6027 - Η υποκρισία της Τουρκίας όσον αφορά στη Λήμνο και τη Σαμοθράκη
Ν. Λυγερός
Το 1936, αμέσως μετά την υπογραφή της Σύμβασης του Montreux, η τουρκική κυβέρνηση αναγνώρισε το δικαίωμα της Ελλάδας να εξοπλίσει την Λήμνο και την Σαμοθράκη, όταν ο τότε υπουργός εξωτερικών Rüştü Aras, απευθυνόμενος προς την Τουρκική Εθνοσυνέλευση δήλωσε: «Οι διατάξεις που αφορούν τις νήσους Λήμνο και Σαμοθράκη, οι οποίες ανήκουν στη γειτονική μας και φιλική χώρα Ελλάδα και είχαν αποκρατικοποιηθεί κατ’ εφαρμογή της Σύμβασης της Λωζάνης του 1923, επίσης καταργήθηκαν με τη νέα Σύμβαση του Montreux και αυτό μας ευχαριστεί ιδιαίτερα» (Εφημερίδα των πρακτικών της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, τεύχος 12, Ιούλιος 31/1936, σελίδα 309).Ενώ υπάρχει αυτή η δήλωση και άλλες ανάλογες, όπως η επιστολή του Τούρκου Πρέσβη στην Αθήνα Roussen Esret, η Τουρκία επιμένει να θεωρεί ότι τα νησιά αυτά πρέπει να παραμείνουν αποστρατικοποιημένα. Σε διπλωματικό επίπεδο αυτή η υποκρισία δεν είναι πρωτοφανή και δεν μας ξαφνιάζει, αλλά δεν σημαίνει ότι έχει βάση. Κάνοντας συστηματικά χρήση της αρχής της ουδετερότητας του ΝΑΤΟ, η Τουρκία προβάλει απαιτήσεις που δεν βασίζονται πάνω σε ορθολογικά επιχειρήματα μόνο και μόνο για να ακυρώσει στρατιωτικές ασκήσεις σε αυτή την περιοχή. Με την παθητική μας στάση όμως δεν αντικρούουμε συστηματικά τις δηλώσεις της και δημιουργούμε την εντύπωση ότι υπάρχει ένα πρόβλημα εκεί που δεν υφίσταται. Επιπλέον η Τουρκία, χρησιμοποιεί αυτό το θέμα για να ενισχύσει τις θέσεις όσον αφορά στο Αιγαίο και παρεμπιπτόντως τη θεωρία της για τις γκρίζες ζώνες. Είναι λοιπόν απαραίτητο να προβάλουμε τις τουρκικές δηλώσεις της εποχής δίχως να κάνουμε καμία άλλη ορθολογική αναφορά. Δεν υπάρχει περιθώριο συζήτησης, διότι τα δεδομένα είναι απλά και ξεκάθαρα. Όχι μόνο η Σύμβαση Montreux του 1936 επιτρέπει τον πλήρη εξοπλισμό των νησιών Λήμνου και Σαμοθράκης αλλά αυτό το γεγονός έχει γίνει αποδεκτό από την ίδια την Τουρκία. Είναι λοιπόν απαραίτητο στα πλαίσια της νατοϊκής μας αλληλογραφίας να υπενθυμίζουμε συστηματικά τη δήλωση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών έτσι ώστε να αναδειχτεί η υποκρισία τους ή να αναγκαστεί να προβάλει άλλη απαίτηση όχι όμως εναντίον μας αλλά εναντίον της ιστορίας μέσω των πρακτικών της σε επίσημο επίπεδο.