216 - Τα Τσακάλια

Ν. Λυγερός
Μετάφραση από τα γαλλικά Βίκυ Τσατσαμπά

Δράμα σε τρεις πράξεις

Πράξη 1

Στην Ελλάδα, στο κέντρο της Αθήνας, όχι πολύ μακριά από την Αγορά, στη γειτονιά του  Ψυρρή, διακρίνονται  μέσα σε μία ταβέρνα γεμάτη καπνούς , γεμάτη με πόνο και πίκρα  άνδρες που  κάθονται μέσα στις αναμνήσεις  τους, καταπατημένοι  από το φως της λατέρνας. Τα βλέμματά  τους κρυμμένα κάτω από μαλακά καπέλα, φορώντας την κορδέλα του πένθους, που καλύπτει τα  μέτωπά τους με μια παχιά σκιά και  μυστήριο. Σε αυτό το βαρύ κλίμα, μερικοί παίζουν τάβλι, μηχανικά, παραδομένοι στο έλεος της τύχης, άλλοι παίζουν με το κομπολόι  τους με υπερηφάνεια και άλλοι ακόμα αισθάνονται την ανάγκη να πνίξουν  τις λύπες τους σε ένα ποτήρι ρετσίνα ακούγοντας τον ήχο του μπαγλαμά που  συνοδεύει το περιθωριακό  τραγούδι από ένα μπουζούκι που μόλις βγήκε  από τη φυλακή. Όλοι τους έχουν αρνηθεί τα πάντα για  να ζήσουν ελεύθεροι. Έχουν επιλέξει  τη μοίρα τους. Αυτή είναι η αιτία του αποκλεισμού τους από την κοινωνία, αυτής  της εξορίας από την μητέρα πατρίδα. Αλλά δεν έχει σημασία, είναι ελεύθεροι! Αλλά όμως για πόσο καιρό ακόμα…

Η πόρτα τινάζεται  με ένα πάταγο, εκπλήσσοντας όλο τον κόσμο. Η ακίνητη σιωπή αντικαθιστά τον ήχο των οργάνων και των ανθρώπινων φωνών. Όλα τα βλέμματα  στρέφονται στο απροσδόκητο άνοιγμα. Δύο άνδρες διασχίζουν το κατώφλι, φαίνονται  εξαντλημένοι, αλλά χαρούμενοι που βρίσκονται  εκεί ζωντανοί. Στη θέασή τους, οι παρευρισκόμενοι φωνάζουν: Αλέκο! Θανάση! Και όλοι σπεύδουν προς το μέρος τους, τα πρόσωπά τους μεταμορφώνονται  από αυτήν την ξαφνική εμφάνιση.

Μιχάλης, ο οποίος εξακολουθεί να κρατά  στα χέρια του τον Αλέκο

Αδελφέ  μου, σας είχαμε για νεκρούς …

Θανάσης, με ένα ζωηρό τόνο

Ήμασταν, Μιχάλη! Αλλά έπρεπε να  επιστρέψουμε … Ήταν το πρέπον!

Άρης

Δραπετεύσατε  λοιπόν;

Αλέκος

Όχι!

Σιωπή.

Μιχάλης, απορημένος

Αλλά πώς;

Θανάσης

Ο Αλέκος έδωσε το λόγο του και μας άφησαν να φύγουμε.

Άρης

Έτσι σας απελευθέρωσαν;

Αλέκος

Μας έδωσαν δύο ημέρες …

Μιχάλης, διακόπτοντάς τον

Δύο μέρες; Χρόνος. Δύο ημέρες πριν από τι;

Αλέκος

Το  θάνατό μου!

Μεγάλη σιωπή.

Άρης

Μην το λες αυτό, Αλέκο! Εμείς θα σε βοηθήσουμε  να ξεφύγεις.

Αλέκος

Είναι αδύνατο!

Μιχάλης

Μα γιατί, Αλέκο; Δεν καταλαβαίνω.

Αλέκος, με σοβαρό ύφος

Έδωσα το λόγο μου.

