15755 - Τελειότητα

Ν. Λυγερός

Όταν έχουμε ένα χαμηλό σύστημα αξιωματικό, ένα σύστημα με αξιώματα, υπ’ αυτή την έννοια, τότε μπορεί να έχουμε πληρότητα. Όταν αυτό το σύστημα εμπεριέχει την αριθμητική, δεν μπορεί να έχει πληρότητα. Το ωραίο λοιπόν, για τους ανθρώπους που σκέφτονται λίγο, όπως έκανε ο Gödel – παρεμπιπτόντως μπορεί όλοι να τον έβλεπαν τρελό, εκτός από τον Einstein, διότι ο Gödel είναι αυτός που δημιούργησε και τα σύμπαντα του Gödel, που έχουν ένα χρόνο λίγο παράξενο – είναι ότι, αν αποφασίσουμε τώρα ότι η πληρότητα δεν είναι στόχος, λες ‘τότε τι μας έμεινε’; Μα, μας έμεινε η τελειότητα. Το ερώτημα και η αμφισβήτηση είναι: έχω δικαίωμα να μιλήσω για τελειότητα; Αυτή είναι η ερώτηση που κάνεις στην πραγματικότητα, δεν το λέει μόνο για τον Θεό, βάζει τον Θεό, γιατί πρέπει, είναι σημαντικό. Αλλά για να μιλήσουμε για την τελειότητα, ας πούμε ότι ένας κύκλος καθορίζεται από ένα κέντρο και μία ακτίνα. Βρείτε κάτι καλύτερο. Μα δεν έχουμε κάτι καλύτερο. Αυτό είναι το τέλειο. Σ’ αυτό όμως που κάναμε προηγουμένως, αν ξαφνικά αποφασίσουμε ότι δεν έχουμε δικαίωμα να χρησιμοποιήσουμε τη λέξη κέντρο, ούτε τη λέξη ακτίνα κι έχουμε δικαίωμα να χρησιμοποιήσουνε μόνο ευθείες γραμμές, πάλι μπορούμε να μιλήσουμε για τον κύκλο χωρίς να πούμε τίποτα για τον κύκλο, χωρίς να τον ζωγραφίσουμε, αλλά όλοι τον βλέπουν. Άρα η ιδέα είναι ότι, αν δίνουμε τη δυνατότητα στους άλλους να καταφέρουν περισσότερα από μας, θα κάνουν κι αυτοί το ίδιο με μας. Αυτό εδώ θα πάει εκθετικά, κι έχουμε λοιπόν έναν πυρήνα που μπορεί να είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της Ανθρωπότητας και να δούμε ότι τελικά μπορούμε να εξελιχθούμε, όχι μόνο προσωπικά, γιατί αυτό είναι που βλέπουμε πολύ συχνά, το λεν και οι μαθητές και οι φοιτητές: πώς μπορώ να γίνω καλύτερος, πώς μπορώ να εξελιχθώ, πώς μπορώ να μάθω περισσότερες γλώσσες; Ένα πράγμα που συνηθίζουμε οι καθηγητές, όταν είμαστε αρκετά γέροι, λέμε-λέμε και σε κάποια φάση μετά πετάγεται μία ερώτηση από το φοιτητή, που στην αρχή φαίνεται κοτσάνα. Μετά πάμε να την εξηγήσουμε και την ώρα που την εξηγούμε, μάς έρχεται άλλη ιδέα, την οποία δεν είχαμε σκεφτεί ποτέ, γιατί δεν είχαμε σκεφτεί να πετάξουμε μία κοτσάνα μέσα σ’ αυτά που ξέρουμε. Άρα η κοτσάνα, όταν δεν είσαι κόπανος, δηλαδή όταν δεν είσαι εξάρτημα από το πιάνο, την πιάνεις και κάνει ένα δημιουργικό λάθος.