Τηλεγράφημα από την Πρεσβεία στην Ελλάδα  προς το Υπουργείο Εξωτερικών

Αθήνα, 18 Αυγούστου  1964, 9 μ.μ.

337. 1. Οι συνομιλίες μου με τον Παπανδρέου της Κυριακής (Embtel 314) και χθες το βράδυ (Embtel 327) αποκαλύπτουν κατάσταση κατάθλιψης και απελπισίας της Ελληνικής Κυβέρνησης {…} Χθες το βράδυ η τουρκική απειλή φάνηκε να τον απασχολεί λιγότερο. {…} Αυτές οι οδηγίες τον έκαναν να δει την Ελλάδα να χάνει την Κύπρο από τη σοβιετική επιρροή και την επακόλουθη αποτυχία της δικής του πολιτικής. Μετέτρεψε αυτή την αποτυχία σε προσωπική πολιτική ήττα στα χέρια των κομμουνιστών που θα ήταν οι μόνοι που θα κέρδιζαν από αυτήν.

2. {…} Για παράδειγμα, ενώ φέρεται να απειλούσε τον Κυπριανού με διχοτόμηση σε περίπτωση σοβιετικής συμμαχίας, και ζητούσε επίσης στην πραγματικότητα από τις ΗΠΑ και τους Τούρκους να αποδεχτούν τη δέσμευσή του για καλή πίστη να δώσει στους Τούρκους μια δίκαιη συμφωνία στην περίπτωση της ένωσης, απέσυρε ταυτόχρονα τα ελληνικά στοιχεία από την έκτη Συμμαχική Τακτική Αεροπορία (ATAF) και τις συμμαχικές χερσαίες δυνάμεις νοτιοανατολικής Ευρώπης (LANDSOUTHEAST) και προήδρευσε σε συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Εθνικής Άμυνας που αποφάσισε να απεμπλακεί, αν χρειαζόταν, από τις στρατιωτικές, ναυτικές και αεροπορικές μονάδες των ελληνικών δυνάμεων που έχουν ανατεθεί τώρα σε ΝΑΤΟ. {…}

3. Το βασικό γεγονός που οδήγησαν τα πρόσφατα γεγονότα είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση του Κυπριακού χωρίς να λαμβάνει υπόψη τη θέληση και τα συναισθήματα του κυπριακού λαού. Δεν μπορούν να παρακαμφθούν ή να εξαναγκαστούν στη γραμμή, και οι τουρκικές αεροπορικές επιδρομές θα δυσκολέψουν ιδιαίτερα την επίτευξη συμφωνίας από τον κυπριακό λαό (ανεξαρτήτως Μακαρίου) σε οποιαδήποτε τουρκική βάση στο νησί. {…}

4. Ωστόσο, είναι δυσάρεστο γεγονός ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου είναι θεμελιωδώς αδύναμη, ανεπαρκώς οργανωμένη για αποτελεσματική δράση και έλλειψη ταλέντων. Ο ίδιος ο Παπανδρέου από τη φύση του είναι μακροσκελής στα λόγια και σύντομος στις πράξεις. Ίσως, τελικά, λόγω αυτής της αδυναμίας και λόγω των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν στην απόκτηση οποιουδήποτε είδους κυπριακής συναίνεσης, οι ΗΠΑ θα πρέπει να δεχτούν το δυσάρεστο βάρος να είναι εγγυητές μιας λύσης «άμεσης ένωσης» που αφήνει στις Κυβερνήσεις Τουρκίας/Ελλάδας την τελική συμφωνία που θα συναφθεί αργότερα. Αυτός μπορεί να αποδειχθεί ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί μια σοβιετική εισβολή στο νησί. {…}

Labouisse

Πιστή μετάφραση από τα επιλεγμένα σημεία του κειμένου που είναι αναδημοσιευμένο στον σύνδεσμο:  https://lygeros.org/76688-en/, συντεταγμένο στην αγγλική γλώσσα, η επαρκής γνώση της οποίας βεβαιώνεται σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ.2 στοιχ. β) και γ) του Κώδικα Δικηγόρων.

Λάρισα, 08-08-2024
Η μεταφράσασα βεβαιούσα και επικυρούσα δικηγόρος Ι.Τ.
Επιμέλεια Στ. Παπαχατζή