Μιχάλης, εξοργισμένος

Έδωσες το  λόγο της τιμής σου  σε αυτά τα σκυλιά;

Αλέκος

Όχι! Στο θάνατο!

Άρης

Η δικαιοσύνη είναι απούσα από τον κόσμο μας.

Μιχάλης

Και τι θα κάνεις  κατά τη διάρκεια αυτών των δύο ημερών;

Αλέκος

Θέλω να ζήσω!

Μιχάλης

Τι παράξενη ιδέα!

Αλέκος

Ζούμε για τις ιδέες, αλλά σπάνια για την ιδέα της ζωής …Χρόνος. Καθόλη τη διάρκεια της ζωής μου, προχωρούσα με ένα μοναδικό πλούτο, τον ήλιο μας, όμως  ποτέ δεν μπορούσα  να κοιτάξω το φως του. Χρόνος . Έχει διασκορπιστεί όπως η ζωή μας..

Άρης

Και τι θα κάνεις για  τις αναμνήσεις μας;

Αλέκος

Τι σημασία έχει  η μνήμη του παρελθόντος, αν δεν δημιουργεί τη σκέψη του μέλλοντος.

Μιχάλης

Πώς μπορείς να μιλάς για το μέλλον από τη στιγμή που έχεις μόνο δύο ημέρες για να ζήσεις;

Αλέκος

Γιατί τώρα  έχει νόημα για μένα. Χρόνος. Θυμήσου  τη φράση του  Ρήγα: καλύτερα μια ώρα ελευθερίας παρά σαράντα χρόνια σκλαβιάς και φυλακής.

Θανάσης

Τέτοια είναι η φύση του ανθρώπου, σκλάβος του παρελθόντος του, κύριος του μέλλοντός του.

Σιωπή.

Άρης, ευχαριστημένος που ξαναβρήκε τους φίλους του.

Βασίλη, ας ζήσουμε με το μπουζούκι σου!

Μετά από σύντομη στιγμή, το μπουζούκι συνεχίζει θρήνο του παρελθόντος  και οι άνδρες σφιχτά ο ένας με τον άλλον  τραγουδούν  ένα τραγούδι του Τσιτσάνη: κάποια μάνα αναστενάζει. Στη συνέχεια, μπαίνει μια νεαρή γυναίκα. Η Ρόζα  φαίνεται αποφασισμένη και  την ίδια στιγμή διαποτισμένη με κάποια  απαλότητα. Εκπέμπει  μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα των ανδρών μία μεγάλη ευθραυστότητα, ένα χάδι για τον πόνο του κόσμου. Η Ρόζα κατευθύνεται προς τον Αλέκο που δεν την βλέπει. Είναι τώρα καθισμένος, περιτριγυρισμένος από τους φίλους του. Στέκεται πίσω του, αφού έχει ακουμπήσει τα χέρια της στους ώμους του. Βγάζει το καπέλο του και τον φιλά  τρυφερά στο μέτωπο. Οι άλλοι, αν και έκπληκτοι από την παρουσία της, παραμένουν σιωπηλοί  μπροστά σε αυτό το σκηνικό. Ο Αλέκος στη συνέχεια σηκώνεται και την παίρνει στην αγκαλιά του. Το μπουζούκι μαλακώνει τον ήχο  του σαν να τους αφήνει  να αγκαλιαστούν καλύτερα.

Ρόζα
Είσαι ελεύθερος πόσο καιρό;

Άρης
Ήταν πάντα ελεύθερος!

Μιχάλης

Μόλις έφτασαν.

Ρόζα

Νόμιζα ότι σε είχαν καταδικάσει …

Άρης

Αυτή είναι η περίπτωση. Είναι ελεύθερος να πεθάνει. 

Ρόζα

Γιατί δεν απαντάς;

O Αλέκος φαίνεται συγκινημένος, αλλά συγκρατείται.

Μιχάλης

Δέχτηκε την καταδίκη του. Χρόνος. Έδωσε το λόγο του ότι θα επιστρέψει σε δύο μέρες …

Ρόζαανήμπορη

Μα γιατί τους έδωσες το λόγο σου; Ξέρεις καλά ότι δεν υπάρχει σε αυτούς!

