Δάσκαλος: Θα ήταν καλό να μιλήσετε για ό,τι θέλετε μετά από αυτό το μικρό μάθημα έτσι ώστε, να θυμάστε και πιο παλιά τι σκεφτόσασταν τότε. Γιατί εδώ δημιουργούμε μνήμη μέλλοντος. Θα ήταν καλό κάποιος μαθητής με την σειρά που πρέπει, άρα ο Μάριος να κάνει την συνέχεια.
Μάριος: Χαιρόμαστε που είμαστε εδώ μαζί σας, Δάσκαλε. Είναι οι λίγες κουβέντες – μεγάλα μαθήματα αυτά που μας λέτε, αυτά που μας δείχνετε σε αυτό που λέμε μνήμη μέλλοντος. Ήδη το βίωσα εγώ και το είπα σε ένα από τα debriefing που κάναμε την μνήμη μέλλοντος, δηλαδή η Ανθρωπότητα περνά από τις φάσεις, τις ζούμε, το καταλαβαίνουν οι επόμενοι, ενώ αυτοί που το ζουν λόγω κοινωνικότητας το χάνουν. Είναι ένα έργο που είδα, το «Nelson Mandela» που γυρίστηκε το 2013 και όταν το έβλεπα ήταν όλα αυτά που κάνουμε και το έβλεπα μπροστά μου ξεκινώντας από το 70’ που ξεκίνησε όλη αυτή η διαδικασία, δηλαδή πριν 30 χρόνια να υπήρχε αυτό το πράγμα. Εμείς να το θεωρούμε δεδομένο ενώ για αυτούς να ήταν αδιανόητο. Είναι όλα αυτά που μας λέτε και το τονίζετε, το επαναλαμβάνετε πρώτα από όλα για να το καταλαβαίνουμε εμείς. Για να μπορούμε να το υποστηρίζουμε και για τους άλλους. Και για μένα κάθε φορά που το λέτε είναι ένα κουδουνάκι το οποίο ενδυναμώνει μέσα μου όλα αυτά που θέλετε να μας πείτε.
Δάσκαλος: Καλό.
Μάριος: Και το χαίρομαι.
Δάσκαλος: Το μεταχαίρομαι. Άλλη; Άλλος;
Κυριακή: Για μένα το ότι βρισκόμαστε εδώ είναι αδιανόητο, δηλαδή δεν μπορούσα να το διανοηθώ καν. Ήταν σαν να μην μπορούσαμε να το κάνουμε πριν. Στα τριάντα πέντε μου χρονιά είναι η πρώτη φορά που ακούω για την απελευθέρωση της Κύπρου. Ήταν από τον Δάσκαλο. Και θα γίνει, αφού το λέει ο Δάσκαλος. Είμαι σίγουρη και το νιώθω και άρχισε να συμβαίνει.
Δάσκαλος: Εντάξει. Επόμενοι
Φωτεινή: Πιο παλιά που έκανα και μαθήματα ιστορίας και άκουγα άσματα, που γίνονται στη ζωή μου ποτέ δεν φαντάστηκα ότι θα μπορούσα να ζήσω έναν αγώνα για την πατρίδα μου. Και όλα αυτά που κάνουμε σκεφτόμουν ότι με τον Δάσκαλο το ζούμε. Κάτι που ήταν πέρα από το αδιανόητο για μένα. Και όλο αυτό με την γιαγιά, μου θυμίζει τις «Πέντε κινήσεις για μια σιωπή».
Νεοκλής: Χαίρομαι που είμαστε εδώ. Θυμάμαι που ήμουν μικρός και ερχόμουν με το παππού και την γιαγιά εδώ στη νεκρή ζώνη. Μου έδειχναν τα κατεχόμενα, την Ζώδια και μου έλεγαν μία μέρα θα πάμε πίσω και πετούσαμε και χαρταετό. Χαίρομαι που είναι τώρα η γιαγιά μαζί μας. Κρίμα που ο παππούς μου δεν πρόλαβε την απελευθέρωση. Ελπίζω η γιαγιά μου να το προλάβει. Ξέρω το ελπίζω δεν πάει, μακάρι. Πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα για την απελευθέρωση.
Έφη: Ευχαριστούμε το Νεοκλή, που μας έδωσε την ευκαιρία με την επίσκεψη στη γιαγιά του, να ζήσουμε με το Δάσκαλο και την ομάδα ένα παράδειγμα ανθρωπιάς. Η παρουσία μας στην νεκρή ζώνη, ας σημάνει την προσωπική μας ανάσταση. Ας συνειδητοποιήσουμε το ρόλο μας για τον αγώνα που πρέπει να κάνουμε για την συνέχεια του έργου.
Ζωή: Η μετάβαση από τα κοινωνικά στερεότυπα και από τις απόψεις, ότι τα δεδομένα δεν αλλάζουν, θεωρώ πως ήταν η μεγάλη ανατροπή και το πιο δύσκολο να γίνει. Από δω και πέρα όλα τα υπόλοιπα μοιάζουν πλέον εύκολα.
Δάσκαλος: Άρα να τα κάνουμε.
Γεώργιος: Συμφωνώ με το ότι πρέπει να καταλάβουμε εμείς πρώτα ότι για να υπάρξει μία λύση, πρέπει να αγωνιστείς για την λύση και μετά θα ξεκινήσει. Δηλαδή άμα δεν το καταλάβουμε καθόλου και περιμένουμε από τους άλλους και οι άλλοι από τους άλλους…
Δάσκαλος: Και όλοι από όλους.
Κυριακή: Χαίρομαι που ζούμε μαζί αυτόν τον χρόνο που ζούμε μαζί, αυτήν τη μοιρασιά της ανθρωπιάς. Να είσαι καλά Νεοκλή. Και εδώ που είμαστε βλέπουμε αυτό που λέτε για την απελευθέρωση της Κύπρου μας, η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει και τώρα είμαστε ακόμα πιο κοντά.
Βασιλική: Είναι αυτό που λέτε ότι τα πρώτα κατεχόμενα που πρέπει να απελευθερώσουμε είναι αυτά του μυαλού μας.
Δάσκαλος: Φαντάσου για την νεκρή ζώνη.
Βασιλική: Ακόμα και τώρα.
Μάριος: Μου ήρθαν δύο ημερομηνίες στο μυαλό. Ένα είναι το ’55 και το άλλο που με συγκίνησε ήταν το βάρος της απόφασης του Τάσσου Παπαδόπουλου με το Σχέδιο Ανάν. Νιώθω ότι αυτά τα μαθήματα είναι μία διδασκαλία υψηλών ιδανικών, όπου όταν δούμε την ιστορία και πιο παλιά, είναι αυτοί που είχαν τα υψηλά ιδανικά οι οποίοι μας έφεραν μέχρι εδώ. Και για αυτό που μας λέτε για την οριζόντια και ευρωπαϊκή στρατηγική είναι υψηλή στρατηγική με τα ιδανικά και εδώ που είμαστε τώρα μου ήρθε πιο συγκεκριμένα ο Τάσσος Παπαδόπουλος γιατί όταν έλεγε αυτά που έλεγε ένιωθε αυτό.