35636 - Οι ελεύθεροι

Ν. Λυγερός

Επικρατούσε μια απόλυτη ηρεμία, λες κι ήταν δίπλα σε μια λίμνη όμως εκεί υπήρχε μόνο ένα ποτάμι. Η ταχύτητά του ήταν τόσο μικρή που έδινε την εντύπωση ότι ήταν ακίνητο. Έστρεψε το βλέμμα για να εξετάσει την γέφυρα. Ήταν υπερυψωμένη. Δεν ήταν καν για πεζούς. Το νησί ήταν προσβάσιμο με καράβι μόνο. Αυτά θα επέλεγαν για να περάσουν από την άλλη όχθη, όχι όμως για να κατέβουν. Μια ενδιάμεση στάση με προορισμό το μικρό νησί. Έτσι ξεκίνησαν τη νέα αποστολή. Μέσα στην κεντρική καμπίνα είδαν μία αναφορά στα γεγονότα της ενδεκάτης Σεπτεμβρίου. Οι ναύτες είχαν βοηθήσει τότε πολλούς ανθρώπους να φύγουν γρήγορα από την περιοχή του τρομοκρατικού χτυπήματος. Και η αναφορά υπενθύμιζε σε κάθε επιβάτη την αξία της ανθρώπινης συμπαράστασης. Το νησί έμοιαζε με λεπίδα που είχε κόψει τον ποταμό. Αυτή η χαρακιά ήταν μη αναστρέψιμη. Όταν έφτασαν με το καράβι, πήγαν προς την κάτω μύτη διότι εκεί βρισκόταν το μνημείο των τεσσάρων ελευθεριών. Αυτό το σκηνικό του ήρθε στο μυαλό του δίπλα στο άλλο ποτάμι σε άλλη χώρα, σε αυτή που είχε κάνει δώρο το Άγαλμα της Ελευθερίας για την Ανεξαρτησία μετά τον απελευθερωτικό αγώνα. Οι δύο χώρες είχαν ήδη χτίσει μία υπερατλαντική γέφυρα πριν από αιώνες αλλά είχε ενισχυθεί η σχέση τους και με την αντίσταση ενάντια στη βαρβαρότητα του ναζιστικού καθεστώτος. Και τώρα ήταν στην πόλη που είχε κρυφτεί ένας από τους μεγαλύτερους αργοναύτες της γαλλικής αντίστασης, Jean Moulin. Είχαν έρθει στο Trévoux για να μιλήσουν για τις εφαρμογές της θεωρίας της τάξης στη θεωρία παιγνίων και στη θεωρία πολλαπλών κόσμων. Ήταν μια άλλη εφαρμογή της περιπατιτικής Σχολής. Η συζήτηση αφορούσε αρχικά το θέμα της αναπαράστασης των συνόλων μερικής διάταξης μέσω κύκλων στον επίπεδο. Το ερώτημα του μαθητή ήταν φαινομενικά απλό, αλλά η απάντηση ενσωμάτωνε πολλά δεδομένα του παρελθόντος και αυτά θα επηρέαζαν και την μελλοντική έρευνα. Ο μαθητής ήθελε να μάθει αν μπορούσαν να βρουν μία αναλογία στο χώρο της θεωρίας παιγνίων. Είχε προηγηθεί μία συζήτηση μ’ ένα Βραβείο Νόμπελ οικονομίας του 2005. Ο χαρακτηρισμός που είχε γενικεύσει τα αποτελέσματα των von Neumann και Morgenstern αλλά και του Nash, είχε κάνει τον Aumann διάσημο στον τομέα. Κι η επαφή είχε εντοπίσει ένα τεχνικό λάθος. Έτσι ο μαθητής ήθελε να αξιοποιήσει αυτή τη νέα προσέγγιση μέσω της εισαγωγής των θεωρημάτων της θεωρίας Υπερομάδων. Είχαν βέβαια ήδη βρει μερικά αποτελέσματα και τα είχαν δημοσιεύει. Αλλά τώρα ήταν μια νέα ευκαιρία να πάνε ακόμα πιο βαθιά και γι’ αυτόν τον λόγο έκαναν αυτόν τον περίπατο στις όχθες του ποταμού. Εκεί πήγαινε και με τη μαθήτρια όταν ήθελε να σκεφτεί ένα νέο θεατρικό ή μια καινούργια σύνθεση. Αυτή τη φορά όμως το βάρος του παρελθόντος ήταν ακόμα μεγαλύτερο. Στην πρόσφατη απόπειρα που είχε στοιχίσει τη ζωή αθώων και θύμιζε τα τραγικά γεγονότα του 2001, η απλή ερώτηση του μαθητή προκάλεσε έναν καταρράκτη αναφορών, για να βρει τη θέση του ο προβληματισμός της νέας έρευνας. Έτσι με τον ήλιο πάνω από το ποτάμι εξέτασαν το παρελθόν.