Θανάσης

Ο Αλέκος έσωσε τη ζωή μου … Χρόνος. Αν δεν τον είχε δώσει, θα ήμουν  ήδη νεκρός! Σιωπή.
Η Ρόζα καθώς αντιλαμβάνεται  τελικά σφίγγει στην αγκαλιά  της τον Αλέκο, έντονα συγκινημένη.

Αλέκος

Μην φοβάσαι τίποτα, Ρόζα, θα μείνουμε μαζί.

Ρόζα

Αχ! Αλέκο! Δεν τo συνειδητοποιείς. Δεν έχουμε παρά  μόνο δύο ημέρες.

Αλέκος

Δύο ημέρες, είναι αλήθεια! Όμως, δύο ημέρες ζωής! Της ζωής μας!

Ρόζα

Πώς να ζήσουμε χωρίς να σκεφτόμαστε το θάνατο;

Αλέκος
Ο θάνατος είναι μέρος της ζωής μας. Αυτό δεν εξαρτάται από τη θέλησή μας, μόνο από τη συνείδησή μας.

Ρόζαβάζοντας τα χέρια του πάνω στο στήθος του Αλέκου

Είσαι αναίσθητος, αγάπη μου!

Θανάσης

Όχι, Ρόζα, είναι η συνείδηση ​​μας για όλους μας.

Ρόζα

Γιατί πρέπει να είναι αυτός ο τρόπος; Γιατί όλη αυτή η αιματοχυσία για λίγες στιγμές ελευθερίας;

Αλέκος

Επειδή η ζωή μας δεν θα ήταν μία χωρίς αυτές τις στιγμές ελευθερίας. Χρόνος. Είναι καθήκον μας να χυθεί το αίμα μας για αυτή την ελευθερία.

Ρόζα

Και γι ‘αυτό δεν έχουμε το δικαίωμα να ζήσουμε ευτυχισμένοι, να αισθανθούμε την μυρωδιά του βασιλικού, να γευτούμε  την αλμύρα της θάλασσας;

Αλέκος

Όλα αυτά μας είναι απαγορευμένα.  Δεν μας έχουν αφήσει παρά το δικαίωμα να επιζήσουμε  κάτω από τον ζυγό τους!  Η κατοχή  αποξενώνει τις αισθήσεις. Το αίμα μας πλήγωσε τον βασιλικό, οι νεκροί μας έχουν μολύνει τη θάλασσα.  Δεν βλέπεις  ότι ακόμη και ο ήλιος αρνείται να σηκωθεί στην πατρίδα μας. Έχουμε όλοι καταδικαστεί σε θάνατο.

Ρόζαβάζοντας το χέρι της  πάνω στο στόμα της του Αλέκου.

Ηρέμησε, ψυχή μου. Έχεις υποφέρει πάρα πολύ. Άφησε με να σε αγαπώ…Τα βασανιστήρια σε έχουν σπάσει…
Θανάσης

Όχι, Ρόζα, κανείς δεν θα μπορούσε να τον σπάσει.Χρόνος. Είναι άφθαρτος!

Ρόζα

Και την ίδια στιγμή τόσο εύθραυστος … Πώς να αντέξει μια τέτοια ύπαρξη;
Αλέκος

Η ύπαρξή μας είναι η δύναμή μας!

Ρόζα

Μόνο που έχεις ξεχάσει  τι σημαίνει μοναξιά …

Θανάσης

Είσαι άδικη! Ο Αλέκος είχε γνωρίσει την απομόνωση …

 

Ρόζα

Δεν είμαι άδικη, είμαι γυναίκα. Αν λέω αυτό είναι γιατί αισθάνομαι έτσι. Προς τον Αλέκο. Αν πεθάνεις, ποιος θα σε κλάψει, ποιος θα μείνει  μόνος  σε αυτό το κενό που έχει γίνει η πατρίδα μας; Εγώ και μόνο εγώ!

Εκείνη κλαίει πάνω του και εκείνος την αγκαλιάζει. Την ίδια στιγμή μπαίνει στη σκηνή ο Μάνος. Με κομμένη την ανάσα.

