17861 - Το δάσος χωρίς δέντρα

Ν. Λυγερός

Το αδιανόητο είναι δύσκολο να το σκεφτείς.
Ακόμα κι αν σου δείξουν ένα νοητικό μοντέλο.
Κάθε φορά έχεις την εντύπωση ότι δεν γίνεται.
Και μετά αναρωτιέσαι ποιο είναι το όφελος της καθυστέρησης.
Ενώ κατά βάθος ξέρεις.
Όχι μόνο την αλήθεια, αλλά ότι δεν έχει νόημα για τους πολλούς.
Κι εδώ αρχίζουν τα προβλήματα.
Όταν δεν έχεις το δικαίωμα να υπάρχεις.
Δίχως να το αποδέχονται οι περισσότεροι.
Το πρόβλημα λοιπόν γίνεται θεμελιακό με την έννοια της σπανιότητας.
Διότι με αυτή, εκ φύσης η ύπαρξη αμφισβητείται.
Όλοι πιστεύουν ότι υπάρχουν δάση με δέντρα.
Ενώ πρόκειται απλώς για τον ορισμό.
Τους ενοχλεί βέβαια να υπάρχει σε αυτό το δάσος ένα σπάνιο δέντρο που δεν μοιάζει με τα άλλα.
Λες και δεν προβλέπεται από τη φύση.
Όταν συνηθίζουν σε αυτό το σπάνιο φαινόμενο, το περιγράφουν επιστημονικά ως ιδιομορφία.
Όμως στην περίπτωση που αυτό το σπάνιο δέντρο είναι ο πρόγονος όλων των άλλων, το πρόβλημα χειροτερεύει.
Διότι όλα τα δέντρα του μοιάζουν φαινομενικά, αλλά ουσιαστικά κανένα, ενώ αυτό μοιάζει όντως με όλα.
Αν επινοήσουμε αυτό το μοντέλο έχουμε αρχικά την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα παράδοξο του τύπου που περιέγραψε ο Russel.
Όμως αυτό το παράδοξο έχει επιλυθεί από την ίδια τη φύση, εφόσον υπάρχει δάσος με αυτή την ιδιότητα.
Τώρα το πρόβλημα είναι αν είναι όντως δέντρα αυτά τα δέντρα που είναι προεκτάσεις από το σπάνιο δέντρο κι αν το σπάνιο είναι όντως δέντρο.
Κι ενώ στην αρχή, αυτή η επινόηση είχε φαινομενικά κάποιο νόημα ως σχήμα, με την ύπαρξη της πρακτικής αναιρούσε μερικές έννοιες οι οποίες ήταν αρχικά τουλάχιστον εντελώς κατανοητές.
Ο προγραμματισμός του προβλήματος είναι να καθορίσει ένα πλαίσιο, όπου η δράση δεν μπορούσε να παραμείνει εντός.
Ήταν αδύνατον να μην σου έρθει στο νου το πρόγραμμα του Hilbert και στη συνέχεια το θεώρημα του Gödel.
Το πλαίσιο και μετά η απελευθέρωση.
Έτσι σκεφτήκαμε για πρώτη φορά το δάσος χωρίς δέντρα.