15144 - Ή ελεύθεροι ή νεκροί

Ν. Λυγερός

Ο νεκρός δεν μπορεί να αμυνθεί και το πρόβλημα της Αντιγόνης δεν είναι αν είναι προδότης ή όχι, είναι ότι είναι νεκρός. Είναι μία τεράστια υπέρβαση, γιατί δεν εξετάζουμε πια τι έχει κάνει, εξετάζουμε τι είναι. Άρα είναι ένας άνθρωπος, ο οποίος είναι νεκρός, ο οποίος αν δεν γίνει τίποτα από τους άλλους ανθρώπους δεν μπορεί να ταφεί. Και η παράδοσή μας λέει, όταν έχουμε έναν νεκρό “ζωή σε σας να τον θυμάστε”. Φανταστείτε για έναν μικρό λαό αν ξεχνούσε. Πρώτα από όλα δεν θα υπήρχε πια η έννοια της συνέχειας, δηλαδή δεν θα είχαμε ρίζες, διότι δεν θα ξέραμε ποια είναι η προέλευση. Αυτό που είναι ουσιαστικό και σημαντικό είναι ότι έχουμε καταλάβει ότι η μνήμη μάς επιτρέπει αυτή τη συνέχεια και είναι η μόνη που είναι ικανή να κάνει μια υπέρβαση σε σχέση με το θάνατο. Πολύ συχνά, θεωρούμε ότι η επιλογή ελευθερία ή θάνατος είναι μία επιλογή μεταξύ των δύο. Δεν είναι μία επιλογή μεταξύ των δύο, το διαζευκτικό δεν εφαρμόζεται εδώ. Εφαρμόζεται στην ιδέα ότι θα είμαστε ή ελεύθεροι ή νεκροί, αλλά όχι συμβιβασμένοι και σκλάβοι. Θεωρούμε ότι στην οντολογία μας ως Έλληνες, αυτό που είναι σημαντικό, είναι όσο είμαστε ζωντανοί, να είμαστε ελεύθεροι κι αν δεν μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι, δεν πρέπει να είμαστε ζωντανοί. Είναι διαφορετικό. Κανένας δεν την κατηγορεί αρχικά την Αντιγόνη, δεν έχει μία κατηγορία εναντίον της προσωπικά. Έχει μια κατηγορία εναντίον της, εφόσον έχει παράγει ένα έργο, το οποίο θα θεωρηθεί ως έγκλημα.