Μάνος

Γρήγορα! Γρήγορα! Δεν υπάρχει ούτε μια στιγμή για χάσιμο.
Μιχάλης

Τι συμβαίνει Μάνο;

Μάνος

Τα σκυλιά έχουν ετοιμάσει ενέδρα, στην  οδό Δημοσθένους, στη στροφή κοντά στα ερείπια …

Αλέκοςαπομακρύνοντας την Ρόζα

Ποιος πρέπει να περάσει από εκεί;

Μάνος

Ο Μάρκος και αδέλφια του Πειραιά.

Αλέκοςέκπληκτος

Ο Μάρκος, είπες;

Μάνος

Ναι, έμαθε ότι είσαι  έξω και αποφάσισε να έρθει να σε δει.

Αλέκοςσκεπτικός

Ήταν, λοιπόν, για να τον παγιδεύσουν  που μας άφησαν να φύγουμε … Αλλάζοντας τόνο. Ετοιμαστείτε! Φεύγουμε! Με αυτά τα λόγια, όλοι σηκώθηκαν. Ο Μάρκος δεν μπορεί παρά να υπολογίζει παρά μόνο σε μας,  οι άλλοι θα τον παρατήσουν χωρίς να κινηθούν.

Ρόζα

Μην με αφήνεις, Αλέκο! Σκέψου εμένα …

Αλέκοςαπευθυνόμενος προς αυτή

Ο Μάρκος είναι φίλος από τα παιδικά χρόνια. Ήταν πάντα κοντά μου. Αν πεθάνει από δικό μου φταίξιμο, δεν θα μπορέσω ποτέ να συγχωρήσω τον εαυτό μου. Χρόνος. Την αγκαλιάζει. Πρέπει να φύγω!

Όλοι οι άνδρες φεύγουν.

Ρόζαμένοντας μόνη

Αλέκο, μην  μ ‘αφήνεις …

Σκοτάδι.

Σε ένα σκοτάδι μετά βίας μπλε,  ακούγονται πυροβολισμοί, κραυγές, πτώσεις πληγωμένων σωμάτων. Στη συνέχεια διαταγές που κόβουν την νύχτα, όπως οι λεπίδες από ατσάλι. Τέλος, υπόκωφη σιωπή πιο τρομακτική από τα  χτυπήματα. Το φεγγάρι φωτίζει μετά βίας μόνο ένα σώμα που βρίσκεται στο έδαφος … Χρόνος. Ακούγονται  βιαστικά βήματα, μετά  μια διαπεραστική κραυγή μέσα στη νύχτα.

Αλέκος, ο οποίος πέφτει στα γόνατα δίπλα στον Μάρκο

Μάρκο! Σιωπή. Όχι, όχι εσένα! Χρόνος. Γιατί εσένα. Τα αδέλφια τους τους πλησιάζουν και τους περιτριγυρίζουν, ενώ παίρνει  στην αγκαλιά του το κεφάλι του Μάρκο. Ο θάνατος δεν έχει κανένα δικαίωμα να σε πάρει μακριά! Χτυπώντας το στήθος του. Εμένα θέλει! Δεν έχεις το δικαίωμα να πεθάνεις!

Μάρκος, με μια βραχνή φωνή

Αυτά τα σκυλιά μας είχαν στήσει ενέδρα …

Αλέκος

Το ξέρω. Χρόνος. Μην μιλάς … θα σε μεταφέρουμε.

Μάρκος

Όχι, είναι πάρα πολύ αργά, Αλέκο. Δεν αισθάνομαι τα άκρα μου … Κράτησέ με,  αδελφέ μου.

Αλέκος, σφίγγοντας τον μέσα στα μπράτσα του.

Κανείς δεν θα σε πάρει μακριά! Θα μείνουμε μαζί.

Μάρκος

Όπως παλιά …

Αλέκος

Ναι, Μάρκο, όπως παλιά!

Μάρκος, κρατώντας το χέρι του Αλέκου

Θυμάσαι τον  μπαγλαμά μου;

Αλέκος

Πώς θα μπορούσα να τον  ξεχάσω; Όταν ήταν ανάμεσα στα δάχτυλά σου, ακούγαμε την  ψυχή σου να τραγουδά.

