43712 - Χαϊκού, Κοάν και συμβολή τους

Ν. Λυγερός

Είναι δύσκολο να φανταστεί κάποιος, χωρίς να είναι γνώστης της Άπω Ανατολής, πώς μπορεί να τον βοηθήσει ένα Χαϊκού ή ένα Κοάν. Κι όμως ακόμα και σε άλλους πολιτισμούς η δομή του Χαϊκού (5-7-5) όσο αφορά στη μητρική του, αλλά και το ύφος του, ακόμα κι αν δεν είναι εντελώς παραδοσιακό και δεν ασχολείται μόνο με τις εποχές, λόγω συμπυκνωμένου λόγου, λέει πολλά χωρίς να μιλά πολύ. Επίσης το Κοάν, που είναι σίγουρα πιο αφαιρετικό και φιλοσοφικό, δείχνει πόση σκέψη μπορούν να έχουν ακόμα και ελάχιστες λέξεις, αρκεί να λειτουργούν μέσα σε έναν διάλογο διδασκαλίας. Άλλωστε στον Ελληνισμό έχουμε ανάλογα σχήματα, τόσο στην ποίηση όσο και στη φιλοσοφία, με τα αποφθέγματα και με τις απορίες. Όμως το Χαϊκού και το Κοάν, επιτρέπουν μια διεύρυνση και το άνοιγμα νέων δρόμων όσον αφορά στην προσέγγιση της Ανθρωπότητας, που χρειάζεται μεγαλύτερη ποικιλία νοητικών σχημάτων και φιλοσοφικών μοτίβων. Έτσι το Χαϊκού και το Κοάν ως εργαλεία της μνημοσύνης και της νοημοσύνης συνδυάζονται για να αναδείξουν τη δύναμη της σκέψης σε σχέση με τη γλώσσα, διότι δίνουν έμφαση στην ουσία πάνω από όλα.