Η ιστορία δεν ακολουθεί
τη γεωγραφία.
Άλλωστε η γεωγραφία δεν γράφει
και αυτό είναι το παράδοξό της.
Επίσης η γεωγραφία λειτουργεί με επαφές
και στην καλύτερη περίπτωση
κατασκευάζει γεωστρατηγική.
Δεν αντέχει όμως τις μεγάλες αποστάσεις
και δεν καταλαβαίνει πώς
η Τεχεράνη και η Μόσχα
μπορούν να επηρεάσουν την Αθήνα.
Ενώ η ιστορία ζει και τοπολογικά
δηλαδή αξιοποιεί τις σχέσεις
και όταν αυτές είναι διαχρονικές
τότε μεταμορφώνονται σε δεσμούς.
Αν δεν ξέρεις τίποτα για τους δεσμούς
δεν σε σώζουν οι επαφές.
Αν δεν ξέρεις τίποτα για στρατηγική
δεν σε σώζει η διπλωματία.
Αν δεν ξέρεις τίποτα για ιστορία
δεν σε σώζει η ιδεολογία.
Επειδή η ιστορία είναι
η στρατηγική του παρελθόντος
και η στρατηγική
η ιστορία του μέλλοντος,
η ιστορία προηγείται.