2750 - Ο Αλέξανδρος και ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή ως ηγεμόνες της Σάμου
N. Lygeros
Από το Αρχείο χειρογράφων των νόμων της Ηγεμονίας της Σάμου, είναι δυνατόν να αντιληφθούμε τη συμβολή των αδελφών Καραθεοδωρή. Παραθέτουμε πρώτα τη βάση δεδομένων με τον αριθμό των νόμων.
Τ7 | : | 1884-1885 | Νόμοι 288-345 | Κωνσταντίνος Αδοσίδης – Αλέξανδρος |
|
|
|
| Καραθεοδωρής |
Τ8 | : | 1886 | Νόμοι 346-400 | Αλέξανδρος Καραθεοδωρής |
Τ9 | : | 1887 | Νόμοι 401-437 | Αλέξανδρος Καραθεοδωρής |
Τ10 | : | 1888 | Νόμοι 438-473 | Αλέξανδρος Καραθεοδωρής |
Τ11 | : | 1889-1891 | Νόμοι 474-587 | Αλέξανδρος Καραθεοδωρής |
Τ12 | : | 1892 | Νόμοι 588-629 | Αλέξανδρος Καραθεοδωρής |
Τ13 | : | 1893-1894 | Νόμοι 630-689 | Αλέξανδρος Καραθεοδωρής |
Τ19 | : | 1905-1907 | Νόμοι 1597-1970 | Ιωάννης Βιθυνός – Κωνσταντίνος |
|
|
|
| Καραθεοδωρή – Γεώργιος Γεωργιάδης |
|
|
|
| και Ανδρέας Κοπάσης |
Πρέπει να επισημάνουμε και τον τόμο 23 που αφορά τον Γρηγόριο Βεγλερή που έχει συγγένεια με την οικογένεια Καραθεοδωρή, πράγμα το οποίο εξηγεί εν μέρει και την κατοχή του αρχείου του Αλέξανδρου Καραθεοδωρή από έναν απόγονό του.
Τ23 | : | 1912 | Νόμοι 2438-2463 | Κοπάσης – Γρηγόριος Βεγλερής |
Ο αριθμός των νόμων, ειδικά στην περίπτωση του Αλέξανδρου Καραθεοδωρή, δεν είναι μόνο ενδεικτικός αλλά και εντυπωσιακός. Πρέπει να προσθέσουμε και τα έργα των δύο αδελφών για να κατανοήσουμε την προσπάθειά τους. Ο Αλέξανδρος Καραθεοδωρής άνοιξε το δρόμο του Καρλοβάσου προς το Λιμάνι, έκανε το ηγεμονικό μέγαρο του Καρλοβάσου, ίδρυσε τη Σχολή ταπητουργικής στο Καρλόβασι και εισήγαγε την ταπητουργία μέσα στις φυλακές. Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή που σπούδασε μηχανικός στην Ευρώπη και υπηρέτησε διευθυντής των σιδηροδρόμων, έκανε τη μελέτη του δρόμου Βαθύ – Καρλόβασι – Μαραθόκαμπο – Πλάτανο – Πύργο – Χώρα, στα χρόνια της Ηγεμονίας του Στέφανου Μουσούρου.
Και τα δύο αδέλφια σεβάστηκαν και προώθησαν τα προνόμια της Ηγεμονίας της Σάμου ακόμα και αν αυτό τους προκάλεσε σοβαρά προβλήματα. Το πιο ενδεικτικό παράδειγμα είναι το εξής:
«Η Κυβέρνηση Σοφούλη υπέγραψε σύμβαση με την Τράπεζα Αθηνών για την ίδρυση Τράπεζας Σάμου. Το αντίθετο κόμμα, επειδή δεν το συνέφερε η ίδρυση, κατάγγειλε το πράγμα στην Υψηλή Πύλη, με τη δικαιολογία, πως δεν ήταν φρόνιμο να επιτρέψει την ίδρυση ελληνικής Τράπεζας στη Σάμο. Η ενέργεια αυτή ήταν αντίθετη με τα Προνόμια. Ο Μέγας Βεζίρης, που ένιωθε σαν μεγάλο καρφί στο μάτι του τα Προνόμια της Σάμου, με χαρά δέχτηκε την επέμβαση. Έστειλε Διαταγή στον Ηγεμόνα, χωρίς να έχει το δικαίωμα, να μην επικυρώσει τη συμφωνία.»
Όμως ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή ως γνήσιος Ηγεμόνας της Σάμου, εφάρμοσε τα Προνόμια και υπέγραψε. Το αποτέλεσμα αυτής της πράξης δεν άργησε. Κλήθηκε σε απολογία και έληξε η θητεία. Αυτό εξηγεί και τη μικρή χρονική περίοδο της Ηγεμονίας του (Αύγουστος 1906 – Αύγουστος 1907) σε σχέση με εκείνη του αδελφού του εφόσον ο Αλέξανδρος Καραθεοδωρής ήταν Ηγεμόνας της Σάμου από το 1885 έως το 1894.