Μάρκος

Ξέρεις, αυτός  είναι το μόνο που μου έχει μείνει από το  σπίτι μας. Με έναν αναστεναγμό. Θέλω να τον κρατήσεις …

Αλέκος, συγκινημένος

Μην μιλάς έτσι, Μάρκο. Χρόνος. Αυτή η πληγή δεν είναι τίποτα για κάποιον σαν εσένα.

Μάρκος, ξεψυχώντας

Όχι, με πυροβόλησαν πισώπλατα, τα σκυλιά … Η ζωή μου έφυγε  και δεν επιστρέφει. Σιωπή. Μείνε μαζί μου … νιώθω ότι ήρθε να με πάρει … ήρθε η ώρα μου… Μέσα στην τελευταία αναπνοή. Μην ξεχνάς τον  μπαγλαμά μου!

Πεθαίνει στην αγκαλιά του Αλέκου. Όλοι σιωπούν μπροστά σε αυτή τη σκηνή.  Ο Αλέκος του κλείνει τα μάτια.

Αλέκος

Δεν θα σε ξεχάσω ποτέ  αδελφέ μου.

Όλοι

Άξιος !

Σηκώνουν το σώμα του Μάρκου αργά και αφήνουν  τη σκηνή. Ακούμε το τραγούδι Καπλάνη: ένας λεβέντης έσβησε.
 Σκοτάδι.

Ένα αμυδρό φως της ταβέρνας φωτίζει τον Αλέκο απαρηγόρητο. Στο τραπέζι βρίσκεται  ένας μπαγλαμάς και ένα μπουκάλι ρετσίνα αναποδογυρισμένη. Η Ρόζα μπαίνει με αργά βήματα και πλησιάζει το τραπέζι του Αλέκου. Ο πόνος  διαγράφεται στο πρόσωπό του.

Ρόζα, που κρατάει τον Αλέκο

Μην μένεις έτσι, αγάπη μου. Χρόνος. Δεν είσαι μόνος. Σιωπή. Δεν είσαι  υπεύθυνος  για το θάνατό του.

Αλέκος

Αν είναι νεκρός, είναι επειδή έδωσα τον λόγο μου!

Ρόζα

Αλλά έσωσες τον  Θανάση!

Αλέκος

Καταδικάζοντας τον Μάρκο!

Ρόζα, αγκαλιάζοντας τον

Δεν μπορούσες να ξέρεις ότι ήταν ενέδρα.

Αλέκος

Είναι νεκρός, καταλαβαίνεις,  είναι νεκρός. Οτιδήποτε άλλο δεν έχει σημασία. Σιωπή. Ήταν ένα κομμάτι της ζωής μου και αυτά τα σκυλιά τον δολοφόνησαν άναδρα. Σιωπή. Ο Μάρκος ήταν ένας ύμνος στη ζωή. Το γέλιο του φόβιζε  ακόμη και το θάνατο. Αλλά τον έφαγαν, οι προδότες, και το εκμεταλλεύτηκαν, ο θεριστής.

Ρόζα
Μη μιλάς έτσι, Αλέκο.

Αλέκος

Μα τι να κάνω, λοιπόν; Σιωπή. Ο Μάρκος ποτέ δεν είχε κάνει τίποτα κακό. Η ζωή του ήταν το ρεμπέτικο, η ψυχή του ο μπαγλαμάς. Παίρνει το όργανο στα χέρια του. Αυτό είναι το μόνο που μου έχει μείνει από αυτόν. Σιωπή. Έκλεψαν το παρελθόν μου και καταδίκασαν το μέλλον μου.

Όλοι οι άλλοι μπαίνουν στην ταβέρνα που αλλάζει έτσι  χρώμα …

Μιχάλης, απευθυνόμενος προς τον Αλέκο

Τι σκοπεύεις να κάνεις,  Αλέκο;

Αλέκος

Δεν υπάρχει τίποτα να κάνω … Χρόνος. Ο Μάρκος είναι νεκρός!

