Όταν παλεύουμε για να γίνουμε άνθρωποι, η μεγάλη πάλη προέρχεται από την έννοια της γνώσης. Δηλαδή δεν ξέρουμε αυτά που υπάρχουν και που συνυπάρχουν μαζί μας και νομίζουμε ότι όλη η ουσία του κόσμου είμαστε εμείς. Όταν έχετε ένα πολύ μικρό παιδί έχει τις δικές του ανάγκες, όταν μεγαλώνει, βλέπει πια τι σημαίνει ανάγκη και δεν είναι πια αυτές οι ανάγκες. Άρα εδώ η ιδέα σε αυτήν την διαδικασία είναι ότι εξελισσόμαστε και γινόμαστε άνθρωποι μέσω της μνήμης. Μέσα από αυτή τη διαδικασία της μνήμης, η οποία μπορεί να είναι και επίπονη, γιατί ξέρετε οι μνήμες συχνά πληγώνουν, γιατί; Στην πραγματικότητα επειδή ενσωματώνονται μέσα στη δικιά μας την σκέψη. Η μνήμη είναι το κομμάτι της Ανθρωπότητας μέσα στην ανθρώπινη νοημοσύνη. Φανταστείτε κάποιον που δεν έχει καθόλου μνήμη ή που έχει μια μνήμη που έχει πολύ μικρή διάρκεια, θα είναι πάρα πολύ δύσκολο για αυτόν να γίνει άνθρωπος, γιατί δεν θα έχει ιδέα τι είναι Ανθρωπότητα. Θα είναι όμως ένα ανθρώπινο ον, θα μοιάζει, αλλά στην πραγματικότητα δεν θα ξέρει ακριβώς τι γίνεται, τι έγινε και τι μπορεί να γίνει. Κατά συνέπεια θα δυσκολευόταν. Το θέμα της μνήμης σχετίζεται με μια άλλη ιδέα, είναι το θέμα της αλήθειας. Άρα η αλήθεια δεν είναι απλώς μνημοσύνη, είναι επιπλέον η άρνηση της λήθης. Αυτό είναι μια έννοια λίγο πιο δύσκολη. Πολύ συχνά νομίζουμε ότι το σημαντικό είναι η μνήμη. Αυτό πάνω κάτω το δεχόμαστε ως μια προϋπόθεση και ξαφνικά όταν έρχεται μια βαρβαρότητα, η οποία ουσιαστικά απαγορεύει την μνήμη, τότε η μνήμη αποκτά μια τεράστια σημασία.
Δίνουμε ένα παράδειγμα τώρα για τους ανθρώπους, όσον αφορά στους συλλόγους. Πολύ συχνά το παλεύετε για να διατηρήσετε μια γλώσσα στα Αρμενικά, Ποντιακά, γενικότερα τα Ελληνικά σε επίπεδο της Ελλάδας και πολύ συχνά λέτε «δεν έχουμε πολλά παιδιά, δεν έχουμε πολλούς νέους, όλοι μεγαλώνουν» κλπ. Είναι αυτό που γίνεται εδώ και δεκαετίες, αυτό είναι το πιο εντυπωσιακό. Γιατί πολύ απλά δεν είχαμε ποτέ πολλούς νέους. Απλώς εμείς το βλέπουμε μόνο στο χρονικό διάστημα του συλλόγου. Εδώ όμως βλέπετε ότι άμα δεν έρθει κανένας όντως σε κάποια φάση θα έχετε ένα πρόβλημα, γιατί δεν θα υπάρχει συνέχεια. Άρα λέτε τα κάναμε όλα αυτά και μετά φανταστείτε ότι σε έναν σύλλογο δεν γράφεται πια κανένας. Άρα θα μείνουν με τα μέλη που έχει, σιγά-σιγά θα συρρικνωθούν, θα πεθάνουν και μερικοί και σκεφτείτε το ορθολογικά ότι στο τέλος της διαδικασίας όντως δεν θα μείνει κανένας. Τότε προς το τέλος, αυτοί που θα μείνουν θα ασχοληθούν με ένα γεγονός το οποίο δεν είχαν εξ αρχής, είναι τι θα γίνει με αυτά που έχουν κρατήσει. Ας το ονομάσουμε συλλογές. Μετά μπορεί να είναι κληροδότημα. Μετά μπορεί να είναι κληρονομιά, μετά μπορεί να είναι διαθήκη. Είναι ένα τεράστιο θέμα το οποίο δεν μας απασχολεί στην αρχή αλλά όταν αρχίζουμε να είμαστε όλο και λιγότεροι τότε μας απασχολεί. Στην Ανθρωπότητα αυτή η έννοια σχετίζεται με την αλήθεια. Δηλαδή δεν μας φτάνει να λέμε ότι θυμόμαστε, πρέπει να σκεφτούμε να μην ξεχνάμε. Αρχικά πιστεύουμε ότι το να θυμάσαι είναι το ίδιο με το να μην ξεχνάς. Τεράστιο λάθος. Το να θυμάσαι είναι παθητικό. Το να μην ξεχνάς είναι ενεργητικό.