Όταν υπάρχουν κολλήματα κι εμμονές, η απελευθέρωση δεν έρχεται ποτέ μόνη της. Η υπέρβαση είναι απαραίτητη, αλλά δεν επαρκεί από μόνη της. Χρειάζεται κάτι παραπάνω. Η έλλειψη αυτοπεποίθησης δεν βοηθάει για την εύρεση χαράς και πάντα παρουσιάζεται ο μόχθος. Ενώ με τη χαρά και τη μεταχαρά, εμφανίζεται η στρατηγική που μπορεί να φέρει την απελευθέρωση. Διότι μπορεί να λειτουργήσει εκτός ορίων και ισορροπιών, επειδή ζει στο πλαίσιο της αρμονίας. Σε αυτό το επίπεδο φαίνεται η δράση της απόλαυσης που λειτουργεί καταλυτικά για την ανέλιξη της ψυχής, χάρη στο φως και την ουσία. Έτσι, αν κάποιος περιμένει την απελευθέρωση παθητικά, ποτέ δεν θα δει την ύπαρξη της ελευθερίας. Η απελευθέρωση χρειάζεται συμμετοχή κι αυτή πρέπει να είναι ενεργή. Λόγω βολέματος, υπάρχει  μια αδράνεια πραγματικότητας και μη αποδοχής της ανάγκης της αλλαγής. Η σκλαβιά δεν οδηγεί στην απελευθέρωση. Διότι ο σκλάβος έχει τις συνήθειές του και δεν θέλει να τις αλλάξει  εύκολα. Αυτές είναι σταθερά σημεία της ύπαρξής του, ακόμα κι αν δεν είναι ζωή. Γι’ αυτό μάλιστα αποτελούν εμπόδια για την ανέλιξη της ψυχής που πρέπει να αξιοποιήσει το δώρο της ζωής. Η απελευθέρωση της ψυχής χρειάζεται το φως και την ουσία, αλλά βέβαια και την αξιοποίησή τους.