Άρης

Αλλά τον σκότωσαν, όπως  ένα ζώο …

Βασίλης

Δεν του άφησαν καμία πιθανότητα!

Μιχάλης

Έχει μοιραία προδοθεί: Δεν γνωρίζαμε  καν ότι επρόκειτο να σας αφήσουν έξω και είχαν ήδη ετοιμάσει την ενέδρα τους.

Αλέκος

Είναι ο λόγος μου  που  προκάλεσε το θάνατό του!

Θανάσης

Αυτό είναι λάθος! Ο λόγος σου έσωσε τη ζωή μου!

Άρης

Ο Θανάσης έχει δίκιο, δεν είσαι ένοχος γι’ αυτό.

Αλέκος

Είμαι υπεύθυνος για το θάνατό του. Σιωπή. Δεν ήθελα παρά μόνο δύο ημέρες ζωής, αλλά αν ήξερα ότι ήταν για να δω το θάνατο του αδελφού μου, θα προτιμούσα να με εκτελούσαν  επί τόπου.

Μιχάλης

Δεν θα άλλαζε σε τίποτα. Ο προδότης θα είχε μιλήσει με τον ίδιο τρόπο: ο Μάρκος ήταν καταδικασμένος.

Βασίλης

Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ένας από τους δικούς μας μπόρεσε  να τον προδώσει.

Άρης

Αυτός  είναι αναπόφευκτα ένας άνδρας της ομάδας του!

Βασίλης

Είναι αδύνατον …

Άρης

Όμως  είναι η μόνη εξήγηση!

Βασίλης

Θα ήταν ανάξιο για  έναν  από εμάς.

Άρης

Μπροστά στα βασανιστήρια, οι άνδρες χάνουν εύκολα την αξιοπρέπειά τους.

Αλέκος

Οι άνδρες, ναι, αλλά όχι ένα τσακάλι!

Θανάσης

Ο Αλέκος έχει δίκιο: είμαστε φτιαγμένοι για να ζούμε  χωρίς να υπακούμε.

Μιχάλης

Είναι ωστόσο δυνατόν όλο αυτό να  είναι μια συνωμοσία περισσότερο αυτών των σκυλιών  για να μας εξωθήσουν στο να αλληλοσκοτωθούμε.

Αλέκος

Είτε πρόκειται για μια συνωμοσία είτε όχι, δεν έχει σημασία! Χρόνος. Με το θάνατο του Μάρκου, η αυγή θα είναι μαύρη! Χτυπώντας τη γροθιά του στο τραπέζι. Όλος ο κόσμος αγαπούσε τον Μάρκο. Τα τραγούδια του ήταν χαρά στην ψυχή μας.

Όλοισυμφωνώντας

Είναι αλήθεια!

Αλέκος

Ωστόσο είναι αυτοί που τον σκότωσαν,  αυτά τα σκυλιά.

Βασίλης

Σαν να  ήθελαν να βυθίσουν τη ζωή μας στο σκοτάδι … Αλλά εμείς θα αντισταθούμε, Αλέκο!

Αλέκος, κρατώντας τον από τον  ώμο
Είμαι βέβαιος, Βασίλη, επειδή και εσύ είσαι  ένας γιος του ρεμπέτικου. Ωστόσο, για μένα …

Θανάσης

Τι, Αλέκο;

Αλέκος

Αυτός ο πόνος ποτέ δεν θα μπορέσει να σβήσει  και αυτό το σκοτάδι ποτέ δεν θα εξαφανιστεί.

Ρόζα, καθώς τον πλησιάζει

Μην υποφέρεις έτσι, Αλέκο.

Αλέκος

Και τι άλλο να κάνω;  Το ξέρεις καλά,  ποτέ δεν έχω φοβηθεί τίποτα. Μόνο που αυτή τη φορά, είναι ο θάνατος ενός φίλου. Ακούς;  Ο Μάρκος, ο παιδικός φίλος μου! Τώρα είναι μόνος, χωρίς τον μπαγλαμά του, εγκαταλελειμμένος  από όλους! Και εγώ δεν το θέλω! Δεν θέλω να τον αφήσω  μόνο του: θα τον ανταμώσω το συντομότερο δυνατό!

