1. Το πρόβλημα της μη εκπροσώπησης του Polisario είναι θεμελιώδες στο ζήτημα της Δυτικής Σχαχάρας.
2. Το Polisario δεν υπήρχε κατά τη διάρκεια της ισπανικής αποικιακής περιόδου. Η μοναδική εδαφική διεκδίκηση σε διεθνές επίπεδο προέρχετο από το Μαρόκο, που είχε αμφισβητήσει την ισπανική αποικία της δυτικής Σαχάρας από το 1956.
3. Η αλλαγή διαρθρωτικής φάσης επήλθε με την κατάπαυση του πυρός του 1991. Έτσι ένα κίνημα που είχε κατ’ αρχάς συσταθεί για να πραγματοποιεί επιχειρήσεις ανταρτοπολέμου, είχε αλλάξει από το 1975 με την ύπαρξη καταυλισμών προσφύγων στην Tindouf της Αλγερίας και το 1976 με την ανάληψη του ρόλου κυβέρνησης σε εξορία.
4. Όσον αφορά στο πραγματικό σύστημα του Polisario, το οποίο διευθύνεται από έναν ισόβιο Γενικό Γραμματέα, ακόμη και αν δίνει την εντύπωση ενός ψευδο-δημοκρατικού συστήματος, το γεγονός ότι αυτός και οι ακόλουθοί του είναι συστηματικά αποκαλούμενοι αιρετοί εδώ και τέσσερις δεκαετίες και ότι ελέγχουν το κίνημα με τρόπο τόσο αυταρχικό, απαιτεί εξηγήσεις περί του βαθμού εκπροσώπησης.
5. Eίναι, άλλωστε, υπό αυτήν την έννοια που πρέπει να ερμηνεύσουμε τη γένεση του κινήματος Khat al-Shahid, μεταξύ άλλων, που γεννήθηκε το 2004 σε αντίθεση με το Polisario και τον Γενικό Γραμματέα του, ο οποίος κατηγορείται για ευνοιοκρατία, καθώς και πως είναι ανίκανος να έχει μια στρατηγική έναντι της παγκόσμιας γεωπολιτικής. Τούτο έχει, εξάλλου, αρνητική επίπτωση στη νομιμότητα του Polisario και σ’ αυτή την ακόμη πιο προβληματική της «Σαχαραϊκής λαϊκής αραβικής δημοκρατίας», η οποία βρίσκεται σε μια παράδοξη κατάσταση, καθώς μεγάλος αριθμός χωρών, αφού την αναγνώρισαν στο παρελθόν, δεν την αναγνωρίζουν πλέον, διότι θεωρούν πως η αναγνώριση αντιτίθεται ακόμη και στην αρχή της οργάνωσης ενός δημοψηφίσματος αυτοδιάθεσης μέσα στη Δυτική Σαχάρα.
6. Σ’ αυτά, μπορούμε να προσθέσουμε το γεγονός ότι ο πληθυσμός της Σαχάρας που ζει μέσα στην επίμαχη περιοχή και που αντιπροσωπεύει την πλειονότητα των Σαχράουι, συμμετέχει κανονικά στις διάφορες μαροκινές εκλογές. Θα θέλαμε να υπογραμμίσουμε σ’ αυτό το σημείο το υψηλό ποσοστό συμμετοχής αυτού του πληθυσμού στις πρόσφατες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές της 4ης Σεπτεμβρίου 2015. Αντιθέτως, δεν υπάρχει καμιά εκλογική διαδικασία που ν’ ανταποκρίνεται στα διεθνώς αποδεκτά δημοκρατικά πρότυπα, που να έχει οργανωθεί στους καταυλισμούς προσφύγων της Tindouf. Αυτό το σημείο είναι ιδιαιτέρως ακανθώδες, από την άποψη τόσο της εκπροσώπησης, όσο και της νομιμότητας.
7. Σε μια άλλη καταγραφή, είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι με το Polisario, οι αποχρώσες ενδείξεις μεταξύ αυτονομιστικού κινήματος και απελευθέρωσης είναι πολύ αδύναμες, εξ αιτίας της απουσίας μίας μακροπρόθεσμης στρατηγικής σε μια διαμάχη που περνά από την αδράνεια στο αδιέξοδο. Και είναι γι’ αυτόν τον λόγο που η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της, όπως και η πλειονότητα των χωρών του κόσμου δεν αναγνωρίζουν το «RASD», το οποίο σημαίνει μια διπλωματική μορφή αποκήρυξης της δράσης του Polisario. Γι’ αυτόν, εξάλλου, τον λόγο η μαροκινή πρόταση αυτονομίας προβάλλει όλο και περισσότερο ως η ρεαλιστική και βιώσιμη λύση στην περιφερειακή διαμάχη για τη Σαχάρα.
8. Ένα άλλο πολύ σημαντικό να σημειωθεί, το οποίο αμφισβητεί την ίδια την αξιοπιστία του Polisario και της αποξένωσής του από την Αλγερία, είναι η άρνησή του να ανταποκριθεί στο αίτημα της Ύπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες, για την καταγραφή των προσφύγων μέσα στους καταυλισμούς που ελέγχονται στην πραγματικότητα από την Αλγερία, γεγονός που εγείρει μια υπερτίμηση του αριθμού τους και την εκτροπή της διεθνούς βοήθειας. Η έρευνα της υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταπολέμησης της απάτης ήταν σαφής γι’ αυτό το θέμα. Έχουμε το δικαίωμα λοιπόν να αναρωτιόμαστε σ’ αυτό το σημείο: πόσοι αληθινοί Σαχράουϊ πρόσφυγες υπάρχουν στην Tindouf και νιώθουν αυτοί ότι το Polisario είναι πραγματικά ο εκπρόσωπός τους;
9. Ως συνέχεια της πρόσκλησης του Μαρόκου, η συντριπτική πλειοψηφία των ιδρυτών του Pοlisario επέστρεψε στο Μαρόκο για να συμβάλει, ανάμεσα στους δικούς τους, στη δημοκρατική εξέλιξη και στην ανάπτυξη της περιοχής της Σαχάρας.
10. Έτσι, λαμβάνοντας υπ’ όψιν το σύνολο αυτών των σημείων, είναι λογικό να αναρωτηθούμε περί της εκπροσώπησης αυτής της οντότητας και περί του ρόλου της ή όχι στην επίλυση του προβλήματος της Δυτικής Σαχάρας.