2094 - Ο Μίκης ή ο αρχάγγελος της Ελλάδας
N. Lygeros
Λίγα λόγια ξέρουμε για το έργο του διότι είναι μουσικό. Λίγα πράγματα γνωρίζουμε για τον άνθρωπο διότι είναι αρχάγγελος. Δεν το εννοούμε βέβαια με τη θρησκευτική έννοια αλλά κυριολεκτικά. Πιο καλή η σιωπή για να τον χαρακτηρίσει, τόσο τα βιώματά του είναι έντονα. Όμως, πώς θα μάθουν οι νέες γενιές την αξία του; Βλέποντας έναν γίγαντα που χρειάζεται τη βοήθεια ενός χεριού για να σταθεί όρθιος, δεν μπορούν να συλλάβουν το ιερό τέρας.
Δεν αρκεί να ξέρουμε ότι μελοποίησε τον Ελύτη, τον Ρίτσο και τον Σεφέρη για να κατανοήσουμε την αξία του. Το βάθος του Μίκη όσον αφορά στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερο. Μοιάζει περισσότερο με τις ρίζες ενός μεγάλου δέντρου. Βλέπουμε όλοι πόσο είναι γερασμένο, δεν αντιλαμβανόμαστε όμως πόσο βαθιά έχει πάει στα διαχρονικά στοιχεία της Ελλάδας. Στην ουσία, δεν υπάρχει τομέας της ελληνικής μουσικής παράδοσης που να μην έχει αγγίξει ο Μίκης μας. Το καθένα τού επέτρεψε να αναδείξει αυτό που ονομάζουμε Ελλάδα με τις πληγές και τους αγώνες. Η μουσική του έχει αναπόφευκτα και ξένες έντεχνες επιρροές, αυτό όμως δεν είναι αρνητικό όπως θεωρούν μερικοί. Αντιθέτως, αυτή η ενσωμάτωση στοιχείων αξίας εμπλούτισε και αυτό που ονομάζουμε τώρα ελληνική μουσική. Επιπλέον, ο Μίκης κατάφερε να δώσει στην ελληνική μουσική μια διεθνή διάσταση. Ούτε με το ύφος του Ξενάκη, ούτε με το ύφος του Παπαθανασίου. Το έργο του Μίκη έχει όλες τις ρίζες του στην Ελλάδα. Απλώς τα κλαδιά του άγγιξαν όχι μόνο τα ξερά μας νησιά για να γνωρίσουν επιτέλους το όνειρο της σκιάς, αλλά και άλλες χώρες πιο μακρινές. Άνοιξε ο Μίκης τα φτερά του έργου του και το ένιωσαν και άλλες ψυχές που δεν ήξεραν τι σημαίνει ρωμιοσύνη. Τώρα όμως ξέρουν. Ξέρουν και το μικρό της όνομα. Το ίδιο ισχύει και για τη μεγάλη μας ποίηση. Γνωστή στους ειδικούς της μετρικής και άγνωστη στον λαό, ενσωματώθηκε πια σε αυτό που ονομάζουμε ελληνική μουσική. Ο Μίκης άλλαξε ακόμα και τα δεδομένα της παράδοσης. Εκεί που όλοι νόμιζαν ότι τίποτα δεν αλλάζει, είδαν ότι αυτό ισχύει μόνο για τη γνώμη τους. Τα διαχρονικά στοιχεία είναι όπως οι χορδές του χρόνου. Και ο Μίκης μάς έδειξε ότι αυτές οι χορδές του χρόνου, αυτοί οι άνθρωποι ανήκουν σε ένα μουσικό όργανο. Ο Μίκης, ο Αρχάγγελος μας έδειξε την αξία του, παίζοντας με αυτό. Κανείς δεν είχε τολμήσει ν’ αντισταθεί στην αδράνεια της κοινωνίας, στην βαρβαρότητα της χούντας. Κι όμως ο Μίκης, ο απλός μουσικός, το έκανε. Διότι τα φτερά του είναι φτιαγμένα όχι για να πετούν πάνω από τους ανθρώπους, αλλά για να τους προστατεύουν..