31137 - Πολιτικάντικες καθυστερήσεις
Ν. Λυγερός
« Η κοινή γνώμη είναι ότι ευτυχείς θα είμεθα εάν δεν χάσωμεν τι.
Άλλως τε και ό,τι ωφεληθώμεν δεν θα είναι αντάξιον της καταστροφής
την οποίαν υπέστη ο τόπος.
Εν Χανίοις τη 25 Ιουλίου 1889
Σας ασπάζομαι
Ο φίλος σας
Ελευθ. Κ. Βενιζέλος.»
Αυτό είναι το τέλος της επιστολής του Βενιζέλου στους πολιτικούς του φίλους για την ενημέρωσή τους όσον αφορά στις εξελίξεις του κινήματος. Και ήδη από τότε βλέπουμε ότι θεωρούσε ότι δεν είναι η κατάλληλη ώρα για την απελευθέρωση της Κρήτης από τον τουρκικό ζυγό κι ότι παρουσιάζει τα οφέλη της επανάστασης ως μη συγκρίσιμα σε σχέση με το κόστος που έχει υποστεί ο τόπος. Αφού ο Γενικός Διοικητής είχε αντικατασταθεί από τον Ριζά Πασά που προσπαθούσε να αποπροσανατολίσει το κίνημα μέσω της αποστολής αντιπροσωπείας από τους Χριστιανούς και τους Μουσουλμάνους στην Κωνσταντινούπολη, ο Βενιζέλος μειώνει τις κατακτήσεις του κινήματος του 1889. Έτσι και στην επανάσταση του 1895 με την ηγετική πολιτική μορφή του Μανούσου Κούνδουρου (1860-1933), αντιτάχθηκε επειδή θεωρούσε ότι αυτές οι κινήσεις δεν έπρεπε να γίνουν τόσο νωρίς. Με αυτές τις αποφάσεις καταλήξαμε να περιμένουμε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο για να δούμε όντως την Κρήτη ελεύθερη.