21532 - Πέρα της πληρότητας

Ν. Λυγερός

Μετά το θεώρημα της μη πληρότητας του Gödel, ξεκαθάρισε φιλοσοφικά κι όχι μόνο μαθηματικά ότι η πληρότητα δεν αποτελεί πια ένα όραμα από μόνη της. Έχει λοιπόν μετατραπεί σε μία ιδιότητα που έχουν στατικά μερικά συστήματα. Αλλά ως στρατηγικός στόχος για την εξέλιξη μπορεί να είναι ακόμα και εμπόδιο. Βέβαια κάποιος θα μπορούσε να πει ότι η αριθμητική δεν είναι απαραίτητη για ένα σύστημα και αυτό όντως γίνεται με τον προτασιακό λογισμό, μόνο που η πολυπλοκότητα δεν επαρκεί για να δημιουργήσει υποδομές, δομές και υπερδομές όπως γίνεται με τα μαθηματικά. Επί της ουσίας λοιπόν η πληρότητα δεν λειτουργεί δυναμικά και πρέπει να την προσπεράσουμε για να έχουμε ένα φαινόμενο ανάλογο με αυτό που υπάρχει με το άπειρο, το οποίο στην αρχή λειτουργούσε μόνο ως όριο αλλά μετά την επανάσταση του Cantor έγινε μία βάση για περισσότερη εξέλιξη, πράγμα το οποίο ήταν εντελώς αδιανόητο πριν. Μία τέτοια έννοια είναι η τελειότητα που εμφανίζεται αρχικά ως όριο που κανείς δεν μπορεί να προσεγγίσει για να το αγγίξει. Όμως η ιστορία έδειξε ότι τα θεωρήματα είναι όντως παραδείγματα τελειότητας διότι βασίζονται αποκλειστικά σε μία ορθολογική δομή δίχως λάθη. Μάλιστα υπάρχουν και θεωρήματα που γενικεύονται, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει εξέλιξη και στην τελειότητα. Έτσι αυτή η έννοια δεν είναι τελικά όπως το λέει η ετυμολογία της αλλά θεμελιακή όπως το αναδεικνύει η δυναμική της. Έτσι η τελειότητα δεν είναι μόνο μια οντολογία κι ούτε τελεολογία αλλά ένα εργαλείο ανάπτυξης για τη σκέψη που λειτουργεί υπερβατικά.