«Για να ανοίξει μια πόρτα, μια λαβή είναι αρκετό.” Στον χρόνο των χαμαιλεόντων

Από τη σκέψη στη δράση υπάρχει συχνά μόνο ένα βήμα, αλλά είναι αποφασιστικής σημασίας. Τότε αναδύεται το πρόβλημα της διάχυσης, της υπό παραγωγή ιδέας.
Κάνοντας χρήση των όρων του Philippe Aries: πρέπει αυτό να αποδοθεί στο συλλογικό ασυνείδητο, ή σε καθαρές ιδέες;
Στην πρώτη περίπτωση, η επεξεργασία της ιδέας προκύπτει από μια διαδικασία, μυστηριώδη εκ φύσεως καθώς είναι αυθόρμητη: η ιδέα μετεγκαθίσταται σε ένα σύνολο ανθρώπων και τελικά καταφέρνει με τη μείωση της να διαμορφώσει σταδιακά την κοινωνία.
Στη δεύτερη περίπτωση, η διαδικασία του μετασχηματισμού νοοτροπιών προκαλείται από το άτομο ή από συγκεκριμένες λειτουργίες, στις οποίες είναι θεωρητικά δυνατό να μετρηθεί η διάχυση.
Η πρώτη προσέγγιση θα ήταν μοντέλο διάχυσης, ενώ η δεύτερη είναι ως επί το πλείστον δομημένη με ατομικιστικό τρόπο, εφόσον η πηγή της είναι το σύνολο των μεγάλων διανοητών.
Στα άρθρα μας, “Δομή, Σχέσεις και Μοναδικότητα» και «Αναρχισμός, Σκέψεις και Εξερευνητές», έχουμε αναδείξει τη σημασία των πηγών και του ενδιάμεσου διάχυσης. Έτσι, οι της θεωρίας της διάχυσης και οι ατομικιστικές προσεγγίσεις, μακράν του ότι δεν αποκλείουν η μία την άλλη, μάλλον τείνουν να είναι συμπληρωματικές, όπως είχε παρατηρηθεί από τον Henri Couteau-Begarie στο στρατηγικό κόσμο. Μια σκέψη χωρίς διάχυση είναι άχρηστη, μια διάχυση χωρίς σκέψη είναι τίποτε. Και συναντούμε ξανά την πνευματικό-πληροφοριοδοτική δυαδικότητα, όπως στη σκέψη και τη γλώσσα.

Ο Andre Martel πρότεινε ένα περίγραμμα του περάσματος από τη σκέψη στη δράση με τη μορφή ενός στρατηγικού τρίπτυχο: έρευνα (ιδανικός εχθρός), διδακτική (επιθυμητός εχθρός), δράση (πραγματικός εχθρός). Αν και αυτό το περίγραμμα μπορεί να φαίνεται ανεπαρκές, ωστόσο δεν παύει να είναι ένα μοντέλο διάχυσης.
Αυτό έχει ως καταγωγή μια ατομική προσπάθεια, τοπική τρόπον τινά, σε ένα αυστηρώς πνευματικό επίπεδο, που στηρίζεται σε γενικές ιδέες που εξυπηρετούν, αφότου διδακτούν, την εκπόνηση οδηγιών των οποίων τα επιτεύγματα είναι πράξεις.
Μέσα από αυτές τις ιδέες μπορούμε να αντιληφθούμε και κάτι άλλο, αυτό είναι η πολιτικο-στρατιωτική δυαδικότητα, που είχε μια σχετικά σαφή και εξισορροπημένη έννοια, πριν από την έλευση του πυρηνικού όπλου. Στη συνέχεια, η σύνδεση μεταξύ της πολιτικής διάστασης και του στρατιωτικού αγώνα ενισχύθηκε προς όφελος της στρατηγικής μεγάλης κλίμακας. Εν ολίγοις, σε αυτό το πιο επιφυλακτικό πλαίσιο, βρίσκουμε την ίδια πολυπλοκότητα μιας συγκεντρωτικής δυαδικότητας.
Είναι επομένως φυσικό να συνδέσουμε αυτό με την κατακλείδα του άρθρου μας “Les répercussions d’un impact local sur une structure hiérarchisée”.
Από αυτές τις εξέτασεις, αφαιρούμε όχι μόνο τη σημασία από τον αντίκτυπου μιας σκέψης, αλλά και από την επιλογή του ενδιάμεσου αυτής της επίδρασης, αν θέλουμε να δημιουργήσουμε μια μη αναστρέψιμη μετατροπή, διαφοροποιώντας το παρελθόν από το μέλλον μέσω της πράξης. Είναι ανώφελο να χτυπήσεις την πόρτα για να την ανοίξεις, εφόσον υπάρχει μόνο μια λαβή για να γυρίσει. Ολόκληρη η πόρτα, ακόμα και αν τεράστια, κρατιέται μόνο από δομικές λεπτομέριες: μεντεσέδες και κλειδαριά. Το όλο πρόβλημα είναι η κατανόηση της δομής. Επειδή η σημαντικότητα της σκέψης δεν μετριέται μόνο από την πρωτοτυπία της, αλλά και από την ικανότητά της να ταξιδέψει μέσα από το ενδιάμεσο διάχυσης που στοχεύει να μετατρέψει μέσω της συμβολή της. Ένα δώρο έχει αξία μόνο αν γίνει αποδεκτό, διαφορετικά χάνει το νόημά του. Με τον ίδιο τρόπο που ένα ευνοϊκό έδαφος είναι απαραίτητο για την ανθοφορία των ιδεών, το μέσο διάχυσης θα πρέπει να θεωρηθεί: όχι ως αντίπαλος προς εξολόθρευση, αλλά ως ένα άτομο που πρέπει να πεισθεί για το βάσιμο της σκέψης μας. Η τόλμη είναι απαραίτητη. Ορισμένοι μπορεί να αποκαλούν αυτή την παρέμβαση απερίσκεπτη, άλλοι θα διακρίνουν σε αυτήν τα χαρακτηριστικά μιας Προμηθεικής σκέψης, ολιστικά σκεπτόμενης τον κόσμο σε ένα κυβερνητικό θέαμα, δημιουργώντας μέσα από αυτές τις συνειδητοποιήσεις τη μνήμη του μέλλοντος.
Πράγματι, η επιλογή του νοητικού στόχου σε ένα εσχατολογικό πλαίσιο που προέρχεται από την αντίληψη του διασυνοριακού αποτελέσματος είναι μεγάλης σημασίας όταν συνειδητοποιούμε ότι είναι εφικτός.