36439 - Νέα δυϊκότητα

Ν. Λυγερός

Παλιά, πριν από αιώνες το οπτικό της γεωμετρίας και το γραπτό της άλγεβρας αποτελούσαν μια δυϊκότητα που όλοι θεωρούσαν ότι ήταν η πανάκεια. Όμως με την ανακάλυψη της Κβαντομηχανικής εμφανίστηκε ένα νέο μοντέλο και το διακριτό ήρθε να αμφισβητήσει το συνεχές. Με τον τύπο του Heisenberg εμφανίστηκε και ο φανταστικός χρόνος στο ίδιο το γινόμενο εκεί που άλλοτε έβλεπαν μόνο τη διαφορά οι πιο καινοτόμοι. Η αντιμεταθετικότητα ήταν στατική ενώ η μη αντιμεταθετικότητα ήταν δυναμική λόγω της παρέμβασης του χρόνου ακόμα κι αν αυτός ήταν φανταστικός. Αυτή η μικρή αλλαγή, άλλαζε τα πάντα. Βέβαια το 1925 αυτό δεν είχε γίνει αντιληπτό στον βαθμό που ήταν τώρα αλλά τότε άρχισε η επανάσταση του Χρόνου. Η μη αντιμεταθετικότητα δεν ήταν απλώς μια γενίκευση του κλασικού. Η ύπαρξη του Χρόνου είχε επιτρέψει την ταξινόμηση των αλγεβρών του von Neumann που γνώρισε ο Alain Connes μέσω Jacques Dixmier. Βέβαια είχε βοηθήσει και η θεωρία Tomita – Takesaki. Έτσι είχε αλλάξει και το βλέμμα μας για την κατάσταση Kubo – Martin – Schwinger. Το μη αντιμεταθετικό βλέμμα άλλαζε τις ερμηνείες γνωστών εννοιών. Δεν τις καταργούσε, της εφοδίαζε με βαθύτερα στοιχεία και αυτό ζούσαν τώρα χάρη σε αυτή. Και η έννοια του σημείου είχε μετατραπεί σε κατάσταση, πράξη που το είχε φέρει πιο κοντά στη Κβαντομηχανική.