Τηλεγράφημα από την Πρεσβεία στην Κύπρο προς το Υπουργείο Εξωτερικών

Λευκωσία, 25 Αυγούστου 1974, 1300Ζ.

2622. Θέμα: Τουρκικές προθέσεις για την Κύπρο.

1. Οι τουρκικές ενέργειες επί του εδάφους και οι δηλώσεις αξιωματούχων τόσο εδώ όσο και στην Άγκυρα, ενίσχυσαν την αρχική μας εντύπωση ότι ο Τουρκικός Στρατός επενέβη για να προστατεύσει την ασφάλεια της ηπειρωτικής χώρας και να μην βοηθήσει την τοπική κοινότητα, εκτός εάν αυτό σχετίζεται με πρωταρχικό σκοπό. Η καλύτερη ένδειξη για αυτό είναι η πλήρης διαγραφή θυλάκων που βρίσκονται στο νότιο μισό του νησιού. {…} οι Τούρκοι δεν κατέβαλαν καμία προσπάθεια να ενισχύσουν ή να ανεφοδιάσουν αυτές τις περιοχές. {…} οι οδηγίες του ήταν να προτάξουν  συμβολική αντίσταση πριν παραδοθούν. {…}

2. Έτσι, ενώ οι Τούρκοι είχαν δύναμη να καταλάβουν ολόκληρο το νησί και να το μοιράσουν όπως ήθελαν, περιόρισαν προσεκτικά την επιχείρησή τους στην αρπαγή επαρκούς εδάφους για να διασφαλίσουν ότι θα ήταν σε κυρίαρχη θέση για να υπαγορεύσουν το μελλοντικό καθεστώς μιας ανεξάρτητης Κύπρου. Όπως διαβάζουμε τις προθέσεις τους, η Τουρκία θέλει ένα ομοσπονδιακό (συνομοσπονδιακό) κράτος και έχει ελάχιστο ή και καθόλου συμφέρον να δημιουργήσει ένα ανεξάρτητο τουρκοκυπριακό μίνι-κράτος ή να προχωρήσει προς τη διπλή ένωση.

3. {…}

4. {…} αναμένουμε από την Τουρκία να πιέσει για συνομοσπονδιακό σύστημα δύο καντονιών, {…} (Η συμφωνία για αυτό μπορεί να είναι το κλειδί για να επιστρέψει ο ελληνοκυπριακός άμαχος πληθυσμός της Αμμοχώστου στα σπίτια του.) Αυτή πιθανότατα είναι και η τουρκική θέση στο αεροδρόμιο. {…}

5. Ο κίνδυνος είναι ότι οι στόχοι συχνά κλιμακώνονται μετά την αρχική επιτυχία των στρατιωτικών ενεργειών. {…}

6. {…}

7. {…} Αν και δεν έχουμε αυταπάτες ότι πολλοί Έλληνες θα μετακομίσουν στην τουρκική περιοχή, μεγάλο πρόβλημα θα αντιμετώπιζε εάν μπορούσαν να μετακινηθούν σε παραμεθόριες περιοχές ({…}). Εάν οι Τουρκοκύπριοι στο νότο μπορούσαν να επιλέξουν μεταξύ επιστροφής σε χωριά ή απομάκρυνσης στον τουρκοκυπριακό θύλακα, ο κίνδυνος έκρηξης περαιτέρω Τουρκικών στρατιωτικών κινήσεων θα μειωνόταν σημαντικά.

Brown

Σε πιστή μετάφραση από τα επιλεγμένα σημεία του κειμένου που είναι αναδημοσιευμένο στον σύνδεσμο:  https://lygeros.org/63610-en/, συντεταγμένου στην αγγλική γλώσσα, η επαρκής γνώση της οποίας βεβαιώνεται σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ.2 στοιχ. β) και γ) του Κώδικα Δικηγόρων.

Λάρισα, 10-08-2022
Η μεταφράσασα, βεβαιούσα και επικυρούσα δικηγόρος: Ι.Τ.
Επιμέλεια: Στ. Παπαχατζή