργου του και της πολυμάθειάς του. Είναι λοιπόν σημαντικό να το έχουμε στο νου μας όταν εξετάζουμε μια ευρεσιτεχνία κι όταν την αξιολογούμε να γνωρίζουμε και τα ίδια μας τα έργα αλλά και τα όρια. Γιατί μπορεί στο μέλλον να είμαστε υπεύθυνοι για μια καινοτομία του παρελθόντος που δεν είχε αναγνωριστεί. Διότι χρειάζεται μεγάλη νοημοσύνη για ν’ αναγνωρίσουμε μια ιδιοφυΐα, αφού η κρίση μας δεν εξαρτάται μόνο από την ύπαρξή της.