15686 - Η θυσία του Προμηθέα μας επιτρέπει να σκεφτούμε το μέλλον

Ν. Λυγερός

Είναι πολύ εύκολο να μιλάμε για αυτά που έγιναν πριν. Είναι πιο δύσκολο να μιλάμε για αυτά που γίνονται μετά. Ένα από τα στοιχεία της τεχνολογίας των Ελλήνων είναι το μετά. Εμείς έχουμε μία ειδικότητα στο μετά. Όταν σκέφτεσαι πολύ, βλέπεις τι θα έρθει και δεν κοιτάς μόνο τι έχει έρθει, γιατί χρησιμοποιείς αυτό. Εμείς το συνδυάζουμε αυτό, λέγοντας ότι είναι η μνήμη μέλλοντος. Ένα από τα προμηθειακά στοιχεία – γι’ αυτό τα ονομάσαμε δώρα της Ανθρωπότητας – κι η πιο υψηλή τεχνολογία που έχει φτιάξει στην ουσία ο Ελληνισμός, λέγεται με μια λέξη και είναι: η νοημοσύνη. Δίχως αυτήν, στην καλύτερη περίπτωση μιλάτε για τεχνική, αλλά όχι για τεχνολογία. Και έχει μεγάλο ενδιαφέρον πώς το βλέπετε σαν μετασχηματιστή. Ο Προμηθέας είναι αυτός που κλέβει φωτιά και δίνει φως, δεν δίνει φωτιά. Εννοώ ότι μπορεί να υπάρχει κάτι που είναι πολύ σημαντικό, η ουσία, και μπορεί να θεωρείται ότι αυτό δεν πρέπει να διανεμηθεί και ξαφνικά έρχεται ο Προμηθέας, ο οποίος αμφισβητεί την ιεραρχία. Η ιεραρχία λέει ότι πρέπει μερικοί να είναι γνώστες, οι άλλοι ας μείνουν εκεί όπου είναι. Ο Προμηθέας με τη θυσία του, και με τη βοήθεια της Αθηνάς παρεμπιπτόντως, θα κάνει κάτι που είναι πολύ θεαματικό για εμάς και παραμένει ένα θαύμα. Αλλά είναι τόσο μεγάλο που ούτε η λέξη θαύμα δεν ταιριάζει. Είναι ότι αυτή η θυσία, θα μας επιτρέψει να σκεφτούμε το μέλλον. Και γι’ αυτό η νοημοσύνη, αν θέλουμε να την ορίσουμε, είναι το μέλλον της Ανθρωπότητας. Δίχως νοημοσύνη, είμαστε καταδικασμένοι. Το πρόβλημα που έχει η νοημοσύνη είναι ότι συνήθως είναι απαγορευμένη. Ένα εντυπωσιακό στίγμα που έχουμε και στα κείμενα είναι ότι ζητούν από τον Αισχύλο να γράψει για τον Προμηθέα. Στην πραγματικότητα, η ιεραρχία είχε αντιληφθεί ότι ο Προμηθέας είναι ήδη ενοχλητικός. Υπήρχαν ήδη ναοί για τον Προμηθέα. Και έχει ενδιαφέρον, γιατί κλασικά γράφουν μία τριλογία και αυτό που πάνω-κάτω ανακαλύπτουμε είναι ότι έχουμε ένα μέρος που είναι μαζί, μετά έχουμε ένα μέρος, όπου υπάρχει μία επανάσταση και μετά υπάρχει το τρίτο μέρος, όπου υπάρχει η επαναφορά. Έχει ενδιαφέρον, γιατί η Ανθρωπότητα τελικά θυμάται μόνο το δεύτερο. Δηλαδή, τής φτιάχνετε μια ιστορία, για να ξεχάσει ότι είναι σημαντικός ο Προμηθέας, το κάνετε σε τρία κομμάτια, και εφόσον μετά το κάνετε σε τρία κομμάτια, ξεχνάει η Ανθρωπότητα το πρώτο και το τρίτο και παραμένει σε αυτό που ονομάζουμε επανάσταση.