Ρόζα, ανήμπορη

Όχι, Αλέκο! Δεν έχεις το δικαίωμα! Μην μας αφήνεις …

Ο Αλέκος είναι έτοιμος να φύγει, αλλά την ίδια στιγμή ακούμε τη φωνή μιας γυναίκας που τον φωνάζει από έξω.

Φωνή  της μητέρας του Μάρκου

Αλέκο! Χρόνος. Αλέκο, παιδί μου!

Ρόζα, η οποία δεν αναγνωρίζει τη φωνή

Ποιος είναι;

Αλέκος

Είναι η μητέρα του Μάρκου … Χρόνος. Στη συνέχεια, απευθυνόμενος προς τη φωνή. Είμαι εδώ!

Μια γυναίκα, ντυμένη στα μαύρα, μπαίνει στην ταβέρνα. Βγάζει το μαύρο σάλι  της και τρέχει στην αγκαλιά του Αλέκου.

Μητέρα του Μάρκου

Αλέκο, σκότωσαν το παιδί μου! Τον Μάρκο μου!

Αλέκος καθώς την αγκαλιάζει,  προσπαθώντας να την παρηγορήσει, αλλά είναι και ο ίδιος συγκινημένος  από αυτή την απώλεια και από αυτή τη μητέρα που κλαίει.

Αλέκος

Κουράγιο, γυναίκα!

Μητέρα του Μάρκου

Γιατί τον σκότωσαν; Χρόνος. Γιατί αυτόν;

Αλέκος

Η χαρά του για τη ζωή του  ήταν προσβολή στη μούρη αυτών των σκυλιών.

Μητέρα του Μάρκου

Μα δεν ήταν παρά μόνο ένας τραγουδιστής! Ένας παίκτης του μπαγλαμά! Ήταν λάθος, Αλέκο;

Αλέκος

Τραγουδούσε  για μας, έπαιζε για το λαό. Η τέχνη του ήταν αντιστασιακή …

Μητέρα του Μάρκου

Πώς τα δάκρυα του μπαγλαμά του, θα μπορούσαν να είναι αντιστασιακά;

Αλέκος
Τα κείμενά του ήταν απαγορευμένα, η  μουσική του λογοκριμένη.

Μητέρα του Μάρκου

Δεν καταλαβαίνω, Αλέκο, ήταν ανάξιος γι ‘αυτό;

Αλέκος

Αν κάτι φαινόταν ενοχλητικός, ήταν ότι ο Μάρκος παρά την κατοχή, παρά τις συλλήψεις, παρά τα βασανιστήρια,  παρέμενε ένας φάρος ελπίδας για μας. Χρόνος. Η ζωή που στήριζε  τις ψυχές μας!

Μητέρα του Μάρκου

Αυτός είναι ο λόγος που τον σκότωσαν, σαν να ήταν μια κατάρα;

Αλέκος

Η ελπίδα του λαού  είναι μια κατάρα για τους καταπιεστές. Χρόνος. Δεν μπορούν παρά μόνο  να ζουν στο απόλυτο σκοτάδι. Τίποτα δεν θα πρέπει να φωτίζει τις ενέργειές τους.

Μητέρα του Μάρκου

Μα  είναι ανυπόφορο, Αλέκο, σκότωσαν έναν αθώο άνθρωπο! Σκότωσαν τον Μάρκο μου!

Αλέκος

Μην αφήνεις την  απόγνωση να σε καταβάλει!

Μητέρα του Μάρκου

Αλέκο, θέλω να πεθάνω!

Αλέκος

Σώπασε!

Μητέρα του Μάρκου

Είναι για αυτόν τον λόγο που ήρθα να σε δω. Χρόνος. Δεν υπάρχει κανένας άλλος παρά μόνο εσύ μπορείς να με βοηθήσεις!
Αλέκος

Τι λες, καημένη γυναίκα, έχασες  το μυαλό σου; Θέλεις εγώ να σε απαλλάξω από τη ζωή σου;

Μητέρα του Μάρκου

Ναι, Αλέκο, δεν θέλω να ζω πια. Αυτός ο κόσμος έχει γίνει μία έρημος  για μένα. Και είσαι  ο μόνος που μπορεί να με καταλάβει. Γι ‘αυτό σε παρακαλώ, βοήθησέ με να πεθάνω!

