Όταν εξετάζουμε την ελληνική κυριαρχία στο Καστελλόριζο, ο προβληματισμός μας είναι τουρκικός. Με λόγια πιο στρατιωτικά, ο σχεδιασμός είναι απλός τουλάχιστον θεωρητικά.
Αν η Τουρκία επιχειρήσει μία απόβαση στο Καστελλόριζο, η στρατιωτική απάντηση της Ελλάδας θα είναι άμεση, δηλαδή θα ενεργοποιηθεί όλο το σχέδιο που αφορά το Αιγαίο γενικότερα. Εδώ δεν θέλουμε να εξετάσουμε την αποτελεσματικότητα της άμυνάς μας, σ’ αυτήν την περίπτωση που στην ουσία θα είχε τη μορφή της μάχης της Κύπρου.
Ποια θα ήταν η αντίδρασή μας στην επόμενη περίπτωση που αποτελεί περίπτωση πλάγιας επίθεσης; Σ’ αυτήν την περίπτωση η Τουρκία θεωρεί ότι το Καστελλόριζο δεν έχει ΑΟΖ. Από αυτή την τεχνητή υπόθεση, συνεπάγεται ότι η τοποστρατηγική της περιοχής αλλάζει ριζικά, αφού η νέα τουρκική ΑΟΖ θα έχει επαφή με την αιγυπτιακή ΑΟΖ, πράγμα που σημαίνει ότι η Ελλάδα κι η Κύπρος δεν θα συνορεύουν πια όσον αφορά στην ΑΟΖ. Τότε η Τουρκία, δίχως ν’ αμφισβητήσει την ελληνική οντότητα του Καστελλόριζου, θα διαχειρίζεται οικονομικά όλη την περιοχή.
Το ερώτημά μας είναι το εξής: κατά πόσο ο ελληνικός στρατός θα μπορέσει να αντιδράσει απέναντι σε αυτό το φαινομενικά παράδοξο σενάριο στρατηγικής; Και μάλλον πιο ουσιαστικά στην πραγματικότητα, ποια θα είναι η πολιτική μας ηγεσία που θα αποφασίσει ότι πρόκειται τουλάχιστον για ένα χτύπημα, αν όχι για μία αιτία πολέμου με την Τουρκία. Αν δεν υπάρξει αντίδραση εκ μέρους μας, το Καστελλόριζο θα μετατρεπόταν de facto, αν όχι de jure, σε τουρκικό νησί, διότι θα ήταν εντελώς αποκλεισμένο. Βέβαια, ο αντίλογος υπάρχει και βασίζεται στην ιδέα ότι η έννοια της ΑΟΖ αφορά μόνο και μόνο οικονομικά θέματα. Είναι σίγουρο ότι θα υπάρξει και γεωοικονομικό θέμα. Επιπλέον, λόγω της θέσης του προβλήματος στην ευρύτερη περιοχή, ο μετασχηματισμός του γεωοικονομικού σε γεωστρατηγικό θα είναι όχι μόνο αναμενόμενος, αλλά και φυσιολογικός. Και τότε, μέσω των διαγραμμάτων Voronoi, θα επανέλθουμε ορθολογικά σε ένα τοποστρατηγικό πρόβλημα. Λόγω της τοποθεσίας, υπάρχουν αναλογίες με την περίπτωση της Ίμβρου και της Τενέδου, και με την περίπτωση της Κύπρου. Η πίεση που ασκείται σε μία μικρή περιοχή που έχει μεγάλες επιπτώσεις, μπορεί να πάρει πολλές μορφές.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, με την ορολογία της μορφοκλασματικής ανάλυσης, έχουμε ένα μικρό ελκυστή σε μία τεράστια δεξαμενή έλξης. Ο ελκυστής είναι ορατός, αλλά όχι η δεξαμενή του, δίχως τα εργαλεία της τοποστρατηγικής. Η συμβολή της τελευταίας είναι ότι μας δίνει τη δυνατότητα να εξετάσουμε αποτελεσματικά παράδοξα σενάρια στρατηγικής, τα οποία μπορούν να υλοποιηθούν και να φέρουν σε δύσκολη θέση την κλασική μας αντιμετώπιση της κυριαρχίας και της εμπλοκής των ενόπλων δυνάμεών μας. Η προετοιμασία μας πρέπει να είναι πρώτα απ’ όλα νοητική, έτσι ώστε να δούμε την επόμενη πραγματικότητα, πριν εμφανιστεί και την υποστούμε παθητικά.