6798 - H ελληνο-αρμενική συμμαχία
Ν. Λυγερός
Η έννοια της ελληνο-αρμενικής συμμαχίας δεν είναι πρόσφατη. Παραδοσιακά και διαχρονικά αυτές οι δύο χώρες έχουν βαθιά κοινά σημεία και στοιχεία και δεν έχουν ανάγκη από έναν κοινό εχθρό, για να αναπτύξουν στενές σχέσεις. Η ίδια η ιστορία, τα ελληνικά γράμματα και τα σιδερένια έχουν καταγράψει μία κοινή αντίληψη του κόσμου, η οποία δεν βασίζεται αποκλειστικά στη θρησκεία. Συμβίωσαν μαζί και σε άλλους χώρους και τόπους κι οι δύο λαοί μας ξέρουν πόσο συμβατοί είναι ακόμα και σε φάσεις κρίσης. Βέβαια πλέον το πιο καθοριστικό στοιχείο είναι ότι γνώρισαν και οι δύο τη γενοκτονία και ξέρουν τι σημαίνει να υποστείς ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Επίσης, βιωματικά κατέχουν την έννοια της κατοχής, αλλά και της απελευθέρωσης όσον αφορά το ιστορικό τους έδαφος. Δεν έχουν ούτε καν ανάγκη να μάθουν τη σημασία της αντίστασης, διότι είναι ουσιαστικά η ζωή τους. Ένα άλλο στοιχείο που τους χαρακτηρίζει είναι η διασπορά. Είναι λαοί της εξορίας και της ξενιτιάς, όχι μόνο για λόγους οικονομικούς, αλλά λόγω της βαρβαρότητας. Αυτός ο εξαναγκασμός έχει δώσει και μεγαλύτερη αξία στους ανθρώπους τους, διότι δεν μπορούσαν να καθοριστούν απλά από τη γη τους. Αυτός ο ξεριζωμός άλλαξε ριζικά και για τους δύο αυτούς λαούς τη λέξη «ρίζες». Κι είναι η ιστορικότητά τους κι όχι η γεωγραφία που αποτελεί το υπόβαθρό τους. Με άλλα λόγια, πιο στρατηγικά, είναι λαοί του χρόνου κι όχι του χώρου. Έτσι αντιμετώπισαν και λαούς του χώρου που προσπάθησαν όχι μόνο να τους επιβάλλουν τους κανόνες και τους νόμους τους, αλλά και να εξοντώσουν εξ ολοκλήρου. Έχουν θύματα, επιζήσαντες αλλά και δίκαιους. Με όλο αυτό το πλαίσιο πρέπει να αναλύσουμε την έννοια της ελληνο-αρμενικής συμμαχίας. Αυτή η εποικοδομητική προσέγγιση εξηγεί και την ανάγκη αυτής της σύγκλησης των γεωστρατηγικών στόχων. Τα Βαλκάνια κι ο Καύκασος αποτελούν χώρους, όπου εμφανίζονται τα τριπλά σημεία επαφής, τα οποία λειτουργούν ως τοποστρατηγικά νοητικά σχήματα. Ανήκουν και οι δύο χώρες μας στα σημεία τριβής που προκαλούν οι δεξαμενές έλξης μεγάλων δυνάμεων. Κατά συνέπεια, στοχεύουν στο βάθος χρόνου όχι μόνο για να επιζήσουν, αλλά για να παίξουν και να δημιουργήσουν το μέλλον. Γνωρίζουν τι θυσία αντιπροσωπεύει η μνήμη και το χρέος του παρελθόντος. Με την αντίστασή τους ήδη από την αρχαιότητα, έχουν προσφέρει στην ανθρωπότητα και γι’ αυτό έγιναν και στόχοι από άλλα κράτη που δεν τα σέβονται. Έτσι δεν είναι μόνο αναμενόμενη η ελληνο-αρμενική προσέγγιση, αλλά και απαραίτητη για να υπάρξουν τα νοητικά σχήματα, ώστε ν’ αντισταθούν σε άλλες επιθέσεις της βαρβαρότητας και της λήθης. Σε γενικότερο πλαίσιο, όπου μπορούν να συμπεριληφθούν το Αρτσάχ και η κατεχόμενη Κύπρος, υπάρχουν στρατηγικές απαιτήσεις όσον αφορά στην ανθεκτικότητα. Η προστασία της Ελλάδας προέρχεται από τη θάλασσα κι η προστασία της Αρμενίας προέρχεται από τα βουνά. Δίχως θάλασσα και δίχως βουνά αυτοί οι δύο λαοί μπορεί να μην υπήρχαν πια. Έτσι πρέπει να δώσουν σημασία στα στρατηγικά σημεία που θα αναπτύξουν αναλογικά, για να πετύχουν στόχους τους οποίους οι μη ειδικοί θεωρούν όχι μόνο ουτοπικούς, αλλά σχεδόν αδιανόητους. Ακόμα και οι μικρές χώρες μπορούν να έχουν υψηλή στρατηγική. Κι εκεί βρίσκεται η ουσία αυτής της συμμαχίας. Εδώ και χιλιάδες χρόνια οι λαοί μας ζουν με τη θάλασσα και τα βουνά και πιστεύουν στον ήλιο της δικαιοσύνης. Δεν υπάρχει λόγος λοιπόν να μην πιστέψουν και στις ικανότητές τους, για να δημιουργήσουν το μέλλον τους μαζί.