15695 - Το έργο της πηγής

Ν. Λυγερός

Ο Σεφέρης έλεγε: οτιδήποτε με ενοχλεί για να δω στην Ελλάδα τον Ελληνισμό πρέπει να αφαιρεθεί. Γιατί, μερικοί νομίζουν ότι η Ελλάδα είναι απλώς ένας χώρος και δυστυχώς στην καλύτερη περίπτωση την αντιμετωπίζουμε μόνο ως χώρα. Δεν καταλαβαίνουμε ότι είναι πηγή γνώσης. Δεν καταλαβαίνουμε την έννοια της πηγής. Ποια είναι τα όρια της πηγής; Έχετε μία πηγή, έχετε νερό, αναρωτιέστε ποτέ ποια είναι τα όρια της πηγής; Αυτό που πρέπει να αναρωτηθείτε είναι ποιο είναι το έργο της πηγής. Γιατί, τα όρια, αν θέλετε να τα καθορίσετε, θα είναι η θάλασσα. Και εδώ μπαίνουμε σε ένα άλλο: ύδωρ και άλας. Έχει μεγάλη σημασία ότι η έννοια της φιλοξενίας για τον Ελληνισμό βασίζεται σε αυτά τα δύο στοιχεία, το νερό και το αλάτι, που φαίνονται και τα δύο ανούσια, εκτός αν έχετε διαβάσει λίγο Γκάντι και καταλαβαίνετε τι είναι η πορεία του αλατιού. Όταν λοιπόν παίρνετε το νερό και το αλάτι, άμα το σκεφτείτε, εμείς αποτελούμαστε από νερό και αλάτι. Όταν φιλοξενούμε, στην πράξη της φιλοξενίας, το πρώτο πράγμα που δίνουμε στον ξένο είναι νερό και αλάτι. Προσέξτε, όμως, εκείνη τη στιγμή δεν του δίνουμε αυτό που έχουμε, του δίνουμε αυτό που είμαστε. Η μεγάλη πράξη γενναιοδωρίας δεν είναι να δίνεις αυτό που έχεις – γιατί το έχεις αποκτήσει -, αλλά είναι να δίνεις αυτό που είσαι. Ο Ελληνισμός δεν δίνει αυτό που έχει αποκτήσει. Είναι αυτό που έχει δημιουργήσει ο ίδιος. Ο Ελληνισμός, όταν παρέχει όλες αυτές τις γνώσεις που αναλύουμε, είναι δικές του. Δεν τις πήρε. Τις δημιούργησε. Και έχει μεγάλη σημασία στην αιμοδοσία, όταν δίνεις το αίμα σου – όχι το αίμα που έχεις αγοράσει και δίνεις. Όταν ξαφνικά σε μια οικογένεια σου λένε ‘μπορείς να δώσεις ένα νεφρό’; Εκεί πέρα να δεις τι είναι γενναιοδωρία. Μπορείς να δώσεις εκατό χιλιάδες ευρώ; Βέβαια. Το νεφρό σου; Η διαφορά λοιπόν είναι η γενναιοδωρία: γιατί – είναι αυτό που βλέπουμε τώρα και με τον Προμηθέα – είναι να δίνεις αυτό που είσαι. Αν το καταλάβουμε όλοι αυτό ως Έλληνες, ότι ο Ελληνισμός μάς έχει διδάξει ότι δίνουμε μόνο αυτό που είμαστε, τότε πρέπει να παράγουμε έργο. Γιατί αλλιώς δεν έχουμε να δώσουμε τίποτα.