Η Αδριανούπολη έπαιξε έναν ρόλο και πολύ πιο πρόσφατα με τη Συνθήκη της Λωζάννης σε σχέση με το τραίνο. Γιατί, αυτό το ξεχνάμε πολύ συχνά ότι, δηλαδή όταν δεν υπάρχουν φυσικά σύνορα, δημιουργούνται τεχνητά. Ένα τεχνητό σύνορο σε σχέση με τη Θράκη είναι ο Έβρος, και βέβαια ως σιδηρόδρομος, και αυτό μας δείχνει και μας αποδεικνύει ότι το ολοκληρωμένο πλαίσιο της Θράκης είναι αυτό που αφορά την Κωνσταντινούπολη. Το κάναμε και σε ανάλυση σε πρόσφατη διάλεξη, για να αναδείξουμε και μέσω της Συνθήκης Βερολίνου, Σεβρών αλλά και Λωζάννης ότι η γωνία, που αποτελεί η Θράκη σε σχέση με την ζώνη επαφής με την Μαύρη Θάλασσα και με την Μεσόγειο, είναι πάρα πολύ σημαντική και σχετίζεται ακριβώς με το θέμα της Κωνσταντινούπολης. Δηλαδή, μια Θράκη χωρίς Κωνσταντινούπολη είναι ένα πολύ ευάλωτο πλαίσιο και γι’ αυτό, αν προσέξατε, και στη Συνθήκη Σεβρών και στη Συνθήκη Λωζάννης υπάρχει το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης – υποτίθεται λόγω των Στενών – αλλά στην πραγματικότητα, αυτό που ενοχλεί πάρα πολύ, είναι αυτή η γωνία. Οι Οσμανλήδες θα δημιουργηθούν ως αυτοκρατορία το 1361. Και, εδώ τώρα σχετίζεται με αυτά που θα πούμε για την Φιλιππούπολη, θα καταλάβουν το μοναστήρι της Σταυροπηγής το 1362, δηλαδή έναν χρόνο μετά μόνο θα είναι ήδη στην Φιλιππούπολη, για να κατακτήσουν την περιοχή. Αλλά ακόμα πιο σημαντικό, να πάρουν ακόμα και το μοναστήρι. Αυτό το μοναστήρι υπάρχει από το 1083. Η ιδέα είναι ότι είναι ένα μοναστήρι της εποχής του Αλέξη Κομνηνού και, ας σκεφτούμε, λοιπόν, ότι αυτό το μοναστήρι, το οποίο έχει γραφές στα ελληνικά και το βλέπουμε ακριβώς πώς ήταν τώρα και τότε, έχει περάσει μια χιλιετία. Είναι πάρα πολύ εντυπωσιακό να μπορούμε να δούμε πρώτον, την επιλογή: η στρατηγική επιλογή του μοναστηριού είναι σε μια χαράδρα. Είναι πολύ κοντά στο πλαίσιο του ποταμού, είναι δύσκολη η πρόσβαση – τώρα βέβαια είναι πιο εύκολη, έχουμε δρόμο άσφαλτο, υπάρχει ακόμα και τούνελ σε κοντινό πλαίσιο – αλλά πρέπει να φανταστούμε εκείνη την εποχή πώς ήταν. Και το άλλο που πρέπει να φανταστούμε είναι ότι η τοποθεσία του έχει μια πανέμορφη θέα. Μετά, είναι ανοιχτό δηλαδή δεν θυμόμαστε πια όταν είμαστε στο μοναστήρι ότι είναι σε χαράδρα. Και τώρα, όσον αφορά στο ναό, πραγματικά είναι πανέμορφος. Βέβαια, καταλαβαίνουμε ότι είναι παλαιό. Γιατί, αμέσως άμα κοιτάξουμε τους τοίχους, καταλαβαίνουμε ότι είναι πολύ πιο μαύροι από ό,τι θα περιμέναμε, ενώ φαίνεται να είναι πρόσφατο σαν πλαίσιο. Αυτό οφείλεται στα κεριά, που, ξέρετε ότι, μαυρίζουν σιγά-σιγά την επιφάνεια. Εδώ όμως αυτό που είναι εντυπωσιακό, είναι ότι οι εικόνες, τα αντικείμενα και όλος αυτός ο χώρος μάς φέρνει χίλια χρόνια πριν και αναρωτιόμαστε πόσο καλή είναι αυτή η επιλογή για να μπορεί να αντέξει χίλια χρόνια. Δηλαδή, άμα το σκεφτούμε τώρα με τα πιο πρόσφατα, όπως λέμε οι νέες γενεές, που λένε ότι, εγώ θα χτίσω ένα σπίτι θα κάνω κάτι εκεί πέρα, πολύ συχνά δεν αντέχει ούτε καν μια πεντηκονταετία, δηλαδή στα εκατό χρόνια τα περισσότερα σπίτια έχουν εξαφανιστεί. Και θα δείτε ότι το διακόσμημα που υπάρχει, είναι καθαρά βυζαντινό, αυτό με τα τουβλάκια που είναι πολύ χαρακτηριστικό. Και έχει ενδιαφέρον, για ποιον λόγο; Γιατί υπάρχουν αυτά τα στοιχεία, που έχουν διασχίσει τους αιώνες κι είναι ακόμα μαζί μας. Δηλαδή, όχι μόνο μες την μνήμη μας αλλά και μες στη θρησκεία μας. Και αυτό που έχει μεγάλη σημασία είναι να καταλάβουμε και εμείς ότι για να επιλέξουν αυτήν την περιοχή, η οποία είναι σχεδόν απρόσιτη, θεώρησαν ότι το πιο σημαντικό ήταν ο χρόνος και όχι ο χώρος. Πολύ συχνά οι εκκλησίες είναι τοποθετημένες σε στρατηγικά σημεία και από την άλλην πλευρά, όταν υπάρχει ένας κατακτητής και βλέπει, ας πούμε, ότι ένα μοναστήρι μπορεί να παίξει ένα ρόλο διαφωτισμού, θα προσπαθήσει να το καταλάβει. Και αυτό έγινε το 1362. Άρα, όλη η περιοχή θα απελευθερωθεί μόνο και μόνο ουσιαστικά μετά την Συνθήκη Αγίου Στεφάνου 1878 και οριστικά με την Συνθήκη Βερολίνου, που είναι της ίδιας χρονιάς. Είναι η λεγόμενη τρίτη Βουλγαρία για τους Βούλγαρους, δηλαδή σε πλαίσιο ιστορικότητας. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι βλέπουμε ένα αντικείμενο, το οποίο σχετίζεται και με τον Αλέξη Κομνηνό. Είναι πολύ κοντά στην πρώτη Σταυροφορία που είναι το 1096 μέχρι 1099. Άρα βλέπουμε ακριβώς την περίοδο και επιπλέον σχετίζεται μετά με Συνθήκες, που είναι πολύ πιο πρόσφατες και σημαντικές, που έχουν διαμορφώσει όλη την Ευρώπη όσον αφορά στο θέμα της απελευθέρωσης. Σε κείμενα που διαβάζουμε, που είναι κάπως θεωρητικά μερικές φορές, και λέμε απλώς ότι είναι ιστορικά, μπορούμε να δούμε ένα αντικείμενο, που διασχίζει τους αιώνες και ακουμπάει τις δύο ημερομηνίες. Και αυτό μας δίνει την αίσθηση ότι τελικά αυτά τα κείμενα, ακόμα και αν φαίνονται παλαιά, αφορούν άμεσα το αντικείμενο το οποίο μας απασχολεί.