Στην Έξυπνη Ιστορία βλέπουμε στοιχεία που εμφανίζονται στην τοποστρατηγική και τελικά αν αντέχουν στον Χρόνο, παρουσιάζονται στη χρονοστρατηγική. Ένα από αυτά τα στοιχεία είναι ο στρατηγικός ορθολογισμός. Είναι αρχικά εντοπίσημος στη διαχείριση των ενδείξεων που καταλήγουν σε μια σκέψη που κάνει τη διαφορά. Παραδείγματος χάρη είναι η αξιοποίηση της ανηφόρας στη μάχη του Μαραθώνα, του στενού χώρου στις Θερμοπύλες αλλά και στη Σαλαμίνα, του μαθηματικού Turing στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα απορρίμματα στον πόλεμο του Ειρηνικού. Ο στρατηγικός ορθολογισμός πάντα ξαφνιάζει αυτούς που δεν τον αξιοποιούν για να βρουν ένα αποτέλεσμα Σε αυτό το επίπεδο, βλέπουμε και την έννοια της πλάγιας σκέψης. Ο στρατηγικός ορθολογισμός παρουσιάζεται και στο επίπεδο της αξιοποίησης των ΑΟΖ του Ελληνισμού διότι σε χαμηλό επίπεδο δεν είναι κατανοητό αυτό το σχήμα. Έτσι αυτό το νοητικό σχήμα λειτουργεί πιο αποτελεσματικά σε θέματα ενέργειας. Ενώ η πολιτική και η διπλωματία παραμένουν εργαλεία της ρητορικής και δεν έχουν το ίδιο βάθος. Γι’ αυτούς σημασία έχει να φαίνεται ότι έχουν δίκιο ό,τι και να γίνεται ενώ ο στρατηγικός ορθολογισμός ακολουθεί τη μαιευτική για να πάρει και να δώσει πληροφορίες που είναι έγκυρες για να διαχειριστεί τα αληθινά προβλήματα και να τα επιλύσει αποτελεσματικά.