15264 - Marie Curie
Ν. Λυγερός
Η Marie Curie αναζητούσε στοιχεία κατά τα οποία εκείνη την περίοδο ο πίνακας Mendeleev δεν ήταν συμπληρωμένος. Αλλά σιγά-σιγά καταλαβαίναμε πώς λειτουργεί και βλέπαμε ότι κάπου υπάρχουν τρύπες και μάλλον υπάρχουν στοιχεία. Η Marie Curie ήταν ακάθεκτη. Δηλαδή πραγματικά δεν την σταματούσε τίποτα. Παράδειγμα: Είναι η Marie Curie στο ξενοδοχείο της και σε κάποια φάση λοιπόν είναι μόνη της και πάει να φύγει από το ξενοδοχείο. Και βλέπει ότι η ντουλάπα έχει φως και λέει: πού είναι ο διακόπτης; Δεν μπορεί να τον βρει. Η καμαριέρα της λέει: ο διακόπτης είναι μέσα. Η Marie Curie μπαίνει μέσα στην ντουλάπα. Μπήκε μέσα, διασταύρωσε ότι όταν την έκλεισε η καμαριέρα, έκλεισε το φως. Αυτό μπορεί να φαίνεται πολύ ακραίο. Υπενθυμίζω ότι άμα δεν το έχετε αυτό στην επιστήμη, ξεχάστε την την επιστήμη. Δηλαδή στην επιστήμη είναι αυτό. Ζητάω πηγές, ζητάω αναφορές, δεν δίνω καμία σημασία στο ποιος είναι αυτός που το δημοσίευσε. Δεν κοιτάζω από ποια χώρα είναι κλπ, αν είναι αποδεδειγμένο το κοιτάζω. Αν είμαστε σε έναν τομέα όπως είναι οι επιστήμες, το διασταυρώνουμε και κάνουμε πειράματα. Και αυτό μας επιτρέπει να καταλάβουμε ότι το να μπει μέσα στην ντουλάπα είναι πείραμα. Δηλαδή δεν εμπιστεύεται απλώς το γεγονός ότι της λένε ότι είναι έτσι. Αυτό λοιπόν επέτρεψε στην Marie Curie, το βλέπουμε και στα συνέδρια Σολβέ όπου θα την δείτε και σε μερικές φωτογραφίες, που είναι πολύ συγκινητική και με την επαφή της και με τον Albert Einstein. Ο Einstein της μιλούσε πραγματικά με τεράστιο σεβασμό γιατί θεωρούσε ότι στον τομέα τον πειραματικό, ήταν – όχι από τις κορυφές – σχεδόν η κορυφή. Δηλαδή όταν της μιλούσε για πράγματα που ήταν πειράματα, αμέσως ρωτούσε την Marie Curie: εσείς τι πιστεύετε; Και δεν το έκανε για λόγους ευγενικούς. Καμία σχέση. Ο Einstein δεν ήταν καθόλου ευγενικός. Ο Einstein ήταν καθαρά επιστήμονας και ήταν πολύ σεμνός, ταπεινός. Αλλά άμα λέγατε μια κοτσάνα μπροστά του, αφήστε το, καλύτερα να ήσασταν μόνοι. Γιατί ό,τι και να ήσασταν, θα σας το έλεγε. Άρα του έχει συμβεί να πει ας πούμε: κ. πρόεδρε, λέτε βλακεία. Αυτός είναι ο Einstein. Όταν λοιπόν ο Einstein είναι με την Marie Curie, είναι απλώς όχι μόνο δύο μεγάλες προσωπικότητες, είναι δύο εγκέφαλοι που συζητούν. Όταν θα δείτε αυτήν την φωτογραφία στο Σολβέ, θα δείτε ότι πολλοί ποζάρουν πίσω και η Marie Curie σκέφτεται. Η Marie Curie λοιπόν θα είναι ικανή πρώτα από όλα να ενεργοποιήσει αυτό που ονομάζουμε εμείς το serendipity, δηλαδή την ικανότητα να βρει κάτι που δεν ψάχνει. Πολύ σημαντικό να έχετε αυτήν την ικανότητα στον τομέα της επιστήμης. Και η Marie Curie το αποδεικνύει. Δεύτερον, έχει την ικανότητα να πάει ως το τέλος. Ενώ όλοι οι άλλοι της λένε: εντάξει παράτα το, δεν γίνεται. Έχει γράψει ένα βιβλίο διδασκαλίας φυσικής που το είχε για τα εγγόνια της. Σκέφτεται, όπως έκανε ήδη για την κόρη της, πώς να διδάξει δύσκολες έννοιες σε ένα παιδί που έχει ελάχιστες γνώσεις. Το πιο εντυπωσιακό, γιατί βέβαια είναι του πειραματικού, όλα τα μαθήματα από κάθε κεφάλαιο, είναι ένα πείραμα. Όταν αρχίζει να αρρωσταίνει, καταλαβαίνει ότι αρρωσταίνει από την έρευνά της. Προσέξτε χωρίς να ξέρει ότι είναι αυτό. Αλλά αρχίζει να έχει υποψίες ότι σχετίζεται με αυτό. Χάρη σε αυτήν, έχουμε δύο στοιχεία από τον πίνακα. Κανείς τότε δεν πίστευε ότι μπορούμε όντως μέσα από αυτήν την εξόρυξη, αυτού του ορυκτού, να βρούμε αυτό το αντικείμενο. Δεν είναι ότι άφησε μόνο ένα ίχνος, άφησε και μια μεθοδολογία.