Αλέκος, που επαναστατεί

Ποτέ, ακούς, ποτέ! Χρόνος. Ο γιος σου πέθανε στα χέρια μου. Σηκώνοντας τα χέρια του. Αυτά τα χέρια έχουν κρατήσει  το θάνατό του! Και τώρα θέλεις να πέσουν  επάνω σου  για να σε απελευθερώσουν; Πώς θα μπορούσα να το κάνω αυτό;

Μητέρα του Μάρκου

Από  αγάπη, Αλέκο, και συμπόνια! Λυπήσου μια φτωχή μάνα που έχασε το μοναδικό της γιο. Χρόνος. Σε ικετεύω, Αλέκο!

Αλέκος, εκτός εαυτού

Δεν έχεις το δικαίωμα να ζητάς αυτό από μένα! Είμαι φίλος του γιου σου και ο θάνατος δεν θα αλλάξει τίποτα: είμαστε σταυραδέρφια. Ποτέ δεν θα μπορούσα να σκοτώσω την ίδια την  μάνα  μου …

Μητέρα του Μάρκου, που πέφτει στην αγκαλιά του

Συγνώμη, Αλέκο! Συγνώμη, γιε μου!

Ο Αλέκος την κρατάει στα χέρια του σαν   να την προστατεύει από όλα του κόσμου τα δεινά.

Αλέκος

Από εδώ και στο εξής  θα είμαι το μέλλον του Μάρκου. Χρόνος. Ο θάνατός του δεν θα είναι μάταιος. Σιωπή. Έπειτα πιάνοντάς την  από το χέρι. Έλα, πάμε στο σπίτι.

Ρόζα, πιάνοντας το άλλο χέρι  της μητέρας

Θα σας συνοδεύσω.

Κάτω  από το σιωπηλό βλέμμα των άλλων, βγαίνουν και οι τρεις  μαζί.

Βασίλης

Πρέπει να κάνουμε κάτι!

Μιχάλης

Σίγουρα, αλλά τι;

Θανάσης

Γιατί είμαστε πάντα  μόνοι; Γιατί η κοινωνία δεν μας θέλει;

Άρης

Επειδή υπάρχουμε  και αυτό είναι αφόρητο για αυτή.

Βασίλης

Έτσι, είμαστε καταδικασμένοι από τη γέννηση  μας…

Άρης

Γεννηθήκαμε στο λυκόφως, μεταξύ των σκύλων και των λύκων.

Βασίλης

Αυτή τη στιγμή, δεν μπορούμε πια να αρκούμαστε να υπάρξουμε, πρέπει να ενεργήσουμε για να υπάρξουμε.

Μιχάλης

Τότε ας μπούμε στα κινήματα αντίστασης …

Άρης

Είναι άχρηστο, είμαστε ήδη  αντίσταση. Χρόνος. Πάντα αντιστεκόμασταν σε όλους και όχι μόνο στην εξουσία: τα τραγούδια μας, η μουσική μας, η ζωή μας και ο θάνατος μας είναι αντίσταση.

Μιχάλης

Αλλά δεν είμαστε μια οργάνωση …

Θανάσης

Δεν υπάρχει καμία ανάγκη για οργάνωση, θα είμαστε οι πράξεις  μας.

Άρης

Ναι, αυτό είναι ζήτημα τιμής! Ο Μάρκος ήταν αθώος!

Θανάσης

Τι σημασία έχει ο νόμος, εάν επιτρέπει να σκοτώσει την αθωότητα.

Βασίλης

Πρέπει να βρούμε αυτόν που διέταξε τη δολοφονία.

Μιχάλης

Και μετά;

Άρης

Το ανθρώπινο δικαίωμα θα ενεργήσει!
Σκοτάδι.