83451 - Καταγραφή: Απόσπασμα e-Masterclass: Εκλογές 2023.

Ν. Λυγερός

Αυτό το Masterclass είναι αφιερωμένο στις εκλογές του ’23, πιο συγκεκριμένα σκεφτόμαστε τις ελληνικές εκλογές, τις τουρκικές εκλογές, ακόμα και τις αλβανικές εκλογές. Βέβαια υπάρχουν κι άλλες, απλώς είναι η θεματολογία αυτή την περίοδο, αλλά το Masterclass θα αφορά τις εκλογές ως έννοια. Είναι ένα θέμα, το οποίο δεν φαίνεται τόσο αυτονόητο. Έχουμε την εντύπωση ότι η λέξη εκλογές σημαίνει κάτι το δημοκρατικό, ενώ στην πραγματικότητα είναι απλώς μια επιλογή. Το θέμα είναι ότι πρώτον, ποιος έχει δικαίωμα να επιλέξει,  ποιος έχει δικαίωμα να επιλεχτεί, άρα το θέμα με τους εκλέκτορες, τους ψηφοφόρους, τους εκλεγμένους, είναι έννοιες που θα μας απασχολήσουν γιατί στην πραγματικότητα τα θεωρούμε όλα δεδομένα, μερικές φορές ακούμε και για νοθευμένα και τελικά καταλαβαίνουμε ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο ούτε καν αυτονόητο. Στην πραγματικότητα υπάρχει ένα υπονοούμενο ότι όταν έχουμε εκλογές γίνεται κάτι το διαφορετικό και υπάρχει μία επιλογή. Σας υπενθυμίζω ότι όταν έχουμε τέτοιες εκλογές, έχει σημασία σε ποιο επίπεδο μπορεί να εκλεγεί κάποιος.  Άρα π.χ. μπορεί πολύ εύκολα να μπορεί έως δήμαρχος, να μη μπορεί να γίνει βουλευτής. Συζητούσα μ’ έναν φίλο για το θέμα της Ινδίας, όταν υπάρχει διπλή υπηκοότητα και ουσιαστικά σε βάζουν σε ένα ειδικό καθεστώς και δεν μπορείς να έχεις τα ίδια δικαιώματα ακριβώς, παρόλο που έχεις και τις υπηκοότητες. Σας υπενθυμίζω ότι με το σχέδιο Ανάν οι υπενθυμίσεις που υπήρχαν στο κείμενο, ήταν του τύπου ότι δεν μπορείς να πας πιο πέρα από τον δήμαρχο, κατά συνέπεια έχει ενδιαφέρον να σκεφτούμε κατά πόσο είναι δημοκρατικές οι εκλογές, κατά πόσο αποτελούν ένα στίγμα δημοκρατίας και κατά πόσο χρησιμοποιούνται για λόγους προπαγάνδας, γιατί μερικές φορές, όπως το καταλαβαίνετε, με την προπαγάνδα, διευκρινίζω πριν την αρχή του Masterclass, υπάρχει η προπαγάνδα στο τι θα ψηφίσουμε. Άρα θυμάστε ότι το γενικό πλαίσιο ήταν αρχικά ότι παίρνουμε όσο περισσότερες ερωτήσεις, με όσο περισσότερο πληθυσμό για να έχουμε, υποτίθεται, μια δειγματοληψία. Συχνά ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα π.χ. όλα αυτά τα λεγόμενα poll, exit poll κ.λπ., τα λέμε gallop, ενώ Gallop είναι η ονομασία ενός ανθρώπου, ο οποίος ήταν ο πρώτος που επινόησε μια άλλη μεθοδολογία, θα λέγαμε τώρα πιο επιστημονική, άρα δεν έπαιρνε από οποιονδήποτε κύκλο ανθρώπους για να δει πώς θα συμπεριφερθεί η όλη κατάσταση σε έναν χώρο, κοίταζε ποιο είναι το δείγμα το αντιπροσωπευτικό. Και αυτό το  αντιπροσωπευτικό  δείγμα το επέλεγε μ’ έναν τρόπο έτσι ώστε κάθε λειτουργία που θα επιλεχτεί από έναν τόπο, θα μπορέσει να ενσωματωθεί και να γίνει ένα στατιστικό δεδομένο. Το βλέπουμε πολύ συχνά και στα θέματα των δημοψηφισμάτων, που εκεί πέρα τα πράγματα είναι ακόμα πιο εύκολα για τον επηρεασμό, γιατί πολύ απλά έχουμε μόνο δύο επιλογές. Το βλέπουμε επίσης και με το θέμα του σταυρού. Άρα όλες αυτές τις τεχνικές θα αναλύσουμε και στο Masterclass, θα είναι και ένας τρόπος να περιμένουμε τα αποτελέσματα που δεν θα βγουν αμέσως. Έχει πάντα ενδιαφέρον να ξέρετε επίσης ότι όταν βγαίνουν τα αποτελέσματα, άμα οι κάλπες δεν είναι κλειστές όλες την ίδια ώρα κι αυτό επηρεάζει, γιατί μπορεί μερικές κάλπες, ας το πούμε θεωρητικά ότι κλείνουν στις έξη, άλλες κλείνουν στις οκτώ κι είναι μερικοί που πάνε να ψηφίσουν μεταξύ των δύο. Το άλλο που έχει ενδιαφέρον και μιλάω τώρα για ειδικές χώρες, αλλά δεν ονομάζω, είναι ότι όταν τα αποτελέσματα ανακοινώνονται σε μια σειρά που είναι πάντοτε η ίδια, π.χ. από τα βάθη έως τα παράλια, καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα μπορούν ν’ αλλάξουν στο ενδιάμεσο. Άρα είναι πολύ σημαντικό να έχουμε την τελική άποψη, την ολική άποψη, πριν κάνουμε οποιαδήποτε ανάλυση. Όλο αυτό το πλαίσιο σαν εισαγωγή είναι, υπενθυμίζω, για να αναδείξουμε ένα γεγονός που είναι απλό. Εκλογές δεν σημαίνει δημοκρατία από μόνο του. Άρα υπάρχουν δημοκρατικές εκλογές, υπάρχουν εκλογές σε δικτατορικό πλαίσιο, αν θυμάστε καλά οι πιο παλιοί από εσάς μπορεί να θυμούνται εκλογές που γίνονταν την εποχή του   Σαντάμ Χουσεΐν και βλέπουμε αποτελέσματα του τύπου 97%. Υπάρχουν βέβαια και οι εκλογές που είναι εκλογές κομμάτων. Κι αυτές έχουν ενδιαφέρον γιατί π.χ. υπάρχει ένας υποψήφιος μόνο. Στην αρχή οι άλλοι κοροϊδεύουν τον υποψήφιο, « τι εκλογές είν’ αυτές όταν έχει μόνο έναν υποψήφιο» και αυτό που βρίσκω πολύ αστείο είναι όταν οι άλλοι κάνουν το ανάλογο με δικό τους υποψήφιο που είναι μόνο ένας. Και τότε λες, δεν κρατιόσουνα πριν το πεις; Όλο αυτό, ανεξαρτήτως από τους χρωματισμούς, αυτό που έχει σημασία είναι σε ποια διαδικασία νοητική μπαίνουμε πριν τις εκλογές, τι δηλώνουμε πριν τις εκλογές, τι γίνεται στις εκλογές και τι γίνεται μετά  τις εκλογές, είναι αυτό που θα μας απασχολήσει  σ’ αυτό το Masterclass πιο βαθιά.