5499 - Η Ελλάδα και η μικρή ιδέα

Ν. Λυγερός

Εδώ και δεκαετίες, μετά από τον καθορισμό των συνόρων μας, όλη η εξωτερική πολιτική μέσω της διπλωματίας μάς εξηγεί τα προβλήματα, που προκάλεσαν οι έννοιες του Ελληνισμού και της Μεγάλης Ιδέας. Χρησιμοποιούν εντατικά το πλαίσιο της Μικρασιατικής Καταστροφής, για να αναδείξουν τα δομικά προβλήματα της εξωτερικής μας πολιτικής. Βέβαια, σ’ αυτές τις αναλύσεις δεν υπάρχει ποτέ καμιά σοβαρή γεωστρατηγική εξήγηση του ελληνικού ελλείμματος της Ανατολικής Θράκης, όπως γίνεται με την Ίμβρο και την Τένεδο. Επιπλέον, αυτές οι αναλύσεις δεν ενσωματώνουν τα δεδομένα, όπως η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1981 και της Κύπρου το 2004. Συνεχίζουν να μελετάνε με τον ίδιο τρόπο τα παλιά και βέβαια δίχως να δίνουν έμφαση στην υπογραφή του Montego Bay του 1982. Το αποτέλεσμα όλης αυτής της προσπάθειας είναι ότι ο Ελληνισμός έχει μετατραπεί σε μια αφηρημένη έννοια στην καλύτερη περίπτωση και σε γραφικό στοιχείο στη χειρότερη. Όσο για τη Μεγάλη Ιδέα αυτή μεταμορφώθηκε σε μικρή ιδέα. Μετά τη Μεγάλη Καταστροφή, ο καθένας νομίζει ότι όλο το μέλλον του λαού μας είναι να μην έχει ούτε μικρό πρόβλημα. Κι όταν ακούμε ότι το νέο οθωμανικό δόγμα της Τουρκίας έχει μεταξύ άλλων ως στόχο τις μηδενικές τριβές με τις γειτονικές χώρες, θεωρούμε ότι υπάρχει μια συμβατότητα. Στην πραγματικότητα βρισκόμαστε στο πλαίσιο του συμβιβασμού. Κι όπως η μικρή ιδέα δεν μπορεί να λύσει κανένα μεγάλο πρόβλημα, η μιζέρια της παρανόησης αποφάσισε ότι υπάρχουν μόνο μικρά προβλήματα, τα οποία ακόμα κι αν δεν λυθούν δεν έχουν μεγάλες επιπτώσεις. Με αυτήν την ιδεολογία της μικρότητας ελπίζουμε ότι δεν θα υπάρχει καμιά σοβαρή αλλαγή, που θα μας θίξει το μέλλον. Για να ενισχύσουμε αυτήν τη μικρή ιδέα με την πάροδο του χρόνου αφανίζουμε κάθε στοιχείο του παρελθόντος. Έτσι δεν υπάρχει η μνήμη για να μην πληγωθεί κανένας. Η ελληνική κοινωνίας αναζητά μια ευτυχία σε ένα κλειστό χώρο, ο οποίος δεν είναι η Ελλάδα αλλά απλώς μη γειτονικός χώρος. Ενώ ο ελληνισμός ήταν de facto εξωστρεφής. Η Ελλάδα είναι εσωστρεφής για να μην την κατηγορήσουν για τίποτα. Κατά συνέπεια, καταλήγουμε να είμαστε θεατές της ιστορίας μέσω των άλλων που δεν ξέχασαν τους 300, την Τροία και τον Μέγα Αλέξανδρο. Από την παραγωγή του έργου του Ελληνισμού φθάνουμε σιγά σιγά στην κατανάλωση της ελληνικής δουλειάς. Πρέπει, όμως, να αντιληφθούμε ότι αυτός ο συμβιβασμός δεν έχει προοπτικές. Ταυτίζουμε την αθλιότητα με τη μιζέρια, τη νοημοσύνη με την πονηρία, διότι δεν βλέπουμε ότι η αθλιότητα έχει μεγαλοσύνη και η νοημοσύνη αποτελεί το μέλλον της ανθρωπότητας. Κι ο λόγος είναι απλός: οι μεγάλες ιδέες είναι απαγορευμένες.