Μερικά άτομα πιστεύουν ότι είναι δύσκολο να αντιληφθούν τον πόνο ενός λαού στον οποίο δεν ανήκουμε. Οι Δίκαιοι αντιπροσωπεύουν τα αντιπαραδείγματα αυτής της ιδέας. Η ύπαρξή τους δείχνει ότι η ανθρωπιά των ανθρώπων επιτρέπει την κατανόηση από εμπάθεια. Στην περίπτωση της γενοκτονίας των Αρμενίων, υπάρχουν επίσης Δίκαιοι. Ονομάζονται Lord James Bryce και Anatole France. Ωστόσο το όνομά τους δεν είναι πραγματικά σημαντικό. Η ουσία της ύπαρξής του βρίσκεται στην πράξη τους γιατί το ον τους είναι το έργο τους. Ο πρώτος δημοσίευσε το Μπλε βιβλίο που αποδεικνύει τη σφαγή των Αρμενίων. Ο δεύτερος ίδρυσε μαζί με τον Georges Clémenceau και τον Jean Jaurès την εφημερίδα Pro Arménia. Χάρη σε αυτούς και σε άλλους Δίκαιους, η γενοκτονία απέκτησε μία αδιαμφισβήτητη ιστορική συνοχή. Αυτοί οι άνθρωποι των οποίων η μνήμη είναι γαλάζια για να στηρίξει τον πόνο των λαών είναι παραδείγματα προς μίμηση. Όχι μόνο για να ταυτιστούμε με αυτούς, αλλά για να τους βοηθήσουμε στο έργο του Δίκαιου. Μόνο που γι’ αυτό είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο πιο γενικό, όπως το δικαστήριο των λαών ή ακόμα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Στην ήπειρό μας, αυτές οι οντότητες συνδέονται στενά με την Ευρωπαϊκή Ένωση όπως το αποδεικνύει η ιστορία του παρελθόντος αλλά επίσης αυτή του μέλλοντος. Γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση ατενίζει στο μέλλον χάρη στο Σύνταγμά της και στη Χάρτα των θεμελιακών δικαιωμάτων. Έτσι μέσα στο καθήκον μας της μνήμης, πρέπει να θυμόμαστε την αξιολογία του αγώνα μας για την αναγνώριση της γενοκτονίας χωρίς να επηρεαζόμαστε από τα λανθασμένα επιχειρήματα που υποστηρίζονται από άτομα που αρνούνται την έννοια ακόμα και της γενοκτονίας. Αν θέλουμε πραγματικά να πετύχουμε σημαντικά αποτελέσματα οφείλουμε να βρούμε τους τρόπους και γι’ αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι δομημένη για να αγωνιστεί αποτελεσματικά ενάντια στους διαγραφείς της ανθρώπινης μνήμης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων το 1987 και αυτή η απόφαση επηρέασε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αναγνώριση σε εθνικό επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο η ευρωπαϊκή δομή χρησιμοποιήθηκε ως καταλυτικό πλαίσιο για αυτή την αντίδραση. Τώρα οφείλουμε εκ νέου να ενισχύσουμε αυτό το πλαίσιο ώστε να φτάσουμε πιο κοντά στη δέσμευσή μας. Οι ανατολικές πιέσεις κάνουν πιο δυνατούς τους μαχητές αυτού του καθήκοντος της μνήμης και κατά συνέπεια οφείλουμε όχι μόνο να διπλασιάσουμε τις προσπάθειές μας, αλλά επίσης να είμαστε σε εγρήγορση για να μην δούμε να αργοπεθαίνουν τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί. Γιατί οι λανθασμένοι ελιγμοί μπορούν να αμφισβητήσουν τα πάντα σχετικά με την εικόνα προς τον εξωτερικό κόσμο. Οι Δίκαιοι δεν μας ζητούν πολλά, μόνο ένα πλαίσιο για να πραγματοποιήσουν το έργο τους. Ο αγώνας των Αρμενίων έχει ανάγκη την Ευρώπη και η Ευρώπη έχει ανάγκη τον αγώνα των Αρμενίων, ώστε η μάχη της για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα να είναι ακόμα πιο άξια, ώστε η μνήμη να είναι γαλάζια.